ravotr

dinsdag 16 oktober 2012

Komende zondag maak ik muziek op een filmfestival dat de Anarchistische Groep Amsterdam (AGA) organiseert. Dat anarchistische filmfestival vindt zowel zaterdag als zondag plaats, en zit – afgaand op het programma – tjokvol interessant spul, zowel documentaires als speelfilms. Dat beloofdt kijkplezier maar ook verrijking van kennis, vergroting van het inzicht, en vast ook een heleboel welkome gezelligheid.

Zo opent het filmfestival heel passend met een inleiding over wat anarchisme volgens onder andere Noam Chomsky inhoudt. In een andere film worden kijkers rondgeleid door allerlei als andersglobalistisch bekend gewoden bewegingen, in Argentinië, Mexico en elders. Weer een andere film laat allerlei initiatieven zien waarin iets van de andere wereld waar anarchisten voor staan, zichtbaar wordt: een kraakgemeenschap, een fabriek in zelfbeheer.

Heel erg de moeite waard lijkt me zelf een documentaire over het eerste deel van het leven van Emma Goldman, zeer invloedrijk anarchiste uit het einde van de negentiende en de eerste helft van de twintigste eeuw. Ze was een strijdster voor vrijheid van strijdende arbeiders in de VS, werd in 1919 uitgezet naar Rusland waar in 1917 de Bolsjevieken aan de macht waren gekomen, en verhief tegen de onderdrukking van die nieuwe machthebbers haar stem uit naam van haar revolutionaire idealen. Daar schreef ze een tweetal vrij invloedrijke teksten over: “My Disillusionment in Russia” en “My Further Disillusionment in Russia”. Deze, en geestverwante teksten – bijvoorbeeld die van Alexander Berkman waarmee ze erg close was – waren belangrijk omdat zij het stilzwijgen van teveel revolutionairen – ingegeven door een op zichzelf begrijpelijke angst om de contrarevolutie en Westerse druk op de nieuwe Sovjetstaat in de kaart te spelen – doorbraken. Dat was nodig ook, want het onverdedigbare verdedigen dient niet de revolutie maar hooguit de nieuwe machthebbers die uit naam van een revolutie regeren. De documentaire op het festival betreft overiegns wat aan deze episode voorafging: haar eerdere jaren in de VS, totdat ze gedeporteerd werd.

Over allerlei actueler siduaties krijgen we ook filmmateriaal te zien. Chili is het onderwerp van vier korte documentaires, “over de strijd van de Mapuches, de studenten en de bevolking tegen de Chileense staat”, aldus het programma. De Mapuches vormen een Indiaanse bevolkingsgroep die buitengewoon hardnekkig gevochten heeft en nog vecht voor hun traditionele leefgebieden en hun rechten. Justin Vogler schrtijft er verhelderend stuk over: “Mapuches: The Politics of Exclusion in Chile”, te vinden op de website Upside Down.

De studentenstrijd in Chili heeft meer bekendheid. Een reeks grote en heftige demonstraties die al vele maanden aanhoudt, haalt af en toe ook gevestigde media. Over het belang en de uitstraling van de studentenstrijf schreef Raúl Zibechi een stuk met de veelzeggende titel “Another Chile is possible”. Citaat in dat artikel van een scholiere van 17: “als arbeiders een fabriek kunnen besturen, dan kunnen wij de school besturen” Het artikel dateert uit februari 2012. Toen was de strijd al een flinke tijd bezig. Op 27 september was er echter wederom een betoging, en botsingen met de politie die enorme ladingen traangas afvuurde. De strijd in Chili verdient nauwlettende aandacht – en die krijgt de strijd op het filmgfestival dan ook.

Natuurlijk wordt Griekenland – een land waar hevige sociale strijd woedt, tevens een land waarin anarchisten binnen die strijd een nadrukkelijke rol spelen – niet overgeslagen. De docmentaire “Anarchisten in Griekenland” zorgt daarvoor. Wie van te voren zin heeft een diepgaande analyse van de sociale strijd aldaar, kan vast terecht op het enkele dagen geleden op deze website en elders verschenen artikel van de communistische groep Blaumarchen: “De ‘indignaos’-beweging in Griekenland” . Het kan in Griekenland intussen zeer verkeerd lopen, als de strijd onvoldoende doorzet, en de nazi-dreiging die van de Gouden Dageraad en hun straatterreur uitgaat, verder toeneemt. Daarover valt op het revolutionaire antifascistische weblog ‘Three Way Fight’ een stuk te lezen dat niet vrolijk stemt, en niet alleen de straatterreur van de Gouden Dageraad maar ook de banden tussen de nazi’s en de politie voor het voetlicht brengt.

Wie anarchisme zegt, zegt bijna vanzelf ‘revolte’, en wie ‘revolte’ zegt, zegt al heel snel ‘jaren zestig’. Ook dat tijdvak krijgt aandacht op het festival, met een documentaire over de Black Power-beweging in de VS waarover Libcom kortgeleden een handzame lijst leestips heeeft gepubliceerd; en een speelfilm die de opkomst van autonome strijdbewegingen in Italië als context heeft. Dan zitten we weliswaar al in de jaren zeventig, maar die sloten zeker in Italië naadloos bij de jaren zestig aan. Dat in Italië momenteel studenten weer op grote schaal opstandig zijn, met actie in tientallen steden op 5 oktober, geeft de aandacht voor eerdere strijdgolven daar extra relevantie.

Daarmee zijn we eigenlijk an de waarde van heel zo’n festival toegekomen. Kiijken naar en kennisnemen van strijd, ons laten inspireren erdoor, is niet enkel amusement, al is het vaak wel echt leuk. Het is ook geen nostalgie om de nostalgie. Het is kennisnemen van tradities die tgegelijk wapens zijn voor de strijd van vandaag en van morgen. Dat zo’n festival tegelijk een trefpunt is voor medestanders in precies die strijd, maakt het nog mooier allemaal. Héél het weekend ga ik niet redden. Maar zondag ben ik er dus bij – met stem, gitaar en wat mooie liedjes. Het is me nu al een eer en wordt straks ook nog een genoegen.

Peter Storm