Archive for category Economie

Crisis in drie dimensies

dinsdag 12 maart 2019

Al verschenen op Konfrontatie Digitaal: http://konfrontatie.nl/blog/node/1442

Crisis in drie dimensies

Er hangt recessie in de oververhitte kapitalistische lucht Een paar berichten van de afgelopen dagen:

– China heeft vrij opeens te maken met een exportdaling van rond de 20 procent, “de groottste daling in drie jaar (1);

– In de Verenigde Staten blijkt het handelstekort dramatisch te zijn opgelopen, naar “het hoogste cijfer sinds 2008”(2). Dat jaar 2008 doet voor de goede verstaander allerlei alarmbellen af gaan: toen kwam de vaart in de bankencrash, gevolgd door ene zeer diepe recessie. Ook is de banengroei in de VS tamelijk rap ingezakt en is “de laagste sindsa anderhalf jaar, ruim beneden de voorspellingen” (3);

– De Europese Centrale Bank verstrekt grootschalig goedkoop krediet aan banken, om te voorkomen dat de economische groei ver inzakt. Die groei valt al terug: De centale bank heeft de grpoeiverwachting voor de eurozone flink verlaagd, van 1,7. naar 1,1 procent”. In Italië blijkt al ene lichte recessie te zijn, in Duitsland is de economische groei vrijwel stilgevallen.(4)

– Ook Nederland ontspringt de dans niet. “In Nederland verlaagde het centraal Planbureau (CPB) de groeiverwachting voor 2019 naar 1,5 procent. In de zomer ging het CPB nog uit van eenegroei van 2,7 procent”.(5) Dat is een forse, snelle groeidaling.. Zeker: dit zijn prognoses, en die zitten er heel vaak naast. Het beeld van een naderende recessie wordt door een mogelijk onjuiste prognose niet wezenlijk ondergraven.

Een nieuwe recessie komt er dus binnenkort aan. Nu zal veel mensen wellicht een beetje zijn ontgaan dat de vorige recessie al verdwenen is. Van stijgende inkomens hebben heel veel mensen erg weinig gemerkt. Wat omhoog ging, was vooral de energierekening en de CO2-uitstoot. Crisis is voor veel van ons een permanent vcrschijnsel, en geen kwestie van recessie of hoogconjunctuur, Maar dat wil nog niet zeggen dat die fases van de economische cyclus niet bestaan of niet ter zake doen. Laten we eens kijken wat voor kanten het verschijnnsel ‘crisis’ in het kapitalisme zoal heeft. Read the rest of this entry »

,

No Comments

Leve die Luddieten!

woensdag 30 januari 2019

Machines en apparaten zijn niet zomaar handige gebruiksvoorwerpen, gelijkelijk bruikbaar voor welk doel dan ook. Apparaten belichamen prioriteiten en maatschapelijke verhoudingen. De introductie van informatica in het productie- en distributieproces is ingebed in marktrelaties en drukt ondernemersbelangen uit. Betaalgemak, snelle beschikbaarheid van informatie, bestel wat je wilt en het wordt bij u thuis afgeleverd, praten met wie je maar wilt ongeacht afstand: het klinkt mooi, om niet te zeggen leuk, lekker en gezellig. Gemak dient de mens, jazeker… voorzover de mens via dat gemak het kapitaal en de technologische “Moloch whose name is the Mind” (1) dient.

Vanuit zo’n insteek besprak ik in een vorig artikel het proces waarmee mensen, door in te loggen en te pinnen en met chipkaarten te goochelen, geprest worden om allerlei aankopen te verrichten. Zo zetten ondernemers ons via al die pin- en chipapparaten extra aan het werk. Je kunt vaak zeggen: nogmaals aan het werk, want veel van die mensen verichten ook nog eens loonarbeid voor hetzelfde slag ondernemers.

Ik sloot mijn stuk af met een bewust wat cryptisch gehouden oproep om de Luddites van een versie 2.0 te voorzien. Dat gaf, voorspelbaar, aanleiding tot een tweetal vragen. Strekking daarvan: wil je dan echt alle computers en soortgelijke apparaten tot gort gaan slaan? En wat beduidt dat eigenlijk, Luddites 2.0? Het antwoord op vraag één is nee. Dat wordt duidlijker als we vraag twee bespreken: wie of wat is of zijn Luddites 2.0? Laat ik daar eens op in gaan. Read the rest of this entry »

,

1 Comment

De onbetaald werkende consument/Tijd voor Luddites 2.0

zaterdag 19 januari 2019

Automatisering, zo was ooit het idee, zou het leven makkelijker maken. Machines zouden zwaar lichamelijk werk vervangen. Computers zouden bliksemsnelle informatieverwerking mogelijk maken. Internet zou de communicatie en de verspreiding van informatie enorm ten goede komen. En via sociale media zouden we allemaal leuke, gezellige en natuurlijk ook lekkere contacten kunnen leggen, zo veel en zo vaak we maar zouden willen. Technologie, de Weg naar het Geluk!

Ik zeg weinig nieuws als ik zeg dat het allemaal een beetje anders is gelopen. Dat is niet omdat al die dingen die ik noemde, niet kloppen, al klopt natuurlijk lang niet alles. Het is wel omdat er tegenover dat fraais een enorme afhankelijkheid staat. En het is omdat al die technologisering heel vaak betekent dat wij meer en harder moeten werken, voor meer bazen, ook op plekken waar dat vaak helemaal niet opvalt. Wie vroeger louter een consument was, is vandaag de dag tegelijk iemand die werkt voor het bedrijf waar zij/hij/anderszins iets bij aanschaft. Hoe werkt dit? Read the rest of this entry »

, , ,

7 Comments

Een plezierige en strijdlustig middagje Amsterdam

zondag 23 oktober 2016

Wederom demonstreerden we tegen TTIP en aanverwante verdragen, en we waren met best veel. Achtduizend deelnemers, meldde de organisatie ter plekke ook. Media, bijvoorbeeld de NOS, kwamen met hetzelfde cijfer. Binnen de breed opgezette demonstratie weerklonk ook een radicaler geluid, vanuit een antikapitalistisch/ antiautoritair blok waartoe Autonomen Brabant had opgeroepen en waar ik opgewekt aan meedeed. Dat radicale blok telde op het hoogtepunt ergens tussen de vijftig en de honderd mensen. Dat was een flinke toename, vergeleken bij eerdere soortgelijke blokken bij soortgelijke demonstraties. Tel daar de goeie sfeer en het zonnige weer bij op, en je hebt de ingrediënten voor een plezierige een strijdlustige zaterdagmiddag in Amsterdam. Read the rest of this entry »

,

3 Comments

Levendig demonstreren tegen TTIP

zaterdag 28 mei 2016

Tegen de duizend mensen droegen afgelopen middag in Amsterdam door hun deelname bij aan een levendig protest tegen het alom omstreden en verafschuwde investeringsverdrag TTIP. De demonstratie maakte deel uit van een actiedag tegen TTIP.  Vanuit Tilburg en Eindhoven waren we met een aardig groepje naar Amsterdam gegaan om mee te doen. We vormden daar samen met anderen een antikapitalistisch/ anti-autoritair blok  waartoe onder meer vanuit Autonomen Brabant was opgeroepen, om een radicaler, anarchistisch geluid in de demonstratie te laten zien en horen. Read the rest of this entry »

4 Comments

Volkswagen, Griekenland en het Rijnlandse model

En, zijn we allemaal verbaasd over Volkswagen als mega-milieufraudeur? Geschokt misschien, of wellicht verbijsterd? Is daar eigenlijk wel veel reden voor? Een grote onderneming die regels overtreedt om marktaandeel te vergroten, afzet te vergroten of op andere manier de winstgevendheid te vergroten ten koste van personeel, klant en/of milieu… Is dat niet wat je krijgt waar de markt regeert, waar het winstbejag zich op de keizerstroon heeft gehesen?

De schaal van deze fraude is wel opmerkelijk, evenals het cynisme ervan. Het ging allemaal volstrekt moedwillig, er was geen sprake van dat er alleen ergens in het vage grensgebied van de regelgeving werd geopereerd. De samenvatting van NRC  is helder: “Vorige week maakte de Amerikaanse milieuwaakhond EPA bekend dat het had ontdekt dat Volkswagen op grote schaal knoeide met software in dieselauto ‘s. De software zou kunnen waarnemen wanneer er een emissietest werd uitgevoerd, om dan op een schoner programma over te schakelen waardoor het leek alsof de auto ‘s zuiniger waren.” Zo kon het bedrijf haar dieselauto’s presenteren als milieuvriendelijk, wat zedus niet waren. Goed voor de afzet, slecht voor het milieu, en natuurlijk doodgewoon bedrog. Intussen weten we dat ook in Europa aldus gemanipuleerde Volkswagen-auto ‘s op de markt zijn gekomen. In totaal gaat het om een slordige elf miljoen auto ‘s.

Het bedrijf heeft de boel opgelicht ten bate van het rendement. Maar ook de staat is verantwoordelijk. Erg indrukwekkend zijn de controles op milieunormen duidelijk niet, anders zou een fraude nooit deze omvang hebben gekregen. Natuurlijk is er een soort race gaande waarin bedrijven een technische trukendoos inzetten om zo goedkoop mogelijk te produceren en tegelijk binnen milieunormen te blijven of minstens te doen alsof. Van een vergelijkbare gedrevenheid en inzet om bedrog door te prikken en de inzet van trucs binnen de milieuperken te houden is aan de e kant van overheden veel minder sprake. Dat is niet zo vreemd: staten zijn verbonden met grote bedrijven. De export van Volkswagen als multinationale onderneming is tegelijk de export van Duitsland als economische grote mogendheid. Staat en kapitaal zijn twee handen op één buik. Het het kapitaal gaat voor de platte winst. De staat schept de voorwaarden, incasseert belasting incasseert en houdt de schijn van rechtvaardigheid en milieuzorg hoog. Maar veel meer dan schijn is het niet. Dat blijkt nu weer.

De hele zaak gaat verder dan Volkswagen alléén. De hele Duitse auto-industrie raakt in diskrediet. Dat effect wordt versterkt als Volkswagen niet de enige blijkt te zijn. BMW wordt al genoemd als bedrijf dat het met milieunormen ook niet erg nauw neemt. Het aanzien van Duitsland als economische mogendheid lijdt grote schade. “Is ‘Made in Germany’ nog wel het waarmerk van betrouwbaarheid en eerlijke ingenieuwskunst?”  zo vat Trouw de stemming samen. Het wijst ook op een amusante link die het Italiaanse blad Repubblica legde. “Duitsland was de aanklager in de Griekse crisis. Afgelopen weekend heeft Tsipras de beklaagdenbank verlaten en is Duitsland er zelf in terecht gekomen.” Zoiets! Als Merkel of één van hara klonen of vazallen nog een sneert over Griekse corruptie, dan hoef je maar heel zachtjes ‘Volkswagen’ te fluisteren. Punt duidelijk.

Daar kunnen we nog wat aan toevoegen. Sociaaldemocraten hebben het in discussies over doorgeschoten marktwerking graag over het Rijnlandse model als alternatief voor het Angelsaksische model. Dat Angelsaksische model staat dan voor het kapitalisme zoals dat in de VS en Groot-Brittannië bestaat, met een overigens door overheden zelf op hol gebrachte ‘vrije markt’. Het Rijnlandse model staat dan voor een goed gereguleerd en gestroomlijnd kapitalisme waar de scherpe kantjes door overheden met wet- en regelgeving zijn afgehaald. Het Rijnland is een stuk Duitsland, en dat land is dan van dat Rijnlandse model ook het boegbeeld. Welnu, we weten nu hoe het Rijnlandse model kan worden gesymboliseerd: als een file van elf miljoen frauduleus vervaardigde en op de markt gebrachte milieuvervuilende auto ‘s.

Peter Storm

,

No Comments

Grexit of geen Grexit? Is dat de vraag?

woensdag 17 juni 2015

Grexit is deze weken het wachtwoord: het uit de euro stappen van Griekenland. Zo ‘n stap komt dichtbij nu een akkoord tussen Griekse regering en geldschieters van/ via IMF, Europese centrale Bank en EU maar niet tot stand komt. Intussen dringt de tijd, met weer een deadline in zicht voor voldoen aan betalingsverplichtingen. Is de dreigende Grexit werkelijk de ramp die er veelal in wordt gezien? Is het eigenlijk wel meer dan bluf? Read the rest of this entry »

No Comments

Blockupy: beeldvorming rond terechte actie

woensdag 18 maart 2015

Vandaag verheffen duizenden mensen hun stem tegen het Europese bezuinigingsbeleid. Nee, ik doe het niet op het ‘uitbrengen van je stem’ in de verkiezingen vandaag. Wie het niet kan laten wens ik veel plezier, een frisse neus kan echter ook zonder dat het voordeel ervan onmiddellijk tenietgedaan wordt door de bedwelming van het stemhokje te incasseren. Maar dit terzijde. Ik doel op het daadwerkelijk doen gelden van een stem tegen bezuinigingsbeleid, door de straat op de gaan, politieblokkades, en waterkanonnen en arrestaties te verduren, in de Duitse stad Frankfurt. Vandaag is de dag dat, onder de vlag van Blockupy,  mensen actie voerden tegen de opening van het nieuwe gebouw van de Europese Centrale Bank ECB in die stad. Dat is de aanleiding. De diepere reden: mensen wijzen het neoliberale bezuinigingsbeleid af, en voerden daarom vandaag actie. Read the rest of this entry »

,

2 Comments

Orwell en de economie: meevaller als tegenvaller

vrijdag 16 mei 2014

‘De economie’ heet een wetenschap, maar is in werkelijkheid een absurdistisch woordenspel. Dat blijkt vooral uit het gegoochel met de woorden ‘meevallers’, ‘tegenvallers’, ‘groei’ en ‘krimp’. Immers, je zou denken dat meevallers en groei positief zijn, terwijl tegenvallers en krimp duiden op slecht nieuws. Zet het maar uit je hoofd, dat verband.

Read the rest of this entry »

,

2 Comments

Dít doet de crisis, dit roept om 1 Mei-actie

donderdag 17 april 2014

We horen van meevallers, we horen van groei, van een eind aan de recessie. Het zal wel. Maar recessie of niet, 0,1 procent groei of 0,1 procent krimp, de crisis woedt voort en hakt er in. Een handvol berichten maken duidelijk hoe. Als je nog niet voldoende gemotiveerd was om stevig aan 1 Mei-actie deel te nemen, dan trekt dit je hopelijk alsnog over de streep. Read the rest of this entry »

, , , ,

No Comments