Strijd tegen Zwarte-Piet-racisme boekt terreinwinst


dinsdag 4 november 2014

Haalt de Zwarte Piet-figuur 2015? Ik vrees van wel, maar de aanhoudende strijd tegen deze figuur, deze racistische karikatuur, boekt toch opvallende resultaten. De woede van de verdedigers is groot, maar tekent vooral ook de houding van de slechte verliezer. Intussen gaat de strijd door. Hieronder een verslagje van een actie, plus wat aanvullende opmerkingen.

Zo was er afgelopen zaterdag een mooie manifestatie in Utrecht. Vrijwel alles werkte mee. Het weer was prachtig, we stonden op het Neude onder een hoogst aangename novemberzon. De setting was heel gunstig. Sprekers en demonstranten stonden te midden van voorbijgangers, winkelend publiek en mensen op terrasjes. Ons geluid werd gezien en gehoord, en dat hing nu eens niet af van de vraag of media het oppikten of niet.. Agressieve tegenbetogers bewezen hoe juist het is om de Zwarte Piet-traditie als racistisch te typeren, want ze kwamen met openlijk racistische reacties op ons protest.

De actie had de vorm van een manifestatie met een hele reeks sprekers. Meestal vind ik zoiets maar matig: ik prefereer een actievere vorm, een optocht waarin we met spandoeken , leuzen roepend door de straten lopen. Luisteren naar sprekers die er maar al te vaak staan om te laten zien dat hun club ook deel van de organisatie is, boeit me vaak weinig, ik vind deelnemer belangrijker dan toekijken. Maar in dit specifieke geval gingen deze bezwaren niet op. Allereerst s zorgde de presentator er wel voor dat ‘toeschouwers’ keer op keer deelnamen aan het scanderen van leuzen in vraag- en- antwoordvorm. “No more…” riep hij. “Black face!” riepen we. “Vijf december” riep hij. “Voor iedereen!” riepen we. Soms voelt zoiets als slecht theater. Nu niet. Nu klopte het.

En die sprekers? Die hadden allemaal iets te zéggen, en dat deden ze. Over het in de Zwarte Piet-figuur besloten racisme. In de reacties die je krijgt als je daartegen je nek uit steekt. Over het feit dat we een bewéging zijn. Over het feit dat in de strijd met name vrouwen vooraan staan. Iemand wees er op dat ook onder de aanwezigen een meerderheid vrouw was. Iemand zei: “racisme bouw je niet af. Racisme schaf je af.” Ik heb gedaan wat ik bij manifestaties lang niet altijd met aandacht doe: ik heb staan luisteren. Dat was de moeite meer dan waard.

De aanwezige mensen waren van zeer verschillende achtergrond, ik vermoed fifty fifty wit en zwart, waarbij het me opviel dat tegen het eind van de manifestatie donkere mensen duidelijk in de meerderheid waren geraakt. Ik heb op een gegeven moment rond de 150 mensen geteld, maar toen waren er al deelnemers vertrokken. Een aantal van 200 lijkt me dus heel reëel. De meeste van de sprekers waren ook zwart. Dat is logisch en noodzakelijk in een strijd als deze, waarin de mensen die het in Zwarte Piet besloten racisme zelf ondervinden zijn degenen die rond Sinterklaastijd voor zwarte Piet worden uitgescholden, degenen wiens kinderen overstuur van school thuis komen omdat ze worden gepest met hun huidskleur: zwarte mensen. Zij komen daartegen in verweer, en zij lopen daarin voorop. Zo gaat dat en zo hoort dat.

Er waren ook tegenstanders op de been, vijftien tot twintig roepende en scheldende lui, overwegend jonge mannen. Af en toe mengde zich een enkeling van hen tussen ons, ging voor het podium staan en riep iets van “bekkie houwen!” Na enige tijd kwamen er dan enkele politieagenten en begeleidden de uitjouwer weer naar buiten de groep demonstranten. Er was trouwens ook een arrestatie:  “iemand uit de krakersbeweging werd opgepakt omdat hij iemand had bespuugd”. Waarom en hoe en wat is me niet helemaal duidelijk.

Wat de groep tegenstanders precies riep kon ik niet verstaan, maar de agressie droop van hun houding af. In het AD las ik achteraf het volgende: “Terwijl een donkere vrouw aan het spreken was , maakten de opgefokte mannen apengeluiden en riepen ze ‘hoer, hoer’ en ‘zwarte kut’ , en gelijk ook ‘doe normaal’ Voor deze lui is grof racisme en grof seksisme kennelijk ‘normaal’. “Eigenlijk maken die gasten heel duidelijk waarom we hier staan”, zo citeerde het AD een actievoerder. Dat AD-verslagje gaf er trouwens blijk van trouwens blijk van dat fatsoenlijke verslaggeving in Nederland nog niet helemaal is wegbezuinigd en weggecensureerd. Dat mag ook wel eens gezegd.

Intussen zijn we alweer een paar dagen verder, en is er mooi nieuws: het College voor de Rechten van de Mens erkent dat Zwarte Piet op school “een jaarlijks terugkerende negatieve stereotypering van mensen met een donkere huidskleur” is “die van een zodanige zwaarte is dat gesproken kan worden van een fenomeen met discriminatoire aspecten”. Daarover bericht de NRC op 4 november.  Korter gezegd: Zwarte Piet is inderdaad racisme. De uitspraak kwam in een zaak die een moeder van een leerlinge van de Kohnstammschool in Utrecht had aangespannen. De school hoeft niet meteen tot verandering over te gaan volgens het Collega , dat toch een beetje halfslachtig opereert. “Het bestuur heeft thans voldoende in gang gezet om zorg te dragen voor een discriminatievrije omgeving, ondanks dat de figuur Zwarte Piet met discriminatoire aspecten nog wel aanwezig zal zijn in 2014”. Wat het schoolbestuur dan precies in gang heeft gezet in de goede richting is onduidelijk. De discussie eindelijk eens aan gaan? Degene die hier echt iets in die richting op gang heeft gezet, is de dappere moeder die de zaak aanhangig heeft gemaakt. De uitspraak van het College geeft haar in de kern van haar argument gelijk. Daarmee is wederom een barst gekomen in de verdediging van de racistische Zwarte Piet-traditie. Het is opnieuw strijd van een rechtstreeks betrokkene zelf die die dit racistische fenomeen aldus verder van legitimiteit heeft helpen beroven.

Met die gedeeltelijke victorie in het achterhoofd kunnen we ons voorbereiden op volgende stappen in het gevecht. Deelnamen aan het protest dat tijdens de landelijke intocht van Sinterklaas in Gouda zal plaatsvinden, is van die stappen er één. Dat protest vindt plaats vanaf 11.00 uur op de Grote maerkt in Gouda. De actie wordt vanuit het initiatief Kick Out Zwarte Piet via Facebook  onder aandacht gebracht, en ook op de website van Doorbraak  vindt je meer. Als alle tweehonderd deelnemers van afgelopen zaterdag een paar vriendinnen en vrienden meenemen, dan wordt het er niet alleen echt gezellig druk, maar laten we bovendien zien hoe onzinnig het is om de tegenstanders van Zwarte Piet af te doen als het piepkleine clubje fanatiekelingen dat we allang niet meer zijn.

Peter Storm

,

  1. #1 by excellentie zwembad on 2014/11/09 - 15:49

    Ik begin inmiddels eindelijk te begrijpen waarom ik altijd zo boos wordt bij dit soort artikels .
    Ik wordt structureel op een hoop gegooid met het griezeligste uitschot ter wereld . Ik ben zelfs al eens uitgemaakt voor NSB-er ergens (niet ik als persoon de vriend reageerde ergens op en noemde mensen die Piet niet zagen als een negerkarikatuur uit voor NSB-ers)
    Een Quincy en andere ‘prominenten’ hebben het ineens over ‘witten’ en ‘witte priveleges’ en zaken over het onbegrip van de ‘witten’ . Jawel ik ben bij geboorte al fout vanwege mijn huidskleur! Die is namelijk ‘wit’ niet blank, nee wit .
    Daarbij is zijn mijn tradities ook ineens fout . Met pseudowetenschappelijke onzin wordt Piet als een mens met donkere huidskleur neergezet die zou een slaaf zijn . Volledige lariekoek net als dat hij die kleur zou hebben door roet uit de schoorsteen eveneens lariekoek is . Ik ga alleen geen wetenschappelijk betoog houden over de oeroude heidense herkomst van Zwarte Piet.
    Ik voel me tot in het diepst van mijn ziel gekrent door de antipeiten, hun voortdurende beledigingen jegens mij , mijn huidskleur en mijn overtuiging zijn onbeschoft en ronduit kwaadaardig .
    Het is ook overduidelijk projectie vanuit de Verenigde Staten , dat is een land waar het normaal is om TV programma’s te maken voor een specifieke huidskleur . Een land waar je naast White Power ook Black Power hebt ; een land waar men inderdaad ‘wit’ en ‘zwart’ zegt , een land waar men de overtuiging heeft dat zwarten muzikaal totaal anders zijn dan witten . Deze situatie wordt even doodleuk op het Nederlandse sinterklaasfeest neergeplempt , getuige alleen al de tag van de schrijver hierboven ‘blackface’ er is in Nederland nooit een blackface traditie geweest ! Het is volkomen kolder! Het is hetzelfde als die processie puntmutsen uit spanje klukluxklan te noemen!
    Toen ik ooit op Doorbraak iets van deze strekken als reactie postte werd deze niet geplaatst , daarom lees ik dat domme doorbraak ook niet langer; als een mening je niet aanstaat dan post je hem lekker niet.
    Op dit vlak begeven we ons. Met de propieten die triomfantelijk dagelijks de overwinningsdans doen op het halflevende lichaam van Zwarte Piet.
    En niets gaat ze te ver hoe meer ze ons in een slecht daglicht kunnen zetten hoe beter , ze raken euforisch als de zoveelste Wildersracisten proberen met de andere helft van de murwgeslagen Piet aan de haal te gaan om hem voor hun mestwagen te spannen .
    Ik dacht aanvankelijk nog dat het me onmogelijk gemaakt werd racisme te bestrijden doordat de propieten me als racist en NSB-er kwalificeerden. Nu dringt het besef door dat de propieten ook hetzelfde gedachtegoed propageren als mensen als Wilders en dat de strijd tegen het racisme ook een strijd tegen hen is.

  2. #2 by Jan Mast on 2014/11/05 - 00:45

    Ik sta verbaasd wat ik van je lees. Ik hou mij bezig met het achteruit hollen van de volkshuisvesting en ik ben trouwens niet de enige. Als er iets is dat hele volksdelen onherstelbaar kansloos maakt is dat het wel.
    Dat er weinig gelukkig maar(!) felle racisten waren (ongelofelijk wat die uitkraamden), dan “weet” je waartegen je actie onderneemt. Ikzelf ben met Zwarte Piet opgegroeid en heb er prachtige herinneringen aan. Ik herinner mij vooral het liedje “Alles ziet die slimme Piet zich vergissen kan hij niet! Wij hadden diep ontzag voor Piet. Nu, met de tegenbeweging realiseer ik mij dat tegenstanders van Piet,
    heel andere dingen zien. Plotsklaps ben ook ik een verklaarde “racist” als ik Piet trouw blijf. Daarvoor worden uitgemaakt als anti racist zijnde kan je woedend maken en dat wordt op zijn zachts gezegd niet altijd begrepen.
    Dat (behoorlijke) Amerikanen zich doodschrikken van onze zwarte karikatuur kan ik mij heel goed voorstellen, omdat het racisme in bepaalde gebieden daar, zowat de cultuur is. Ook Ik ben ook opgetrokken met Keti Koti enkele jaren terug. Het ging toen beslist niet over zwarte Piet als voorbeeld van discriminatie.
    Zwarten (niet witten) die er normaal over hun eigen gevoelens konden praten (inplaats mij alleen maar voor racist uit te maken) hebben mij ongeveer een jaar geleden overtuigd.
    Maar….! Een Piet die niet onherkenbaar is gemaakt middels verf, vind ik helemaal niks en de kinderen ook niet! Als ze hun voor Piet en Sint spelende familieleden herkennen als gulle gevers is er echt niks meer aan. Want! Minder welgestelden kunnen beslist geen Sint en Piet inhuren. Wat denk je van een donkergroene of donkerblauwe Piet?
    Mijn oudere nichtje had zich zwart gemaakt. Ik, mijn broertje en zusje en de 2 neefjes hadden niets in de gaten. Als ze een andere donkere kleur had gebruikt, hadden we dat natuurlijk ook prima gevonden:
    Onherkenbaarheid; dat is dus de voorwaarde. Een zwarte Sint kan altijd, echt zwart of echt geverfd nietwaar? Maar wel wit haar, want 100 jaar is 100 jaar! Groet, Jan.

Comments are closed.