vrijdag 12 oktober 2018
De Zwarte Piet-figuur en het bijbehorende racisme krijgen het langzaamaan moeilijker. Tegenstanders van deze karikatuur van zwarte mensen winnen terrein. De aanval op Zwarte Piet en het bijbehorende racisme beperkt zich niet tot de Randstad, zoals verdedigers van Zwarte Piet het zo graag doen voorkomen. Het beeld van Amsterdam, met haar ‘linkse elite’, haar ‘radicale’ zwarten gesteund door ‘links-extremisten’, dat ‘drammerig’ is en ‘haar zin wil doordrijven’, versus ‘de Provincie’ waar ‘Het Volk’ woont, dat ‘Hecht aan haar Traditie’, en waar ‘de Discussie niet Speelt’ want ‘Wij Houden van Zwarte Piet’ …. dat beeld gaat steeds minder op. De strijd verloopt moeizaam. maar het Zwarte Piet-racisme verliest gelukkig gaandeweg haar ogenschijnlijk alomvattende greep. Ook buiten de Randstad.
Enkele berichten ter illustratie. Gisteren kwam Omroep Brabant met een overzicht van de toestandrond Sinterklaasintochten in Noord-Brabant.(1) De uitslag was als volgt: “Omroep Brabant maakte een rondgang langs de acht grootste steden van Brabant. Daaruit bleek dat zeven steden vasthouden aan traditionele Pieten. Het comité in Tilburg heeft nog geen beslissing genomen.” Die zeven steden, dat is helaas nog business as usual, en de argumentatie is weer erg diepzinnig. Uit Breda klinkt het: “We doen niet mee aan de discussie. We doen wat de mensen in Breda willen.” Les: zolang mensen in Breda niet luid en duidelijk bezwaar tegen Zwarte Piet gaan maken, is er geen ‘discussie’ en kan het comité doen alsof Zwarte Piet is ‘wat de mensen willen’. Maar dat kan dus veranderen.
Die achtste stad is intrigerend: Tilburg. Daar is men er dus nog niet uit. Het geval wil dat uitgerekend in die stad de discussie inmiddels openlijk is losgebarsten. Een recent gevormd Anti Zwarte Piet Comité Tilburg (AZPCT) doet van zich spreken, ik ben daar ook bij betrokken. Dat comité heeft inmiddels een oproep gedaan aan gemeentebestuur, Sint Nicolaas Comité en scholen om af te zien van Zwarte Piet bij intocht en vieringen. Gemeente en Sint Nicolaas Comité hebben die verklaring binnen, en beraden zich klaarblijkelijk. Trouw schreef vorige week al: “De gemeente verkoos vooralsnog niet te reageren, men wil de oproep eerst ‘tot zich nemen’” (2).
Intussen heeft er ook een door hetzelfde AZPCT georganiseerde bijeenkomst plaatsgevonden onder het motto: ‘Zwarte Piet is racisme’. Daarop lichtte Jerry Afriyie op zijn onnavolgbare wijze toe waarom dat motto inderdaad klopt, en waarom Zwarte Piet dus verwijderd dient te worden uit de Sinterklaasviering. Het Brabants Dagblad besteedde daar aandacht aan, zowel vooraf als na afloop (3). Interessant is dat dara de afwezigheid van het Sint Nicolaas Comité luid, duidelijk en afkeurend werd vastgesteld, iets dat ik de kop van het verslag in het Brabants Dagblad nadrukkelijk werd vermeld (4).
Ik ben zo vrij om verband te leggen tussen het feit dat Tilburg nog niet besloten heeft om Zwarte Piet bij de viering onaangetast te laten enerzijds, en het feit dat in Tilburg zowel een oproep tot schrappen van Zwarte Piet als een bijeenkomst in dezelfde richting heeft plaatsgevonden. Daar valt dan uit de leren dat het loont om, al ben je maar met weinig mensen, initiatief te nemen in jouw woonplaats en de strijd tegen Zwarte Piet gewoon aan te gaan. Protesteren en ageren helpt, je laten zien en horen brengt dingen in beweging.
Dat de strijd tegen Zwarte Piet resultaat heeft, blijkt ook op andere manieren. Een kameraad wees me op iets belangwekkends wat betreft de stemming onder, laten we zeggen, het brede midden. Die mensen die niet fel tegen Zwarte Piet zijn, die het ook weer niet zo heel veel uitmaakt, maar zich ergeren aan ruzie en gedoe. Twee jaar geleden hoorde je uit dat brede midden: die Zwarte Piet-discussie is vervelend. Kunnen tegenstanders er niet eens over ophouden? Nu zeggen hetzelfde slag mensen: die Zwarte Piet-discussie is vervelend. Kunnen we gewoon niet wat aanpassingen doorvoeren zodat de tegenstanders erover op houden?
Ik denk dat deze observatie klopt, en dat die veelzeggend is. Twee jaar geleden dacht men kennelijk nog dat je de tegenstanders de mond kon snoeren, dat het protest zou verdwijnen, en dat dan de rust zou wederkeren. Nu realiseert men dat de tegenstanders pas rustig worden als ze hun zin krijgen. Die verandering is nog geen principiële keus tegen Zwarte Piet uit antiracistische overwegingen. Maar die verandering is wel een erkenning dat het anti-Zwarte Piet-protest te sterk is om te negeren of te verpletteren. Dit vuurtje laat zich niet meer uittrappen zonder dat er nieuwe brandhaarden ontstaan.
We zijn er als tegenstanders van Zwarte Piet nog lang niet. Maar Zwarte Piet als racistische karikatuurfiguur is door hardnekkig en veelvormig protest en verzet wel degelijk op de terugtocht gedwongen. Niet alleen in de Randstad, maar steeds nadrukkelijker ook daarbuiten. Breda komt echt ook nog wel aan de beurt.
Noten:
1 “Geen roetveegpieten bij intocht in grote steden Brabant”, NOS, 10 oktober 2018, https://nos.nl/artikel/2254217-geen-roetveegpieten-bij-intocht-in-grote-steden-brabant.html
2 Naïm Derbali, “Veel gemeenten schuiven het beladen pietenbesluit af op comités”, Trouw, 5 oktober 2018, https://www.trouw.nl/samenleving/veel-gemeenten-schuiven-het-beladen-pietenbesluit-af-op-de-comites~a3fb8403/ (beperkte toegang)
3 Alex van Lanen, “Actiecomité tegen Zwarte Piet in Tilburg. Landelijk activist komt lezing geven”, Brabants Dagblad, 1 oktober 2018, https://www.bd.nl/tilburg/actiecomite-tegen-zwarte-piet-in-tilburg-landelijk-activist-komt-lezing-geven~aa3e4db9/ en Tom Tacken, “Jerry Afriye legt Zwarte Piet in Tilburg op de pijnbank: ‘Schandalig dat Sint Nicolaas Comité er niet is’”, Brabants Dagblad, 10 oktober 2018, https://www.bd.nl/tilburg/jerry-afriyie-legt-zwarte-piet-in-tilburg-op-de-pijnbank-schandalig-dat-sint-nicolaas-comite-hier-niet-is~a99a13127/ (beperkte toegang)
4 Tom Tacken, “Jerry Afriye legt Zwarte Piet in Tilburg op de pijnbank: ‘Schandalig dat Sint Nicolaas Comité er niet is’”, Brabants Dagblad, 10 oktober 2018, https://www.bd.nl/tilburg/jerry-afriyie-legt-zwarte-piet-in-tilburg-op-de-pijnbank-schandalig-dat-sint-nicolaas-comite-hier-niet-is~a99a13127/ (beperkte toegang)
Peter Storm
#1 by nayakosadashi on 2018/10/16 - 11:42
Joke Kaviaar noemt ons ‘net zo erg als de pro pieten’, als we geen kleur bekennen, letterlijk.
Maar dit is geen klassenstrijd….Dit is uit Amerika overgewaaid identiteiten strijd. Een strijd tussen extreem rechts en ongenuanceerd, aan twitter vast geroest links.
Als we dus niet helemaal het voorbeeld volgen van Joke en ook de barricaden op gaan, tegen zwarte piet, zijn wij de tegenpartij. Kies een kamp, zegt zij…
Vertel mij niet wat te doen. Ik ben haar niets verschuldigd. Ik ben je hondje niet. De wereld is niet zwart/wit, letterlijk en figuurlijk….
Sommige mensen werken 5 dagen in de week, of 6 dagen. De vrije tijd die ik over heb, besteed ik niet aan iets dat mij niet direct aangaat…..Iets waar mijn aandacht niet honderd procent ligt….
De dag dat ik vrij heb, ga ik liever de bond precaire woonvormen ondersteunen, dan dat ik mensen ga vertellen, dat ze eigenlijk geen blackface moeten doen, als dat toch niet tot ze door dringt….
Als ik zeg : wat mij betreft mag het pietje een andere kleur hebben, maar ik ga er niet voor naar Friesland, of Leiden,om daar te demonstreren. Dan ben ik niet ‘links’ genoeg ? Wie heeft dat nou weer besloten ? Ik schrijf over wat ik interessant vind en demonstreer tegen dat wat ik écht extreem belangrijk vind. Ben ik dan rechts, in jouw ogen, Joke ? Dan noem je mij toch rechts. Interesseert mij het, of mensen mij links, rechts, zwart, wit, cis, trans noemen …. Ik handel vanuit mijn hart, noem het hoe je wilt. Noem mij anarchist, liberaal, socialist, het interesseert mij niet meer….
Het is mij namelijk niet om het IMAGO te doen, zoals dat bij sommige mensen het geval is
Deze discussie komt voort vanuit de krochten van de sociale media, waar allerlei moreel superieure droogkloten, elkaar bestrijden, permanent.
Daarnaast, zo simpel is het niet. Genoeg zwarten, die wel zich bewust zijn van racisme, zeggen niets om zwarte Piet te geven. Zij zeggen dat het geen halszaak is. Wie moet ik dan geloven ?
En voor de dertiende keer. Wat mij betreft is die hele tering piet roze. Ik ga er alleen niet voor Friesland, met een bus. Maakt mij dat een racistische kolonialist ?….
Dan is bijna iedereen ‘een racistische kolonialist’
sommige ongenuanceerde mensen zeggen dan : iedere witte is racist
Ja, dan verliest dat woord al zijn betekenis….
Als ik racist ben, omdat ik mij niet fysiek inzet tegen zwarte piet, wat is Baudet dan wel ? Hij en ik zijn even racistisch ?
Leuk, dan heb je alleen maar het racisme van de alt right geneutraliseerd. Niemand neemt dat woord dan meer serieus….
Empty barrels make the most noise
voor sommige mensen binnen links geld dit ook.
ik dacht dat anarchisten andere niet de les lezen, andere geen regels opleggen ?
Maar als ik dus niet mee ga naar Friesland, voor een demo, ben ik ook gewoon de tegenpartij. En wie ben jij om dat te bepalen ? Heb jij die waarheid in pacht ? Heb jij die AUTORITEIT, om ons te vertellen waar ons activisme op gericht moet zijn ?
En als een anarchist zegt, anti zwarte piet onzin te vinden, wat dan ? Mag dat niet ? Krijgt hij/zij dan een boete, van Joke ? Moet hij/zij dan heropgevoed worden, van die libertaire Joke ?
Gaat Joke dan beslissen dat hij/zij ‘de rechtse slechterik’ is, aangezien zij die autoriteit heeft ? En als hij/zij de slechterik is, wat dan ? Mag de AFA deze persoon dan dood slaan ?
Ik voel mij steeds vaker gedesillusioneerd van de anarchistische beweging
Anarchistische lectuur is interessant. Maar genoeg ‘anarchisten’ hebben nog geen bladzijden gelezen, van wat dan ook, maar gaan je wel vertellen hoe de wereld in elkaar zit. Veel humorloze drammers, binnen de anarchistische beweging. Geen vrijdenkers, geen filosofisch ingestelde zielen, maar betuttelende buurtwerkers
#2 by keesromijn on 2018/10/15 - 17:39
Bedankt voor uw reactie. Mag ik een voorbeeld noemen met betrekking tot dit onderwerp ? Er ontstaat – ook taalkundig gezien – vaak begripsverwarring. Wie niet meedoet met de Zwarte Pietendiscussie wordt buitengesloten. Laat mij dan maar liever buiten de discussie blijven. Een ander mooi voorbeeld vond ik het begrip liberaal. Wat nu liberaal genoemd wordt kun je beter koloniaal noemen. Maar Marx werd ooit in zijn studententijd – en dat is ongeveer honderdvijftig jaar geleden geweest -nog van de universiteit gestuurd omdat hij te liberaal zou zijn. Met andere woorden: de betekenis van begrippen veranderen in de loop der tijd. En over het er niet aan kunnen ontkomen geeft dus al aan hoezeer de overheid in 2018 ons aan het dwingen is om racistisch te denken. Zodat zij dan op hun beurt lekker rustig kunnen gaan slapen met een schoon geweten. Bewindslieden noemen zij zichzelf.
#3 by nayakosadashi on 2018/10/14 - 23:57
mee eens, Kees
denk niet wit, denk niet zwart, denk niet zwart/wit, maar heel de kleur van je hart
Maar de problematiek ligt toch complexer
jij en ik geven niets om ‘ras’, wij zijn geen racisten
Maar de huidige kapitalistische wereldorde, vaart wel bij racisme. Alles is zogezegd al gepolitiseerd. Rechts zegt : de zwarte en de moslim, hoort hier niet, moet de bek houden, of heeft een lager IQ etc.
Wat maakt dat zwart in het harnas schiet en juist ook de kleur kaart speelt. Een kaart die wij van links, helemaal niet willen zien eigenlijk.
met de komst van witte identiteit politiek, kwam zwarte identiteit politiek, als reactie
Ik háát alle identiteit politiek. anarchisme gaat niet over iets zo sullig, als je kleur.
Maar je ontkomt er niet aan. Als de alt right opstaat, staat vanzelf black lives matter op. Ik zou willen dat links de pijlen richtte op de Rutte’s van deze wereld, maar dat doet men zo dus niet. En begrijpelijk
mijn gevoel is van, kunnen we de racisten niet dood zwijgen, hun zwarte piet laten zitten , het allemaal negeren ?
De term is Nederland wordt beter ? Dat vind ik al een revisionistische kreet. Het wordt beter, als land ? ik geloof niet in landen , ik geloof ook niet in verbetering binnen de sociale atmosfeer. ik geloof alleen in logge, brute klassenstrijd.
Wil ik Nederland verbeteren ? Nee, ik wil mijn baas bevechten, om mijn eigen bestaan te verbeteren. Nederland is een vage abstractie. Nederland gaat ook niet beter worden, met wel of niet een pietje. Want de kapitalistische wereldorde gaat gewoon over lijken. Je kan dan wel géén pietje meer hebben, maar opa en oma liggen nog steeds te verpieteren en de bazen blijven graaien
het is een soort cosmetische verbetering, vind ik dan.
Dat zijn de problemen die ik ermee heb.
Wat mij betreft denken ze niet ver genoeg en snijden ze iets aan, dat de kapitalistische orde niet echt hard raakt. De Halbes en Ruttes lachen zich rot.
Het is dus een zijspoor en dat kán als afleiding werken. De bedoeling is dat het een groter klassenstrijd verhaal in het oog houdt, maar ik denk niet dat iedere anti Piet diezelfde bedoeling heeft. Men functioneert binnen het kader van ‘de maatschappij’ en wilt die maatschappij hervormen. Het ontkent ‘de maatschappij’ niet.
Aan de andere kant, is het wel informatief en interessant activisme. Omdat rechts zichzelf zo ontmaskerd hierin. Ze hebben rechts een beetje gepord en rechts is meteen geflipt.
Dus ik wil anti Pieten niet afzeiken. Natuurlijk behoort dat Pietje gewoon een andere kleur te hebben, als het vele mensen zich ongemakkelijk doet voelen en natuurlijk moeten jullie je daarvoor in kunnen zetten. En waarschijnlijk gaat dat ook wel lukken. Maar vergeet het niet, dan zal de klassenstrijd nog steeds door woeden. Je huur gaat dan alsnog omhoog, als dat Pietje eindelijk groen is.
Nogmaals, zie dit niet als afzeiken, maar als opbouwend kritiek
#4 by Kees Romijn on 2018/10/14 - 20:53
Het conceptualiseren van wit en zwart is nogal gekunsteld. Meestal worden deze begrippen de lucht in gesmeten door mensen die te weinig aandacht hebben gekregen en dan maar over wit en zwart gaan beginnen. Kritiek op al het bestaande is prima overigens. Bekijken wij echter eens hoe het met huidige kabinet gesteld is: Hoekstra gaat volgende week een bezoek brengen aan Koning Bin Salman van Saoedi Arabie. Dit is nu typisch zo’n man die alle critici de mond weet te snoeren.
#5 by nayakosadashi on 2018/10/13 - 12:19
In grote lijnen ben ik het met je eens Henk. Voor mij is klassenstrijd, economische strijd, ook tien keer relevanter
Zwarte mensen denken daar alleen blijkbaar anders over. Bij hen ligt het uitroeien van koloniale sporen, blijkbaar op de voorgrond
Je kan mensen niet vertellen van dit is relevant, dit niet.
Wat mij betreft is de bezetting van vastgoed, het ontduiken van belasting en het stuk staken van Ahold, tien keer belangrijker, dan zwarte piet
Voor een percentage van de zwarte bevolking, is dit alleen niet het geval. Zo is het nou eenmaal. Wij kunnen hen niet ‘dwingen’ in een meer klassieke strijd
Voor nu is het als het is. Ik volg het vanaf de zijlijn en vind vooral de respons van rechts typerend. Ontmaskerend zou je kunnen zeggen. De manier waarop ‘friese helden’ onbeschaamd tekeer gaan, tegen ‘díe zwertjes’ en hoe dit enorme bijval krijgt.
Ergens moet ik anti Piet demonstranten dus wel gelijk geven. Ja, racisme en fascisme, sluimert aan het oppervlakte. Racisme wordt in provincies als Friesland, nog geheel omarmd, zoals men dat in de jaren dertig deed.
Het Pietje zelf is niet zo relevant. De respons erop, dat was vooral ontluisterend
kijk, als ik het voor het zeggen had, dan was het allang een roetveeg piet geworden. Maargoed, ik heb het niet voor het zeggen. En dat is ook een beetje het punt.
Ik ben zelf niet zwart en heb geen koloniale roots. Mijn oma was geen slaaf. Ik kan mij dus moeilijk voorstellen, hoe of wat. Ik ken ook zwarte mensen, die er niets om geven, die niet tegen ZP zijn. Ik kan moeilijk oordelen, over hoe zwaar de impact is, van zo’n Piet ? Dat is ook per persoon verschillend, blijkt maar. Zwarten die in de geschiedenis gedoken zijn, zien het door een andere bril, dan zwarten die het allemaal links laten liggen.
Ik ben wit. Stel, ik leefde in Afrika en de Afrikanen hadden vroeger witte slaven. En dan doen ze een feest, eens per jaar. En daarin maken ze zich wit en dragen ze blonde pruiken en dienen ze een zwarte man. Was ik daar dan tegen geweest ? Witte jan, zou dat dan heten. En dan zijn er zwarte mensen die zeggen, die kut witjes, domme witten, verpesten onze cultuur etc.
Dat kan ik moeilijk zeggen. Daar kan ik mij moeilijk een voorstelling van maken, eerlijk gezegd. Want dan was ik ik niet.
#6 by thoughtcriminal on 2018/10/13 - 12:02
De observatie over dat schuivende brede midden klopt deels, maar er is ook iets anders aan de hand onder die mensen: doordat de discussie jaar na jaar wordt gevoerd doordat confronterende straatacties het onvermijdelijk maken dat er over wordt bericht, worden de argumenten van de anti-zwarte-piet-beweging ook steeds onder het voetlicht gebracht, en krijgt dat midden ook steeds meer begrip voor de tegenstanders. Daarbij helpt het natuurlijk dat de argumenten ook gewoon steek houden, en dat de mensen die rechtlijnig voor zwarte piet zijn geen rationele argumenten hebben.
Wat overigens niet betekent dat hun argumenten niet aansluiten op brede lagen van de bevolking, en sowieso onzinnig zijn. Ook ik had toen deze discussie echt los barste zwarte piet nog nooit als iets problematisch gezien. Dit omdat ik er mee ben opgegroeid en het nooit als iets racistisch werd aangemerkt in mijn sociale omgeving. Na een eerste gevoelsmatige reactie van ‘ach doe normaal het is gewoon een kinderfeest’ dacht ik vervolgens: goed, blijkbaar is het dat voor heel veel mensen wel en inderdaad dat verhaal van die schoorsteen is echt onzin, dus laten we het aanpassen zodat iedereen er mee kan leven en alle kinderen van het feest kunnen genieten. Nu denk ik: godverdomme, tis nu toch wel echt duidelijk dat die hele zwarte piet gewoon fout is en dat mensen met een zwarte huidskleur er echt last van hebben, kap nou met die onzin.
Ik denk dat die verschuiving die ik zelf heb meegemaakt met heel veel mensen is gebeurd en nog steeds aan het gebeuren is. Maar het is wel iets wat niet lineair is, in de zin dat de beweging alleen van eerste gevoelsmatige reactie ‘het is een kinderfeest – rot op met je gezeik’ richting ‘zwarte piet is fout – kap er nou mee’ is. De confrontationele aard van de beweging tegen zwarte piet is noodzakelijk om de discussie gaande te houden en deze tendens aan te jagen, maar heeft ook de neiging om sommige mensen heel hard tegen de schenen te schoppen waardoor ze alleen maar nog meer pro-zwarte piet worden. En dat zijn dan vooral vaak mensen die in hun hele leven al allerlei veranderingen door hun strot zijn geduwd, en nogal een nostalgie voelen voor ‘vroeger’ (en met het slopen van de verzorgingsstaat, het toenemen van de concurrentie tussen mensen – kan je het ze kwalijk nemen?). Voor hen is dit het zoveelste wat anders moet (volgens wie? Niet henzelf!), waar ze niks over te zeggen hebben ook al vereenzelvigden zij zichzelf er mee. Ik maak me wel eens zorgen over of we, of de overwinning die noodzakelijk en juist is op dit front (tegen zwarte piet) geen pyrrhusoverwinning zal zijn waarmee we het opkomende fascisme verder van achterban voorzien. Goed, ik heb hier geen eenduidig antwoord op maar wilde dat wel eens benoemen.
#7 by Henk Horvers on 2018/10/13 - 08:19
Als al de mensen en die zich zo roeren in de zwarte Piet kwestie zich met de zelfde passie nu eens druk zouden gaan maken over hun zorgkosten en zich aan zouden sluiten bij het Nationaal zorgfonds ! Zich met een zelfde passie passie bij hun politieke partijen en pensioenfondsen zouden demonstreren tegen het niet indexeren van hun pensioen. Met dezelfde passie het door en door corrupte voetballen links lieten liggen en dat wat een kinderfeest behoord te zijn niet aangrijpt voor eigen gelijk. Wordt de samenleving enen stuk prettiger!
#8 by Nayoko Sadashi on 2018/10/12 - 12:29
Ja, een soort pathetische romantiek treed op. De échte Friezen, die nog gezagsgetrouw zijn en nog naar den kerk gaan, om den dominee aan te horen. Die nog gewoon een pilsje drinken, met kameraden uit het dorp. Die ‘nuchtere’ Friezen toch
Dit is een soort VVD romantiek. Hard werkend en eerlijk en voor onze tradities, in een totaal ‘ontmande’ maatschappij en blablabla
kam mij die tering zwarte piet nou schelen
maak het ding verdomme roze
Dan kan men zich eindelijk op échte problematiek richten