Joke Kaviaar en de solidariteit(1): Waarom hebben ze Joke opgesloten?


dinsdag 5 februari 2019

Joke Kaviaar zit momenteel een gevangenisstraf uit van twee maanden en twee weken. Dat zijn twee maanden en twee weken te veel. Aan de celstraf ging een zich eindeloos voortslepende reeks rechtszaken, beroepsprocedures en cassaties vooraf, met de bijbehorende onzekerheid en stress. Zo straft de staat degene die tegen haar macht in gaat, in woord, geschrift en daad. Maar er is meer over te zeggen. Waarom zit Joke Kaviaar gevangen?

De eerste reden is simpel, maar toch iets minder simpel dan het kan lijken. Joke is aangeklaagd en in een eerste rechtszaak ook veroordeeld voor vier stukken op internet waarin ze het onmenselijke staatsbeleid tegen vluchtelingen aanklaagt en mensen aanspoort tot verzet. Uiteindelijk bleef in hoger beroep de veroordeling overeind wat betreft twee van die vier artikelen. Justitie zag er opruiing in. De uitkomst was een gevangenisstraft van twee maanden voorwaardelijk. Die straf werd onvoorwaardelijk nadat ze tijdens haar proeftijd deelnam aan een protestactie in de gemeenteraadszaal van Zeist. Het protest richtte zich tegen de aanleg van een gevangenis voor vluchtelingengezinnen op Kamp Zeist. Daar kreeg ze ook nog eens twee weken celstraf voor. Cassaties slaagden niet, in januari werden de straffen definitief bevestigd door de Hoge Raad, en vanaf 24 januari zit ze vast.

Artikelen dus, en een actie. Woord, geschrift en daad. Wat voor woorden vond de staat zo strafbaar? De aanklacht richtte zich tegen stukken waarin Joke Kaviaar verbaal ten strijde trok tegen de onderdrukking die vluchtelingen vanuit staat en politiek te verduren krijgen. Ze duidt de verantwoordelijken en medeplichtigen aan als misdadigers die bestreden dienen te worden, zoals het systeem waarin zij functioneren, volgens haar bestreden moet worden. Ze roept op tot die strijd, en daarbij neemt ze geen blad voor de mond. Ik ga iets meer zeggen over de twee stukken waarvoor ze uiteindelijk is veroordeeld.

In “RARA, wiens rechtsorde is het?”(2) beschrijft ze eerst de wijze waarop de staat mensen zonder papieren crinminaliseert en vervolgt: “Je bestaat, dus je bent strafbaar. De rechtsorde, is die er voor deze mensen? Het lijkt me niet.” Ze spreekt van “een rechtsorde die bol stata van de vreemdelingenhaat. En dan heb ik nog niet genoemd de talooze gewelddaden tegen mensen zonder papieren, op straat, in politiebureaus, in detentie- en uitzetcentra. Genoemd heb ik nog niet de wanhoopsdaden, de hongerstakingen en zelfmoorden, het inslikken van scheermesjes. Genoemd heb ik nog niet het geweld tijdens deportaties, het gebruik van hand- en voetboeien en van ‘bijtmaskers’, de intimidatie, de chartervluchten van Frontex.” Dat schreef ze in 2010. Hoe weinig er is veranderd, werd onlangs weer eens schrijnend duidelijk. “Minstens twaalf marechaussees betrokken bij deportatiegeweld tegen Soedanese vluchteling Ezzedine Mehimmid”, kunnen we lezen op de website van Doorbraak.(3) De deportatie van Exxedine Mehimmid vond op 5 januari 2019 plaats. De verschrikkingen die Joke Kaviaar aanklaagde, zijn griezelig actueel.

Ze riep op tot verzet daartegen en plaatste zich daarbij in een militante traditie, waarbij ze de revolutionaire Revolutionaire Anti Racistische Actie noemt: RARA. Deze RARA claimde in de late jaren tachtig bijvoorbeeld verantwoordelijkheid voor brandstichtingen bij bedrijven die medelplichtig waren aan het Zuid-Afrikaanse apartheidsbewind. En dan schrijft Joke: “Hoe dan ook: het is tijd voor een nieuwe generatie om op te staan en de fakkel van RARA over te nemen!” Ik sluit me bij die oproep alleen maar van harte aansluiten, vanwege de onverzoenlijke verzetsgeest die er uit spreekt. Maar justitie vond het niet kunnen. Strafvervolging dus.

Dan is er “Waar blijft de Hollandse opstand?”, geschreven in 2008. Dat artikel begint met het noemen van een bestorming van een tot de Spaanse staat behorende enclave in Marokko door vluchtelingen uit Afrika. Ze noemt vervolgens een solidariteitsdemonstratie in Frankrijk na de dood van een Tunesische man die was opgesloten in een gevangenis voor mensen die gedeporteerd ‘moeten’ worden. Er was zowel protest binnen als buiten de gevangenis. Ze beklemtoont de noodzaak tot fel verzet tegen de behandeling van vluchtelingen, van migranten. En ze constateert dat daar in Nederland weinig sprake van is. Dat dient volgens haar te veranderen. En dan schrijft ze: “Waar blijft de Hollandse opstand? Wie gaat er mee om de kantoren van de IND te bestormen en open te trekken, de archieven en computers te overgieten met benzine en door vuur te vernietigen? Wie helpt de moderne Gestapo te stoppen dossiers aan te leggen? Wie gaat er mee met sloophamers en shovels, om de muren van de deportatiekampen en gevangenissen te slechten? Wie gata er mee om de kniptangen uit te delen waarmee mensen uit hekken en prikkeldraad kunnen worden bevrijd?” Harde, maar noodzakelijke en terechte woorden.

Het enige kritiekpuntje dat ik kan vinden is het gebruik van het woorden ‘Hollandse’. Holland is een tweetal provincies in een land dat Nederland heet, en ik neem toch aan dat ze ook opstand in de andere provinbcies verwelkomt. Aan het soort opstand waar Joke voor pleit – een pleidooi waar ik me bij aansluit, net als bij zo’n opstand zelf waar ik daar maar kans toe zie – is niets ‘Hollands’. Maar ik geloof niet dat dit geografische puntje de aanleiding was om ook dit artikel tot opruiing te verklaren. Wederom is het de houding en aanmoediging van actief en militant verzet die de tekst uitstraalt. Dat noemt de staat ‘opruiing’. Dat wil de staat dus niet hebben.

Maar het zouden wel eens niet de stukken zelf kunnen zijn waar die strafvervolging om draait. Er worden namelijk tegen het anti-vluchtelingenbeleid niet alleen maart boze stukken geschreven. Er wordt ook actie tegen gevoed, lawaaiprotesten bij vluchtelingengevangenissen, blokkade-acties, ondersteuning van hiongerstakende mensen zonder ‘geldige’ papieren (geldig volgens de staatsregels die moreel gezien geen enkele geldigheid hebben) die in vreemdelingendetentie zitten. Een deel van dat protest en verzet gaat verder dan wat de wetgeving, die door Joke zo terecht gehekelde ‘rechtsorde’ toelaatbaar vindt. De staat weet lang niet altijd wie daar precies bij betrokken zijn. Maar bij sommige van die acties – zoals dus dat relatief recente protest in de raadszaal van Zeist – arresteren ze onder meer ook Joke.

Veel wijst er op dat de staat Joke Kaviaar ziet als belangrijke kracht binnen het soort verzet tegen deportatie en vluchtelingendetentie waar de staat niet helemaal greep op heeft, en waarvoor de AIVD al in 2010 het word ‘asielextremisme’ hanteerde.(5) Bewijs heeft justitie hier niet voor, anders zou ze daar via strafvervolging vast wel mee zijn gekomen. Dus maakt justitie Joke aan via de omweg van die ‘opruiiende’ artikelen. Interessant is de timing: het jaarverslag van de AIVD waarin dat woord ‘asielextremisme’ staat, en waarin gesproken wordt van “harde acties tegen het asielbeleid, zoals brandstichting en vernieling”, verscheen in april 2011. De arrestatie van Joke Kaviaar vond plaats in september van datzelfde jaar. Zien we hier een patroon? Pakt de staat Joke aan omdat ze denkt dat ze daarmee “harde acties tegen het asielbeleid” kan tegengaan? En hanteert ze de omweg van ene opruiingszaak omdat het aan bewijs van betrokkenheid bij zulke acties gewoon ontbreekt? Reageert de staat misschien zelfs frustratie af vanwegehaar relatieve onmacht om verzet te smoren af op iemand die ze ziet als voorstander van dit type verzet?

Veel later maakt de staat dan een heel drama van de genoemde actie in Zeist in de gemeenteraadzaal die vast in strijd is met een wetje of verordening maar die toch veel minder ernstig is dan, ik noem maar wat, het beschikbaar maken van een veertienjarige dochter door een moeder die de dochter aan anderen voor seks aanbiedt. Daar krijg je dus een taakstraf van 150 uur voor, plus één dagje cel.(6) Ik zeg niet dat die moeder zwaarder gestraft had moeten worden. Ik verafschuw en verwerp strafrecht en gevangenissen als zodanig. Ik zeg wel dat twee maanden celstraf voor een vreedzame protestactie grotesk is, en zelfs binnen deze verwerpelijke ‘rechtsorde’ ver buiten proporties.

Zowel de aanklacht vanwege de artikelen als de strafzaak wegens die raadszaalactie laten zien hoe gebeten de staat is op Joke Kaviaar. Ze zien en behandelen haar als staatsvijand, en vanuit hun optiek is dat logisch. Joke stelt zich immers op als vijand van de staat, omdat zij ziet dat die staat zich opstelt als vijand van ons allemaal, maar vooral als vijand van de meest kwetsbaren, vervolgden, verschoppelingen, vluchtelingen. En het is Joke als staatsvijand, als verzetsstrijdster in woord en daad waar het de staat daarbij om gaat. Niet louter Joke als schrijfster van die artikelen op zichzelf, en ook niet Joke als deelneemster aan die raadszaalactie op zichzelf. Door Joke Kaviaar aan te klagen, te vervolgen en nu dus op te sluiten, vallen de autoriteiten een radicale houding van verzet uit solidariteit aan. Wie die houding van verzet uit solidariteit waardevol vindt, wil verdedigen en wil helpen verbreiden, hoort zich dan ook in te zetten voor de vrijheid van Joke Kaviaar. En ja, we hebben meer staatsvijanden nodig.

Dat de interesse van de staat in Joke Kaviaar veel verder ging dan die paar artikelen, bleek al bij de oorspronkelijke arrestatie in 2011.(7) Toen is haar huis en computer grondig doorzocht, in een overduidelijke zoektocht naar het netwerk van Joke Kaviaar. Dat in eerste instantie haar een “terroristisch oogmerk” werd toegedicht, was niet omdat de staat dacht dat Joke van plan was om vliegtuigen in flatgebouwen te parkeren. Dat toegedichte oogmerk was gewoon een truc waarmee de staat zich nog ruimere onderzoeksbevoegd toeëigende. Op zoek, niet naar wat Joke allemaal schreef – dat staat gewoon op internet en is voor iederen te lezen. Nee, op zoek naar wat Joke Kaviaar allemaal deed, en vooral ook met wie en in welk verband. Via een opruiingszaak verrichtte de staat een aanval op radicaal activisme. Wat in deze zaak op het spel stond en staat is dus niet alleen het vrije woord. Wat op het spel staat is de vrijheidsstrijd zelf, de strijd voor de vrijheid van iedereen, ongeacht herkomst en verblijfsstatus. Het is Joke als verzetstrijdster die ze uiteindelijk achter slot en grendel hebben weten te krijgen. Dat zouden we ons iets meer aan mogen trekken dan te velen van ons klaarblijkelijk doen.

Wie de noodzaak van vrijheidsstrijd ziet en erkent, wie verzet tegen vervolging en uitsluiting en opsluiting en uitzetting van vluchtelingen net zo noodzakelijk acht als Joke, kan met goed fatsoen niet anders dan nu voor haar op komen. En wie zelf kritisch ten op zichte van staat en onderdrukking wil staan, kan zich maar beter bedenken: nu was Joke het doelwit van de staat. Morgen kun jij aan de beurt zijn, zeker als de staat ongehionderd wegkomt met haar vervolging van Joke. Zelfverdediging tegen vervolging betekent dus: opkomen voor Joke Kaviaar.

Noten:

1 Steungroep 13 September: “Samenvatting: de Staat der Neeederlanden tegen Joke K. : korte geschiedenis van het voorafgaande”, bijgewerkt tot en met 26 januari 2019, https://13-september.nl/de-veroordeling/samenvatting/

2 Joke Kaviaar, “RARA wiens rechtsorde is het?”, 20 november 2010, via https://13-september.nl/opruiende-teksten-old/opruien/ en via https://jokekaviaar.nl/RARA.html

3 Anna, “Minstens 12 marechaussees betrokken bij deportatiegeweld tegen Soedanese vluchteling Ezzedine Mehimmid”, Doorbraak, 15 januari 2019, https://www.doorbraak.eu/minstens-12-marechausees-betrokken-bij-deportatie-geweld-tegen-soedanese-vluchteling-ezzedine-mehimmid/

4 Joke Kaviaar, “Waar blijft de Hollandse opstand”, 25 juni 2008, via https://13-september.nl/opruiende-teksten-old/waar-blijft-de-hollandse-opstand/ en https://www.jokekaviaar.nl/opstand.html

5 AIVD, “Jaarverslag AIVD 2010”, 4 april 2011, https://www.aivd.nl/documenten/jaarverslagen/2011/04/20/jaarverslag-aivd-2010

6 “Rechter geeft moeder die dochter aanbood voor seks 150 uur taakstraf”, Nu.nl, 5 februari 2019, https://www.nu.nl/binnenland/5724843/rechter-geeft-moeder-die-dochter-aanbood-voor-seks-150-uur-taakstraf.html

7 Steungroep 13 September, “De arrestatie”, https://13-september.nl/de-veroordeling/de-arrestatie/

Peter Storm

  1. #1 by Egel on 2019/02/16 - 14:13

    hetpuntisdatikdatnietzeg

    Mee eens, met wat je zeg. Als ik begrijp wat je zegt en het niet verkeerd interpreteer

    Ik weet niet of haar keuzes ‘verkeerd’ zijn te noemen. Daar oordeel ik niet over. Het had taktischer gekund, maar dit opgesloten worden, past bij het activisme en het kan haar niet schelen,als het haar om meer te doen is. Als het haar 100 procent om de migrant te doen is, dan doet zij niets verkeerd, lijkt mij. Ga alleen niet verontwaardigd doen, als men je opsluit. Dat is als in het water springen en dan boos worden, omdat je nat werd.

    Het oproepen tot een opstand, heeft inderdaad iets autoritairs. Want we weten allemaal, een revolutie/opstand, is niet niets, is een érg riskant spel en kán ontaarden in Maoisme/ stalinisme/ sektarische willekeur. Ookal zijn dat niet haar intenties. Anderen oproepen tot ‘een opstand’, ik zou het persoonlijk nooit doen. Doe wat je wil, of doe het niet. Kom in opstand, of niet. Ik ben niet ‘de anarcho held’, die ‘de opstand’ gaat aanmoedigen, als de ridder op het witte paard. En dan ben ik niet eens pascifist ofzo, maar dit zijn geen eenvoudige aangelegenheden.

    Ik heb eerlijk gezegd hetzelfde. Gevoelsmatig, voel ik hem niet echt, bij Joke. Sorry dat ik het zeg, maar het kwartje valt gewoon niet. Bij véle andere anarchistische schrijvers, heb ik dat wel. Bij een random YPG militant, heb ik dat al véél meer. Moet ook kunnen, misschien vind zij mij ook drie keer niets. Who giver a fuck ?

    Ik vind haar retoriek érg drammerig, érg zwart/wit en vaak iets agressiefs hebben. Zij weet zogenaamd helemaal hoe de wereld in elkaar zit en iedereen die daar een klein beetje anders over denkt, zit ‘verkeerd’, of staat aan ‘de verkeerde’ kant. Er mist nuance, diepgang, uitleg, onderbouwing, de grijstinten etc. Het is veel emotie, veel geluid, veel retoriek. Het doet een beetje aan als een soort linkse kerkdienst.

    Als we daarentegen, Een Thom Holterman, Anton Constandse , of Clara Wichmann lezen, wordt er een fundament van de reden geboden. Niet een eindeloze stroom aan emotie.

    Daarnaast heb ik met een Joke het gevoel, dat zij mij veroordeeld, als ik NIETS doe voor de migrant. Ik heb het gevoel, dat zij haar christelijke/humanistische moraliteit, aan mij oplegt. Als je niet door het vuur gaat, voor Afrikanen die je niet kent, dan ben je ‘de corpsbal’ en sta je aan ‘de verkeerde’ kant. Misschien bedoelt Kaviaar dit helemaal niet. Maar zo komt het op mij over en niet alleen op mij. Als zij het zo niet ziet/bedoelt, dan doet zij er goed aan, om dit te verhelderen

    Ja, je mag naast mij wonen, als Afrikaan, maar nee, ik doe niets voor je, net als ik voor Cornelis, Henk en Cor, uit Holland NIETS doe. Niemand gaat mij de honingzoete ‘humanist’ maken, door mij emotioneel te chanteren.

    Veel anarchisten tegenwoordig, gedragen zich als een soort christelijke herders, die alle schaapjes redden. Het punt is, prima dat je dat doet, ik vind het prachtig !

    Doe wat je voelt, wat je wilt, wat je verlangt !

    Máár, betrek mij er niet in. Ga mij niets opleggen. Zo vaak hoor ik, je bent niet inclusief genoeg, niet dit/dat, blabla. Ik zit niet in de kerk, ik heb geen zin in moraliserend gejammer, van quasi superieure kruisridders.

    Net als met de zwarte piet strijd. Gaat Joke tekeer, tegen de mensen die niet per se tegen ZP zijn, mensen als ik.

    Ik zeg dan tegen mevrouw Kaviaar…Ik laat jou tégen ZP zijn, laat mij dan neutraal zijn. Oordeel niet over mij, ik oordeel ook niet over jou….

    Ik ben voorbij goed en kwaad, voorbij kapitaal en socialisme, ik ben alleen maar pró mij. Iets dat vele socialisten en kapitalisten niet snappen.

    Ben ik solidair met haar ? Ik weet niet wanneer je dat bent, ‘solidair’, hoe omschrijft men dat ? Hoe definieer je dat ?

  2. #2 by hetpuntisdatikdatnietzeg on 2019/02/14 - 18:16

    Zoals ook al in bovenstaande reactie naar voren komt: natuurlijk sluit de staat je op voor dit soort woorden. Daarom moet je of je woorden aanpassen of je identiteit verhullen.

    Verder vind ik het erg problematisch om op te roepen tot dingen die je zelf niet doet. Een beetje van, sneuvel jij maar in de strijd kameraad, ik doe het oproepen wel. Ik zeg niet dat Joke dat doet, laat staan bewust. Mijn punt is meer dat als je dingen zoals waar zij toe oproept daadwerkelijk doet, je daar niet toe moet oproepen (althans zeker niet makkelijk traceerbaar). En wanneer je niet doet waartoe zij oproept, moet je daar ook niet toe oproepen.

    Kortom, Joke heeft verkeerde keuzes gemaakt wat mij betreft, misschien vallen die keuzes zelfs dom te noemen. Betekent dat dat je niet solidair met haar moet zijn? Zeker niet. Maar het verklaart wel waarom gevoelsmatig gezien bij mij het enthousiasme daarvoor nogal ontbreekt.

  3. #3 by Egel on 2019/02/05 - 20:51

    Uiteraard zal de staat bruut zijn, in het uitzetten van mensen. In die zin, ja, ze spreken van ‘terugkeer naar eigen land’, waar men dan ‘vrijwillig’ aan mee werkt. Dit is natuurlijk niet hoe het er in de realiteit uit ziet. Die mensen worden gewoon met een stok, terug gejaagd, opgepakt en naar het land van herkomst gebonjourd. Nationalisme is per definitie een gewelddadig instituut. Dat de staat dat ontkent, is een typische vorm van hypocrisie, die de staat zo de staat maakt. Als ik nationalist was, zou ik niet preken over ‘een vrijwillige terugkeer’. Ja en biologisch vlees, toch ? Met één ster en ‘vredesmissies’ hahahahaha, laffe honden. Erken je geweld, op zijn minst.

    En dat de politie helemaal los gaat, op vluchtelingen, dat geloof ik ook meteen. Het zijn immers kwetsbare mensen, zonder rechten, papieren, advocaten. Ja, dat trekt dat machtswellustelingen en sadisten aan. Als haaien die bloed ruiken.

    In die zin is Joke haar activisme wel interessant. het legt vragen op, het zet mensen op zijn minst aan het denken. Wat is dat nou, die natie ? En is die natie zo relevant, dat wij ervoor mensen deporteren, opsluiten en ontwrichten ? Waar een SP zich liever niet brand aan dit thema, zit het anarchisme hier heel diep in te roeren. Het is immers ook een cruciaal thema.

    Ik heb er zelf minder een mening over. Ik zou me nooit zo inzetten, voor vluchtelingen, als Joke dat doet. Wel heb ik sommige van hen een beetje geholpen, hier en daar, als zij mij dan helpen, met andere dingen. Ik heb er ook niets op tegen, als zij in dit land wonen. Ik zie hen als gelijken. Niet meer of minder, dan autochtonen. Anonieme mensen, meer niet. Niet relevant voor mij persoonlijk. Dat Joke die drive voelt, om zich zo in te zetten voor de migrant, heeft te maken met haar karakter en haar aarding, wat dan ook.

    Ik heb mij er nooit écht enorm mee bezig gehouden. Vanuit een soort egoïsme. Leve het eerlijke, glasheldere egoïsme. Dat is dan weer ik hé. Ik ben Joke niet en andersom. De een heeft heel veel empathie, de ander minder. Het een is niet beter dan het andere.

    Anyway.

    Ja, de verontwaardiging óver haar proces, vind ik vreemd. Dat vind de staat toch opruien ? Ik bedoel, daar is het de staat voor. Als ik een pamflet schrijf, waarin staat. Laat een nieuwe generatie RAF opstaan. Ja, dan sluit men mij op. Zo functioneert de staat. Ik kan het denken, ik kan het hopen, ik kan het voorbereiden, in het geheim. Maar zodra ik zoiets opschrijf, krijg ik problemen. Want zij bakenen hun grenzen af, van buiten en van binnen. Permanent controleren zij de bevolking en temperen zij potentiële brandhaarden.

    Ambtenaren, net in het pak, koffertje in de hand, gezicht strak in de plooi, serieus, overbetaald, en net iets te zelfverzekerd. Zij weten wat allemaal niet mag en wel mag en moet en niet moet en wat je wel/niet moet en mag zeggen.

    Ja, als ze dan een aanleiding vinden, om Joke te pakken, dan doen ze het meteen

    Ik denk dat als ze had geschreven : mogen de volgende generatie, radicale activisten opstaan, dan hadden ze haar wettelijk minder kunnen maken

    Of ze had dat pamflet moet verspreiden, zonder naam erop. Of is dat opruien, dat ik dat suggereer ? Mama staat ? Mag het ?

    De EGEL

Comments are closed.