zaterdag 22 november 2014
Vanmorgen vroeg hebben mensen actie gevoerd op Kamp Zeist. Zes van hem beklommen de muur om het complex, andere actievoerders waren elders rond Kamp Zeist aanwezig. Actievoerders spraken met opgesloten vluchtelingen, de actie was deels via livestream rechtstreeks te volgen. De zes muurbetogers werden na een paar uur door ME-ers verwijderd en gearresteerd, evenals een zevende actievoerder. De actie was een initiatief van de Anarchistische Anti-deportatie Groep Utrecht (AAGU), en was een protest tegen het opsluiten vluchtelingenkinderen, en gezinnen van vluchtelingen, een mensonwaardige praktijk die in Kamp Zeist plaatsvindt.
Over de actie zelf lees je intussen uitvoerige verslag op de website van No-Border en op Indymedia . Mij gaat het hier vooral om de reden van de actie: de opsluiting van kinderen, van gezinnen, wiens misdaad is dat ze zijn gevlucht uit een land waar ze angst voelden en geen veilige toekomst zagen, naar een land waar ze dachten niet bang meert te hoeven zijn voor vervolging. De Nederlandse staat vindt dat deze mensen weer terug moeten, deporteert ze als ze daar kans toe ziet, en houdt mensen waarvan ze vreest dat ze zich aan die dreigende deportatie willen onttrekken. Nederland sluit deze mensen, deze gezinnen, deze kinderen, dus op omdat deze mensen in veiligheid willen leven, terwijl de staat der Nederlanden deze mensen deze veiligheid weigert in de praktijk te gunnen. Liever dood of zwaar vervolgd in Afghanistan, dan ‘illegaal’ in Nederland, zo is de logica van Teeven, de verantwoordelijke staatssecretaris.
Het opsluiten van vluchtelingenkinderen is intussen een soort van schandaal, waar uit mensenrechtenkringen veel kritiek op komt. Dus bedachten staatssecretaris Teeven en zijn ambtenaren dart kinderen niet meer de cel in hoefden, maar in wat genoemd wordt een Gesloten Gezins Voorziening, GGV. Die is dus gevestigd op kamp Zeist, waar al veel langer mensen zonder verblijfspapieren in detentie worden gehouden, en waar zich ook een regulier asielzoekerscentrum bevindt. De GGV is echter nieuw, en pas sinds 1 oktober in gebruik. Ze bestaat, zo blijkt uit wat AAGU schrijft , uit “6 chalets voor elk zes personen” , plus “een groter gebouw waar 12 mensen kunnen verblijven”, daarvan was in ieder geval sprake in voorbereidende gesprekken tussen autoriteiten. Chalets dus, jawel. Om het vakantiegevoel van de opgesloten gezinnen verder te verhogen is er een “voorzieningencentrum met onder meer een recreatieruimte”op het terrein – waar ook toeristische instanties zoals daar zijn de Dienst Justitiële Inrichtingen DJI , zeg maar het gevangeniswezen, de Immigratie- en Naturalisatiedienst IND die bepaalt wie gedeporteerd wordt en wie niet, en de Dienst Terugkeer & Vertrek DT & V die de deportaties daadwerkelijk uitvoert.
De kinderen en gezinnen zitten dus niet in cellen, maar ik barakken. En ze kunnen niet weg. Wie de livestream van de actie heeft gezien, of alsnog beelden bekijkt, ziet een desolate vlakte met een soort containers, kennelijk die ‘chalets’ . Om het complex staat een muur en een hek met schrikdraad. Niet getreurd, het moet niet voelen als opsluiting , dus zal “de omheining ‘door het groen goeddeels aan het zicht van de bewoners”. We hebben op livestream-beelden gezien waaruit dat groen bestaat: uit stroken behang met een groen-patroon. Naast deze versiering is er meer kindvriendelijks in dit complex te beleven, zo “zullen bewakers geen uniform dragen. Een heel geruststellend idee, vooral voor wie wel eens door een agent in burger onverhoeds is afgetuigd. Wee hebben vandaag kunnen zien en horen hoe deze kinderbeschermers hun functie uitoefenen. Toen actievoerders op de muur chocola toewierpen aan opgesloten vluchtelingenkinderen, namen bewakers die chocola in beslag.
Al deze grofheid dient twee doelen. Het gaat primair om het voorbereiden tot deportatie. Joke Kaviaar heeft een illustratief rekensommetje gemaakt, gebaseerd op de mededeling dat kinderen “in beginsel” twee weken” opgesloten zouden worden, en dat er plaats is voor twaalf gezinnen. Dat betekent: “312 gezinnen van vier personen. Uitgaande van ween twee-ouder gezin met twee kinderen, dan zijn dat 624 kinderen om te deporteren per jaar, en evenveel ouders. Tellen we daar nog bij op de ‘twee alleenstaande minderjarige vreemdelingen’ die er ook een speciaal plekje krijgen , dan zijn dat nog eens 312 mensen, in jargon ‘ex-ama’s’, die vanuit de ‘GGV”met intimidatie en geweld gedeporteerd kunnen worden en daarmee komt de totaal’opbrengst’ ruwweg op 1560 geslaagde ‘verwijderingen”per jaar vanuit de ‘GGV’ in Kamp Zeist”. Natuurlijk zijn dit schattingen, gezinnen kunnen een iets andere omvang en samenstelling hebben, de duur van de opsluiting kan langer of korter zijn dan twee weken, etcetera. Maar het gaat hier om een onderdeel van een gestroomlijnd deportatie-apparaat dat continudienst draait in het wegwerken van kwetsbare en volgens de Nederlandse staat onwelkome mensen.
Het tweede doel, reden om het op deze specifieke manier en plek te doen, is gelegen in de public relations van de politiek. Kinderen opsluiten is omstreden geraakt, end at is positief: mensen vinden het opsluiten van kinderen in cellen terecht een absurde wandaad. Dus verandert Teeven de vorm van de opsluiting, van cellen naar ‘chalets’ op een kamp achter muur en hek. Zo lijkt het minder vreselijk. Maar juist daardoor kan het ook weer makkelijker worden om kinderen op te sluiten. Immers, het is ‘minder vreselijk’, dus dan is het bezwaar al gauw minder sterk. Vandaar de rol behang om het hek op te leuken en de niet geüniformeerde knokploeg als bewakingspersoneel. Het is een facelift van hetzelfde smerige beleid van Nederland tegen migranten, in dit geval tegen kinderen en hun ouders.
Hiertegen richtte zich dus de actie. Die was succesvol, omdat het de brute werkelijkheid niet alleen aanklaagde, maar daadwerkelijk in beeld bracht. Je kon de barakken, pardon ‘chalets’ zien, evenals het akelige veld waarin ze stonden. Het oogt als een soort concentratiekamp, en dat komt omdat het dat feitelijk ook is. De actievoerders gaven ons allemaal de mogelijkheid die realiteit te zien en tot ons door te laten dringen. Daarmee is nog geen muur gesloopt, nog geen hek vernietigd en nog geen opgesloten kind en gezin bevrijdt. Maar het zicht dat actievoerders verschaften op die akelige realiteit die Teeven naar alle waarschijnlijkheid maar wat graag met muren en hekken en bewakers aan het zicht onttrekt, laat we zien hoe hoog noodzakelijk die bevrijdingsstrijd is. Kamp Zeist is een interneringskamp voor kwetsbare mensen. Dat kamp moet dicht en die mensen horen vrij.
Peter Storm