maandag 24 november 2014
Verzamelen en verwerking gegevens afgesloten eerder op de dag, rond 17.20 uur
In België hielden arbeiders vandaag een regionale staking tegen het bezuinigingsbeleid van de recent aan getreden Belgische regering. Wat ik in Belgische gevestigde media aantref laat al zien dat het hier gaat om een mooie, effectieve actie. En er komt meer.
De bezuinigingen hebben grote woede opgewekt. Dus zijn veel arbeiders opgewekt in actie gekomen, niet alleen door het werk neer te leggen maar ook door in groepen bij bedrijfstoegangen te posten, soms door toegangswegen en kruispunten te blokkeren en door anderszins demonstratief de straat op de gaan. De actie vindt plaats in vier provincies, en is deel van een vakbondscampagne die eerder begon met een grote demonstratie in Brussel, en die na meer regionale stakingsdagen afgesloten zal worden op 15 december. Dan zijn vakbonden van plan om een algemene staking te houden. De stakingsdag van vandaag laat zien welke kant dit op gaat: de goede.
Laten we eens een greep doen uit het uitgebreide en zeer informatieve liveblog van De Morgen “Eerste stakingspiketten in stelling gebracht op de toegangswegen naar de Antwerpse haven” . Dat was 12 minuten over zes in de ochtend. Later: “Vakbonden er arbeiders sluiten de ingangen naar Industriezone Centrum-Zuid al sinds 3 uur deze ochtend af”.
Het busvervoer: “In Antwerpen is ener grote hinder in de hele provincie. Een op de tien voertuigen is uitgereden. In Limburg rijden zo goed als geen bussen. Door stakingsposten aan de stelplaatsen onderweg kunnen werkwillige chauffeurs niet aan de slag, zo kolinkt het”( M). Wat later: “Zoals verwacht: ook in Hasselt noch bussen noch treinen.”
De post lag gedeeltelijk stil: “Het sorteercentrum Antwerpen X van bpost ligt voor 24 uur stil. Van de nachtploeg heeft niemand gewerkt en ook de ochtendploeg heeft de stakingsoproep massaal gevolgd. Dat zegt Lieve Vanoverbeke van ACV Transcom”. Elders is de staking minder compleet: “In Antwerpen wordt de oproep beter opgevolgd naarmate het kantoor dichter bij het centrum ligt, klinkt het nog. In de Kempen en Mechelen zou 30 procent aan het werk zijn.”
Het spoor: “Het treinverkeer in de provincies Antwerpen en Limburg verloopt nog steeds waar verstoord als gevolg van de eerste provinciale actiedag. Vanuit Antwerpen rijden er nagenoeg geen treinen, vanuit Hasselt sporadisch, meldt Fréderic Petit van Infrabel.” Niet alleen daar: “Het treinverkeer in Henegouwen ligt volledig plat.” In Limburg is geen spoorstaking, daar houdt men het kruit droog en gaat op 1 december staken.
Bedrijven in Hasselt: “Voor de CordaCampus, een bedrijventerrein in hasselt houden de verschillende vakbonden flyeracties.” Daarbij spreken actievoerders automobilisten aan en verwerven steun voor de stakingsoproep voor 15 december. Dit type acties vindt ook elders plaats. De dag is bedoeld als waarschuwingsstaking tegen de regering, maar tegelijk ook als middel om publiciteit steun voor vervolgactie te zoeken. Luchtverkeer: “De vakbonden hebben de toegangswegen tot de luchthaven van Charleroi geblokkeerd.” In die stad is ook bus en metro “zwaar verstoord door de provinciale actiedag. Dat meldt de TEC. Ook in de provincie Luxemburg is het busverkeer zwaar verstoord. Zowat 85 á 90 procent van de stelplaatsen is geblokkeerd”.
Zo gaat het door. “Bij Ford Genk en de toeleveringsbedrijven zijn de arbeiders niet aan het werk gegaan.” Flyers worden uitgedeeld, werkwilligen gaan naar huis bij gebrek aan collega’som het werk mee op gang te krijgen. Later en elders: “In Limburg bezetten de vakbonden acht kruispunten.” D ie liggen “in de buurt van industrieterreinen en dienstenzones”. Geen blokkades van het verkeer, wel weer het uitdelen van pamfletten voor 15 december.
Intussen was de haven van Antwerpen effectief platgelegd door staking en blokkades die groepen arbeiders die wel willen werken – loodsen bijvoorbeeld – dat werk beletten. In Hasselt bleken daar om 10.03 uur gevangenisbewakers te zijn gaan staken: “Zeker 95 procent van alle cipiers in de Hasseltse gevangenis heeft het werk neergelegd.” En in Brussel: “Meer dan zestig vakbondsmilitanten van de socialistische spoorbond hebben twee Thalys-treinen geblokkeerd in het station Brussel-Zuid”. Dat was een solidariteitsactie met stakers in een schoonmaakbedrijf die al vanaf 21 augustus in staking zijn. Even na het middaguur is er een demonstratieve rouwstoet van 1200 actievoerders in Hasselt. Die hebben “symbolisch de sociale welvaart ten grave gedragen”. Stakingsactie was er ook in de bouw, waardoor een aantal betoncentrales stil zijn komen te liggen. Actie in kinderopvang in Antwerpen die gedeeltelijk stilligt, bij de vuilnisophaaldienst in in het onderwijs waar “zowat een kwart van de basisscholen” dicht was.
Dit is maar een selectie uit de Morgen, die in detail bericht over de acties. Andere kranten bevestigen het beeld. De Gazet van Antwerpen meldt onder meer dat er “honderden bedrijven plat” zijn vanwege de staking, dat er “grote hinder bij de dienstverlening van De Lijn in de hele provincie” is. Dat betreft Antwerpen, en De Lijn gaat over busvervoer. En het zwaartepunt volgens deze Gazet: “In de Antwerpse haven blokkeren stakingsposten van de vakbonden een aantal toegangswegen(…) De blokkade heeft alvast gevolgen voor de bereikbaarheid van bedrijven.”
Uit De Standaard, dat met een soortgelijk overzicht kwam, haal ik ook nog het één en ander. “Alle sectoren en ook de scholen in Henegouwen liggen stil sinds 4.30”. Daar is de staking dus algemeen. “In Charleroi zelf liggen vele bedrijven met vakbondsvertegenwoordiging plat”. In de provincie Luxemburg is het ook raak, met “stakingsposten in verschillende scholen en in drie gevangenissen”, en stakingen bij Belgacom en de post, en het al eerder genoemde busverkeer dat “zwaar verstoord” is. “Voorts zijn er stakingsposten voor alle metaalfabrieken in de provincie”.
En paar dingen vallen erg op, vooral uit het qua arbeidersstrijd veel te bedaarde Nederland. De protesten hebben een actief karakter, het is een levendige boel. We zien straat- en poortblokkades, er wordt volop geflyerd en gedemonstreerd. In de Limburgse plaats Bree waren actievoerende vakbondsmensen gezellig gaan barbecuen aan de bedrijfspoort van Nokilo, een bedrijf in voedingswaren. “ ‘We moeten toch eten’, glimlacht vakbondsman Wesley. ‘We hebben ook een vuurtje en muziek. Staken kan ook op een aangename manier.’” Nee,dit is geen dag waar arbeiders enkel thuisblijven terwijl vakbondsbestuurders de pers te woord staan. Het is een dag waarop arbeiders – weliswaar onder vakbondsregie – zich doen gelden.
Alle gezelligheid nam niet weg dat het hier een botsing betrof, een strijd. Die ging door de gelederen van arbeiders zélf heen. Niet elke arbeider is zich immers evenzeer bewust van de noodzaak om samen met collega’s strijd te leveren tegen bedrijven en regering. Sommigen laten zich, uit een mengsel van gezagsgetrouwheid, angst vioor de baas en pro-ondernemers-opvattingen, door ondernemers tegen de stakers gebruiken als ‘werkwilligen’. Opvallend was dan ook dat de incidenten die er waren, niet zozeer politiegeweld tegen actievoerders betrof, en ook niet zozeer “relschoppers”, al werden onder dat etiket in Antwerpen vier mensen aangehouden die gespot werden toen er een steen door een autoruit was gegooid, met een lichtgewonde als gevolg. Nee, er was her en der sprake van stakingsbrekers, de al eerder genoemde ‘werkwilligen’ die in botsing kwamen met stakers en poortblokkeerders.
Dat ging soms vrij heftig. Een betoncentrale in Heist-op-den-Berg had mensen met een bulldozer op postende actievoerders losgelaten. Natuurlijk werden die stakers boos. Volgens iemand van het bedrijf waren het vervolgens “de stakers zelf die op agressieve wijze op de vrachtwagen zijn gesprongen”. Daarna zou de chauffeur ervan “uit schrik weggereden(zijn) en daarbij zijn twee van de betogers op de grond gevallen.” Hoe ook de precieze toedracht – en ik zou een woordvoerder van het bedrijf niet bij voorbaat geloven – het hele incident was een gevolg van een poging tot stakingsbreken vanuit het bedrijf. In het liveblog van De Morgen wordt melding gemaakt van iemand die inreed op een stakingspiket en vervolgens trouwens werd aangehouden. Dit was kennelijk een boze reiziger, niet rechtstreeks een stakingsbreker. In Thulin, Henegouwen, was het een bedrijfsdirecteur zelf die rakelings langs een stakingspost van het bedrijf reed. Een dochtertje van een vakbondsactivist werd daarbij geraakt.
Natuurlijk trekken dit soort dingen aandacht. Ze zijn het bijverschijnsel van acties die niet anders kunnen zijn dan ontwrichtend voor het maatschappelijk leven, en die irritatie oproepen, en weerstand vanuit het andere kamp, dat van bazen en regering.. Precies die ontwrichting, doelbewust teweeggebracht door de mensen die het werk doen, is het sterke wapen van arbeiders dat ze vandaag zo overtuigend en zo terecht in stelling hebben gebracht. Niet zeuren dus over bijzaken. Op naar de volgende stakingsdag dus, en op naar de voorlopige climax, de landelijke staking op 15 december.
Peter Storm