ravotr

dinsdag 17 december 2013

Soms is ernstig nieuws best grappig geformuleerd, ook als het nieuws zelf ernstig is. De NOS kwam met het volgende bericht: “Boete voor miereneuker terecht”. Daar staat dus dat iemand beboet werd wegens het neuken van een mier, en dat er juridisch achteraf is vastgesteld dat deze straf voor deze wandaad terecht was. Maar nee, het blijkt hier te gaan hier niet om het bestraffen van een daad. Het gaat om de bestraffing van het gebruik van het woord ‘miereneuker’ tegen een agent. Dat is in sommige gevallen beledigend, en daarmee strafbaar, aldus de Hoge Raad. Een belachelijke uitspraak, waarmee feitelijk het uiten van woede, minachting en afkeer van agentengedrag, in welke vorm dan ook, potentieel strafbaar is gesteld. Deze uitspraak hoort thuis in de politiestaat die Nederland steeds openlijker aan het worden is.

Het voorval vond plaats in 2011, toen de politie en man met scooter aanhield, voor controle op snelheidsbegrenzer. De man noemde de agent vervolgens drie maal ‘miereneuker’. Er stonden wat anderen bij. Vorig jaar had een dezelfde Hoge Raad het gebruik van hetzelfde woord door een dakloze man tegen agenten nadat die hem zijn bierblikje had afgepakt niet beledigend geacht. Nu dus wel. De NRC destijds: “Pas als het uit de context blijkt, is mierenneuker een scheldwoord, is het oordeel van de Hoge Raad. Over het algemeen is het woord ‘mierenneuker’ geen scheldwoord, alleen als het kwetsend is gebruikt.” Onduidelijk is of er nog onderscheid is in strafbaarheid tussen het gebruik van miereneuker met één n, zoals de NOS het weergeeft en mierenneuker, met twee n-en, in de NRC-versie.

Waarom was het in het geval van de boze dakloze niet kwetsend, en in het geval van de boze scooterrijder wel? Het lijkt me een typisch geval van juridische mierenneukerij. Maar het is meer dat, en de strekking is ernstig. Vindt de Hoge Raad – zonder dat openlijk te willen zeggen – dat het afpakken van een bierblikje de woede van de dakloze man ook best rechtvaardigde, terwijl snelheidscontrole dat – naar oordeel van diezelfde rechtbank – geen gegronde reden tot woede was? Of is de Hoge Raad strenger geworden, onder druk van woedende Kamerleden die de uitspraak belachelijk soft vonden en bijvoorbeeld twitterden: “Onbegrijpelijke uitspraak van de Hoge Raad” ? Of van de uitlating van minister Opstelten destijds dat “het uitschelden van een agent voor mierenneuker’ niet past in een ‘wellevende manier van met elkaar omgaan’”. Ach ja. Naar verluidt is ook president Assad een zeer wellevende man.

Terug naar ‘mierenneuker’. Zit de strafbaarheid er in dat bij de scootercontrole meerdere omstanders toekeken en toehoorden? Dat laatste speelt kennelijk een rol. “Omdat er meer jongeren op de controleplaats stonden voelden de agenten zich in hun eer en goede naam aangetast en hielden ze de man aan voor belediging van een ambtenaar in functie.” Net alsof politieagenten enige eer hebben, om van een goede naam maar te zwijgen. En net alsof iets pas beledigend is als andere mensen kunnen meeluisteren. Kennelijk gaat het hier om prestige van agenten, in de ogen van anderen. Kennelijk gaat het om het handhaven van overwicht van de geüniformeerde mierenneukers, niet om werkelijke persoonlijke gekwetstheid vanwege het woord..

Het bericht voegde er nog aan toe dat andere woorden minder riskant waren: “Pannenkoek is bijna nooit beledigend”. Maar, aangezien het afhangt van de ‘context’ ben ik niet gerustgesteld. Misschien moeten we het bij een volgend lawaaiprotest eens uitproberen, en ‘pannenkoeken’ roepen tegen de ME. Al wordt daarmee de eer en goede naam van dit lekkere, soms wat melige baksel daarmee wel ernstig door het slijk gehaald. Ik benalthans nog nooit door een reeël bestaande pannenkoek beboet of gearresteerd of met traangas bestookt. Wel kan de echte pannenkoek bijna net zo makkelijk aangebrand reageren als de geüniformeerde versie.

Wat je op negatieve toon, uit frustratie, woede, verachting, tegen agenten roept kan dus strafbaar zijn als het overwicht van agenten erdoor wordt ondermijnd. Zo helpt de Hoge Raad de politie in het treiteren van mensen, zonder dat ze zelfs maar hun woede kunnen ventileren zonder het risico om (nog) een strafbaar feit te plegen. Zo schept de Hoge Raad jurisprudentie waarmee in principe élk woordgebruik strafbaar gesteld kan worden. Context, nietwaar? Een openlijke dictatuur kan zich nauwelijks meer ruimte wensen. En ‘onze’ parlementsleden zullen wel weer juichen, terwijl ‘onze’ minister van justitie de knuppelende knuppels prijst.

Dit soort inperkingen van wat je tegen een agent mag zeggen zijn bespottelijk, verachtelijk en gevaarlijk ook. Ze moeten worden gedwarsboomd en tevens belachelijk gemaakt. Daarom even dit. De Hoge Raad bestaat uit mierenneukers. En de politie? Pannenkoeken,  louter pannenkoeken.

Peter Storm