dinsdag 10 januari 2017
In september 2016 waagde ik voorzichtig de overstap van vegetarisme naar veganisme. dat liet ik blijken op Facebook, en dat heb ik geweten š Kort erna bereikte mij een verzoek vanuit de redactie van De As om als kersverse veganist een tekst van anarchist Peter Gelderloos over het onderwerp te bespreken. Die ziet vooral minpuntenĀ in de keus voor veganisme. Gelderloos is wat mij betreft op allerlei punten een zeer waardevol schrijver, maar op dit onderwerp vind ik hem iets minder sterk.
Dat schrijfverzoek vond ik extra eervol, aangezien De As een volhardend en fijnĀ anarchistisch tijdschrift is en ik er nog niet eerder voor het geschreven. Gezien deadlines en planning was er noch veel tijd noch veel ruimte, dus het resultaat is redelijk beknopt. Het resultaat staat in nummer 196 van De As, uitgekomen in november 2016. Het is een themanummer over veganisme met mooie andere artikelen.
Je vindt mijn bijdrage zoals ik hem ongeveer inzond hieronder. Ā De As zelf is op internet te vinden viaĀ http://www.tijdschrift-de-as.nl/m waar je een archief vindt, en via weblogĀ https://libertaireorde.wordpress.com/
Peter Gelderloos enĀ het veganisme
Voor veel anarchisten is veganisme verbonden met hun anarchisme. Voor sommige anarchisten geldt dat niet. Peter Gelderloos hoort bij de tweede In āVeganism: why notā (1) legt hij het uit. Overtuigen doet hij me niet.
Gelderloos stelt cru. āElke vegan die ooit een statistiek heeft gelanceerd over de hoeveelheid water die gebruikt wordt om een pond rundvlees te produceren (ā¦) geeft actieve steun aan het kapitalisme door een rookgordijn op te trekken die verbergt hoe het systeem echt werkt.ā Hij wijst erop dat efficiency ā meer voedsel verkrijgen met minder waterverbruik bijvoorbeeld ā iets kapitalistisch is. Klopt op zich. Als wij per persoon ons waterverbruik verminderen door vlees te vermijden, zal het kapitalisme dat gebruiken om bijvoorbeeld meer monden te voeden. De ingebouwde groeidwang leidt daartoe. Naast veganisme is een aanval op die groeidynamiek nodig. Doen alsof veganisme die groeidynamiek aanvalt, is onjuist. Doen alsof veganisme die groeidynamiek in de kaart speelt is echter ook flauwekul.
Gelderloos stelt dat ook veganisten bijdragen aan gebruik van dieren. Klopt. Mijn al dan niet veganistisch koopgedrag, en de belasting die ik betaal, voeden het vleesverslindende kapitalisme Met het geld dat ik uitgeef, doet bedrijven wat ze willen, diervriendelijk of niet. Veganist worden maakt de markt voor dierlijke producten wel ietsjepietsje kleiner. Het is weinig. Het is meer dan niets. Meer veganisten betekent een slinkende markt voor dierlijke producten, en daarmee een motief om het opsluiten, leegtrekken en afmaken van dieren te verminderen. Veganisme is een druppel op de gloeiende plaat. Laat steeds meer druppels op die gloeiende plaat vallen. Kijken hoe lang de plaat blijft gloeien.
Anarchisten die het doden van een dier zien als overheersing, hebben het volgens Gelderloos mis: ook het doden van mensen vindt hij niet perse anti-anarchistisch. āEr is niets on-anarchistisch aan het doden van een koning, want koningen zijn geen soort mensen dat anarchisten willen dominerenā Inderdaad, tirannenmoord beoogt niet om tirannen tot onderdanen te maken. Het is wel een wilsoplegging van de ene mens tegen de andere. Dat heeft iets on-anarchistisch. Het is verdedigbaar als middel om overheersing waar meer moord uit voortvloeit omver te werpen. Het instandhouden van de macht van de koning is dan on-anarchistischer. Soms is kiezen nodig. Ik ben geen pacifist.
Gelderloos vindt de norm om niet te doden āten diepste weerzinwekkendā. Ik niet. In een maatschappij waar die norm losgelaten wordt, voel ik me onveiliger dan in een maatschappij waarin mensen het doden van andere mensen in beginsel afwijzen. Wie erkent dat mensen niet boven andere dieren staan, zal de stap om de norm dat we geen mensen doden, tot die andere dieren uit te breiden, logisch en onontkoombaar vinden.
Gelderloos zegt: āOnze biologie, die ons dieren doet eten Ć©n compassie laat voelen, zadelt ons met een keus op.ā Wat is er mooi aan het opzij duwen van dat meegevoel? Het doden van een medemens levert ook een innerlijk conflict op, waar je schoonheid in kunt ontdekken. Is die schoonheidsbeleving een reden om een medemens te doden? En waarom is het bijvoorbeeld ā in het morele universum van Gelderloos ā wel okay om een koe op te eten, maar niet om je buurman te verorberen en daar een prachtig tragisch innerlijk conflict uit te destilleren?
Gelderloos wijst op gezondheidsrisico’s van veganisme. Hij noemt een tekort aan vitamine B12 als gevaaarlijk. Een argument tegen veganisme is dat niet. Vegan-websites waarschuwen: zorg dat je voldoende B12 binnenkrijgt. Zoals bij elke keus is het verstandig om na te denken over wat je doet.
Noot:
1 http://theanarchistlibrary.org/library/peter-gelderloos-veganism-why-not
Peter Storm
#1 by Sarah Palin on 2017/01/19 - 02:18
En het idiote is, laatst had ik eten besteld en met mijn broer opgegeten, hij vlees, ik Vega. Ik nam een van zijn kippetjes, vanuit een soort omgekeerde wereld situatie, namelijk, ik moet mij niet door zoete idealen laten vergiftigen, bevredig je eigen egoĆÆstische gulzigheid nou eens Sarah, wees de anti Christ, wees geen moralistische crust.
Waarop ik mijn zogenaamde decadentie omarm en de kip eet, waarna deze mij helemaal niet smaakt. Een smaak van bloed, die de granen en groentes, aardappelen en Curry overstemd. Dit terwijl de tofu die smaken juist in eren laat
Zo zie je dat veganisme niet alleen een moralistische dimensie heeft.
Ik als individualistisch anarchist wil mij namelijk niet laten leiden door een moraliteit die niet direct ontsproten is uit mijn eigen brein, waardoor dit alles mij in een cognitieve dissonantie bracht, maar veganisme hoeft niet contra hedonisme te zijn.
#2 by Sarah Palin on 2017/01/13 - 17:02
Emmie,Emmie,Emmie
Bedankt voor je respons, dan heb ik weer iets om op te reageren.
Ten eerste, ik heb prostitutie altijd inherent verwerpelijk gevonden. Tot mijn grote verbazing. genoeg kwam ik er laatst achter dat veel anarchisten het zien als ’empowering’ . Natuurlijk is dit naĆÆeve onzin, van post moderne liberals. Prostitutie is gewoon uitbuiting van arme vrouwen, geen recalcitrant ‘feminisme’ . Men heeft deze industrie tot feminsiem gebombardeerd, om bepaalde bevriende prostituees niet tegen het zere been te stoten. Een slechte reden natuurlijk.
Denk nou niet dat Sarah een hoerenloper is, want nee, dat is niet het geval.
Je moet het hedonisme aspect niet weg redeneren ? Waarom eten mensen toch vlees ? Omdat ze het lekker vinden en hun drang naar behoeftebevrediging is sterker dan hun morele kompas, of voor de meeste mensen een compleet gebrek aan moreel kompas. Als hedonisme deze maatschappij niet stuurde , bestond kapitalisme niet op zo’n groteske schaal.
Niemand at vlees als het niet lekker is. Het is lekker, zeker als je er gewend aan bent geraakt.Net als drank. Ik drink niet meer, maar als ik een biertje zie denk ik vaak, damn, ik dat nu tanken ( erg he)
Zaken als vlees, drugs, gekochte seks, zijn immoreel, maar men raakt eraan verslaafd, daarom loopt het ook zo goed. Veel mensen weten in hun achterhoofd wel dat het niet deugt ( als ze niet al te simplistisch zijn), toch gaan ze ermee door, het hedonisme overmeesterd de moraliteit dan.
Ik eet het nu niet meer en heb er geen behoefte meer aan, maar dat was vroeger anders.
Sinds ik vegetarisch eet ben ik fysiek en geestelijk vitaler, het heeft meer impact dan je denkt. Buitenstaanders denken, wow, wat een zeik hippies, maar het is een verstandige keuze.
Ja Emma, eitjes eten is ook verduisterd, maar ik ben geen anarcho saint, ik probeer mijn leven al op mijn manier te veranderen en Sarah doet het goed.
#3 by Emma on 2017/01/13 - 15:10
Deel van anarchist zijn is toch kijken waar alle macht blijft zitten?
‘seksvakantie’ naar Thailand is niet alleen onderdrukking van vrouwen maar juist van arme vrowen, vaak transgender vrouwen, niet-witte vrouwen. Onderdrukking hangt samen. Hedonisme is daar misschien een mooier woord voor.
‘Dierproducten eten’ en ‘hedonisme’ zijn mooiere woorden voor onderdrukking, dood en marteling.
‘Niemand iets opdringen’ is waar het juist om gaat. Dieren zijn geen voorwerpen. Je kan ze niet eten zonder ze te doden of te martelen. Is dat niet opdringen? Ze geven zich er niet vrijwillig er voor op, hoor.
Minder dierproducten eten betekend dat je minder schade aanricht. Dat is natuurlijk beter dan volop elke dag vlees eten. Het is wel een stap in de juiste richting.
Het is wel zo dat de melk en ei industrieen vaak zelfs meer leed veroorzaken dan de vlees industrie…
#4 by Sarah Palin on 2017/01/11 - 12:56
Wel vraag ik mij af, wat vinden veganisten van carnivoren. Verwerpen jullie het, vinden jullie die mensen verwerpelijk?
Een anarchist kan niemand iets opdringen, dus die mensen veganistische spruitjes door de strot duwen zal niet lukken, maar wat vind je van hen, moeten die mensen bekeerd worden ?
En van vegetariƫrs, of mensen die vlees enorm minderen. Mensen die alleen ei en melk consumeren. Zegmaar Salon veganisten.
#5 by spelbreker on 2017/01/11 - 11:19
Veganisten zijn farizeeƫrs, Karl Barth, vert. 2008, p. 486.
#6 by Sarah Palin on 2017/01/10 - 19:04
Het is een beetje een innerlijke strijd tussen hedonisme en moraliteit. Ja, ik vind Pekingeend lekker en ja als ik het eet weet ik dat de eenden waarschijnlijk keihard in hun reet geneukt zijn ( om het eens netjes uit te drukken)
Is mijn hedonisme het waard om in een atmosfeer van immoraliteit te leven ?
Kerels gaan op ‘seksvakantie’ naar Thailand. Hun hedonisme is sterker dan de beerput aan immoraliteit, geweld en repressie die hierin speelt. Men sluit dat alleen af, praat het goed, dus is alleen het hedonisme dat nog telt. Als je ze op feiten wijst, human Traffic, financiĆ«le dwang, pimps, dan moeten ze meestal even slikken.
Zelfde geld voor drugs. Coke is glamour, zei een onnozele studente eens. Waarop een vriend zei, Coke komt hier via de kont van een Afrikaan. Voor Coke worden gezinnen uitgemoord met kapmessen, voor jou infantiele BNN momentje.
Vroeger , toen ik nog geen anarchist was, vrat ik vlees zonder er echt bij stil te staan.
Nu zie ik mijzelf toch vele malen bewuster eten, mede ook doordat ik vroeger te dik was etc. De overwegingen zijn bij mij nu wat, duren wat langer. Er is een dialoog tussen moraliteit en hedonisme en niet slechts hedonisme.
Hierdoor kies ik heel vaak vegetarisch, aangezien veganistisch voor mij niet echt te doen is. Vleesvervanger is in mijn mening een sterk alternatief en als je je eten toch enorm sterk kruid, proef je het amper. Vlees moet je alleen eten als het echt iets toevoegd, als het echt niet zonder kan.
Vlees eet ik niet op brood, ik eet het heel weinig als avond eten, slechts soms. Meestal zoek ik een uitweg.
Zo hou ik een midden tussen mijn geweten en mijn zucht naar excessen.