donderdag 13 juni 2013
Ha, ha, ha. Premier Erdogan leeft in dromenland, en probeert de demonstranten in een nachtmerrie van traangas te storten. Het dromenland van Erdogan? “Ik heb instructies gegeven aan het ministerie van Binnenlandse Zaken. Binnen 24 uur zal dit voorbij zijn.” Zo wordt hij geciteerd. Zou hij echt geloven dat he zijn ministerie, zijn oproerpolitie binnen 24 uur een einde maakt aan de demonstraties die niet alleen in Istanbuel woeden, maar ook in Ankara en andere steden – protesten die zich volgens berichtgeving op Turkishspring.nadir.org eerder aan het uitbreiden zijn op het moment dat ik dit schrijf? Ik denk dat hij droomt. Maar intussen dreigt hij ook, en intussen organiseert hij voor betogers ook weer een lange nachtmerrie met grote ladingen traangas. Maar of daarmee de protesten effectief neergeslagen worden binnen 24 uur?
Intussen gebeuren er in de werkelijke wereld opmerkelijke dingen. Terwijl Erdogan dreigt, spreekt president Gul iets meer verzoenende taal. Hij wil praten met demonstranten, de lieve natuurlijk want de kwaadwilligen krijgen van hem ook op zijn kop. Is dit good cop Gul versus bad cop Erdogan? Of is de politieke top verdeeld?Of allebei tegelijk, of een beetje van allebei?
Nog opvallender: Erdogan zou overwegen het plan om het Gezi-park op de schop te nemen – aanleiding van de protesten – te onderwerpen aan een uitspraak van kiezers via een referendum! Een “meesterzet” volgens Bram Vermeulen in de NRC want hij h geeft ermee enerzijds de betogers waar ze op vroegem n, terwijl hij tegelijk kan bogen op grote kiezerssteun. Ik zou het eerder een gok willen noemen, en zelfs enigszins een teken dat hij zich minder sterk voelt dat hij voorgeeft. Een gok, omdat het helemaal niet vast staat dan al die mensen die in 2011 hun stem aan Erdogan gaven, dit na twee weken traangasterreur en arrogantie zullen blijven doen. En een teken van onzekerheid, omdat hij in al die twee weken keer op keer voorgaf geen duimbreed te zullen wijken, en dit nu toch enigszins doet. Waarschijnlijk hoopt hij vooral wat psychologisch voordeel te winnen met deze hint. Terwijl zijn politie de demonstranten verdrijft, hopt hij demonstranten op een verkeerd been te zetten met zijn boodschap ‘waarom verder demonstreren nu jullie over dat park mogen stemmen?’ Het lijkt me stug dat heel veel betogers daar in gaan trappen.
Het protest gaat trouwens door, ook vanavond. Tegen de vijfduizend demonstranten in de hoofdstad Ankara, inmiddels tegengehouden door de politie. Protest in Izmig, in Sinop, in Canakkale. Protest wel degeklijk in Istanbul, van advocaten maar ook van ettelijke duizenden anderen, met mensen die op pannen slaan, uit balkons hangen, demonstreren, actievoeren, klaarblijkelijk toch ook weer op Taksim. Recente updates vind je op Turkishspring.nadir.org ; na verloop van tijd worden die verhuisd naar het archief van die site , terwijl mee rrecnte updates ervoor in de plaats komen. Vind je de verwijzingen naar gebeurtenissen die ik noem dus niet meer in de updates zelf, dan staan ze waarschijnlijk intussen in het archief.
Er is over de protesten méér te zeggen dan enkel dat ze maar dioor gaan en doorgaan, alle traangaswolken en politiecharges ten spijt. De protestbeweging is dapper en volhardend, maar wint tegelijk aan politieke diepgang. Ze doorbreekt allerlei scheidslijnen tussen groepen mensen in de gezamenlijke strijd tegen de onderdrukker.
Zo demonstreren Koerden zij aan zij met Turken. Traditionele Koerdische kringdansen vonden plaats tijdens de acties. Soms is er spanning tussen nationalistische Turken die in de Koerdische aspiraties voor vrijheid en gelijke rechten een bedreiging zien, en demonstrerende Koerden. Nationalistische turken die de politie opriepen hun repressie tegen Koerden te richten, en zelfs stenen naar Koerden gooiden. Maar er zijn andere geluiden. Een Kemalist (seculier Turks nationalist): “Ik ben blij dat Koerden zich bij de protesten hebben aangesloten. We mogen dan onze verschillen hebben over de [nationale] kwestie, maar hier vechten we allemaal voor vrijheid. Zo kunnen we dingen oplossen, schouder aan schouder staand tegen de regering.” Een Koerdische demonstrant: “het geweld dat we deze dagen op de straten hebben gezien is als het staatsgeweld waar Koerden tientallen jaren tegenover hebben gestaan.” Hij voegt toe: “Het is mijn hoop dat als mensen deze onderdrukking zien, ze begrijpen waar wij doorheen zijn gegaan.” Een parlementslid van de pro-Koerdisch Partij voor Vrijheid en Democratie BDP: “Dertig jaar lang heeft de Turkse bevolking niet geweten van de oorlog die gevoerd werd tegen onze strijd voor democratie en vrijheid in het zuidoosten, of die begrepen. ; ze geloofden slechts wat ze hoorden van de media.” Hij voegt toe: “Nu, na met ons te hebben gesproken en gezien te hebben wat op het plein gebeurt, begrijpen meer mensen dat er tegen ze gelogen is.”De eerder geciteerde demonstrant: “Ik geloof sterk in de macht van de straat om de discussie en de manier waarop we met elkaar omgaan te veranderen.” Gezamenlijke strijd opent t de geesten en doorbreekt scheidslijnen die de strijd ondermijnen. Dat illustreert het stuk van Aljazeera waaruit ik hier put.
Misschien nog wel een frappanter voorbeeld van dat proces vond ik in de Guardian. “In het begin schreeuwden studenten: ‘Wij zijn allemaal soldaten van Ataturk’; dit stierf weg toen feministische betogers bezwaar maakten tegen de militaristische ondertonen ervan.” En dan citeert de Guardian een 24-jarige student biologie: , zelf aanhanger van Ataturk: “Mensen zongen: ‘Erdogan is een hoerenzoon’. Maar toen de politie ons met traangas bestookte, opende één van de bordelen op Taksim zijn deuren, en gaven de vrouwen ons schuilplaats en behandelden ons met citroenen. Nu zingen ze dat niet meer.” Als in de strijd prostituees, mensen van één van doorgaans de meest verachte beroepsgroepen, betrokken raken aan de goede kant, en als minachting voor prostituees plaats begint te maken voor respect, dan is geen traditionele hierarchie meer veilig. Het tekent de diepgang van de opstand.