dinsdag 15 juli 2014
Dat was een wel heel kort staakt-het-vuren rond Gaza. Of beter gezegd: het was een pauze in de bombardementen die Israël had ingelast, in afwachting van Hamas’ instemming op wat feitelijk een verkapte capitulatie van Hamas zou zijn geweest. Hamas bedankte voor die eer. Israël hervatte haar luchtaanvallen. Hamas zal wel weer overal als de grote boosdoener worden aangewezen. Maar het is Israël dat zich via deze hele manoeuvre extra ruimte voor haar moordpolitiek heeft verworven.
Gisteravond ging er vrij opeens het bericht dat een staakt-het-vuren op handen was. Egypte had een voorstel in die richting gedaan. De Israëlische regering accepteerde het plan. Dat was sluw: als Hamas ook akkoord zou zijn gegaan, had Israël verregaand haar zin gekregen, en als Hamas het zou afwijzen zou Israël zich extra gerechtigd voelen weer te gaan bombarderen. Het voorstel behelsde een onvoorwaardelijke stop aan zowel Palestijnse raketbeschietingen als Israëlische bombardementen, opening van Gaza’s grensposten, gevolgd door besprekingen. Dat kwam niet in de buurt van wat Hamas verlangde: “dat Israël de blokkade van de Gazastrook zou opheffen; dat Israël de agressie in de Bezette Gebieden beëindigt; dat Israël Palestijnse gevangenen vrijlaat, velen waarvan eerder waren vrijgelaten in de Shalit-deal en opnieuw waren gearresteerd op de Westoever in de zogenaamde operatie ‘Broeder’s Hoeder’”, aldus Mya Guarnieri in een verstandig stuk op de kritische Israëlische website +972. De Shahit-deal was een gevangenenruil; operatie ‘Broeders’Hoeder” was de naam voor de klopjacht op Palestijnen als reactie op de moord op drie Israëlische jongens – Israëlische onderdrukkingsmaatregelen die doorgevoerd werden terwijl de Israëlische regering toen al wist dat die jongens al dood waren, een feit dat die regering welbewust stil hield. Zo kon ze doen alsof ze die jongens nog aan het opsporen was terwijl ze in feite gewoon op Palestijnenjacht was gegaan, met al snel 560 arrestaties en zes Palestijnse doden. Zes slachtoffers van Israëlisch staatsgeweld waarvoor geen Hamas-raketten zelfs maar als smoes dienst deden..
Guarnieri noemde in haar +972-artikel de eisen van Hamas “redelijk”. Hamas’ afwijzing van een bestand zolang er van die eisen niets terugkwam in een akkoord was helemaal niet gek. Israël zou in zo ‘n bestand immers haar zin krijgen, en Hamas zou er feitelijk niets voor terugkrijgen. De Palestijnen van Gaza zouden weliswaar e een eind van de luchtaanvallen kunnen verwelkomen. Maar heel veel meer dan de mogelijkheid om wat langer te luchten op de binnenplaats van de gevangenis die Gaza feitelijk is, zou het niet zijn.
Er was over het voorstel weliswaar contact geweest met Hamas, maar details waren haar niet verstrekt. Hamas werd dus verondersteld ja te zeggen, zonder te weten waarop precies. En de ervaringen met dit soort wapenstilstanden – eerst stoppen, en dan later de voorwaarden invullen – zijn niet bepaald gunstig. Israël had in 2008 in een overeenkomst met hamas ook al eens versoepeling van haar de blokkade van Gaza toegezegd. Die kwam niet van de grond, en na Israëlische provocaties hervatte Hamas haar raketaanvallen, hetgeen voor Israël voorwendsel werd voor drie weken hevige bombardementen. De score van deze episode: 1300 dode Palestijnen, 13 dode Israeli ‘s. Volstrekt begrijpelijk dat Hamas en andere Palestijnse strijdgroepen geen zin hebben in weer zo ń aanfluiting.
Dat is niet alles. De Israëlische premier Netanyahu zei dat het voorgestelde staakt-het-vuren “de kans om de ontwapening van (Gaza) langs politieke weg aan te pakken” bood. Wat met de luchtaanvallen nog niet lukte, hoopte Israël dus via dit bestandsplan te regelen: afbraak van de gewapende macht van Hamas en andere strijdgroepen, een eind aan hun vermogen om raketten af te schieten, maar ook om terug te vechten tegen Israëlische militaire indringers. Dat zou nog redelijk als daar een ontmanteling van het Israëlische militaire potentieel, haar militaire bases, van de Israëlische krijgsmacht de IDF, tegenover zou staan. Dat stond echter niet op de agenda, vreemd genoeg. Zonder deze tegenprestatie komt een Palestijnse ontwapening op Gaza neer op het volstrekte buigen voor Israëls eisen, op capitulatie. Hamas mocht ontwapenen tegenover een tot de tanden bewapend Israël. Hamas’ afwijzing van dit staakt-het-vuren, dit verkapte capitulatieverzoek, was in haar context volstrekt redelijk. Dat is geen steunverklaring aan Hamas, wiens politiek ik afwijs en wiens raketten ik verfoei, hoe weinig ze ook voorstellen in vergelijking met het Israëlisch geweld. Het behelst wel het aanwijzen van Israël, haar supporters en haar sponsors, als hoofdschuldige aan het geweld.
Dat Hamas wel nee moest zeggen in deze situatie wist Netayahu natuurlijk ook. Ja zeggen had van Hamas een islamistische variant van het jaar na jaar capitulerende Fatah gemaakt, die andere Palestijnse beweging die op de Westoever bestuurt, en zich daar tot verlengstuk van de Israëlische bezetter heeft laten manipuleren. Hamas past daarvoor, ook uit machtsbehoud: zodra zij door de knieën gaat, staan radicalere Palestijnse groepen als Islamitische Jihad klaar om de fakkel over te nemen. Van die concurrentie wordt ik ook niet echt vrolijk, maar daar gaat nu niet om. Net gaat er om de afwijzing van Hamas te snappen. Die is niet af te doen als bloeddorstig extremisme. Capitulatie weigeren in deze context is geen extremisme. Dit ‘staakt-het-vuren’ weigeren was de afwijzing van een pro-Israëlische valkuil.
De Israëlische regering gebruikte de afwijzing, en het feit dat Hamas raketten bleef afvuren, als excuus om haar bombardementen snel te hervatten. Dat is inmiddels gebeurd, en het vermoorden van Palestijnen gaat dus verder, op de achtste dag van de luchtaanvallen. De stand: 192 omgebrachte Palestijnen. Dat zijn er intussen dus méér dan in de vorige grootschalige reeks van Israëlische luchtaanvallen in november 2012. Toen doodde Israëlische aanvallen in evenveel dagen 177 Palestijnen, terwijl Palestijnse beschietingen zegge en schrijven zes Israëli’s doodden.
De huidige raketbeschietingen hebben tot nu toe tot één Israëlische dode geleid. Als je ruim rekent tenminste: “een vrouw in Haifa kreeg een hartaanval toen ze naar de schuilkelder rende”. “Fake victimhood”, zoals Angry Arab het noemt, vind ik dit niet: elke dode in deze tragedie is er één te veel. Maar het steekt toch wel zeer schril af bij wat Israël in Gaza aanricht. In Gaza hoeven mensen niet naar schuilkelders te rennen: tijd en veilige schuilplaatsen ontbreken. En het moorden gaat door.
Peter Storm