vrijdag 18 mei 2012
Blockupy is bezig, actievoerders in Frankfurt trotseren de in groten getale aanwezige en hard optredende Duitse oproerpolitie. Activisten hebben met nog meer inperkingen van staatswege te maken dan bij voorgaande gelegenheden. Toch is er blokkade-activiteit in dit financiële hart van he Europese kapitalisme. Gevestigde media zwijgen over de gebeurtenissen. Dat doet aan het belang van wat er gebeurt echter niets af.
De acties zijn een waardevolle poging van radicale sociale bewegingen om na M31, de Europese Actiedag tegen het Kapitalisme op 31 maart, een protest tegen de trojka en haar asociale bezuinigingsbeleid te houden. De trojka, dat wil zeggen het IMF, de Europese Commissie, en de Eurpese Centrale Bank ECB, zijn aanjagers van zware bezuinigingen en hebben daartoe bijvoorbeeld de Griekse overheid vrijwel onder curatele gesteld. In andere Euro-landen in schuldenproblemen spelen de trojka of onderdelen ervan een vergelijkbare rol. De ECB heeft dezer dagen en vergadering in Frankfurt. Vandaar dat die stad en die bank dan ook tot doelwit van actievoerders zijn gekomen. Vandaar dus: Blockupy!
De acties worden uit diverse landen ondersteund, en ook uit Nederland zijn veertig mensen in een bus daar naartoe getrokken om deel te nemen. Autoriteiten reageerden bij voorbaat met dreigementen en verboden. Vrijwel alle geplande acties – plein- en parkbezettingen gepland voor gisteren, en de blokkade van de ECB vandaag, zijn door een verbod getroffen. De afsluitende demonstratie kreeg wel toestemming.
Bij eerdere, soortgelijke internationale acties – de G8-top in Genua in 2001 bijvoorbeeld – was de houding van autoriteiten soortgelijk, maar er is wel van verscherping sprake. Destijds, en ook rond de G8 in Heilgendamm in 2008, kwamen er stringente verboden en dreigementen. Vervolgens maakten actievoerders duidelijk dat ze hoe dan ook zouden komen. Netwerken riepen mensen op om te protesteren tegen de verboden, en om des te harder menen naar de acties toe te komen. Bewegingen lieten advocaten op stads- en staatsbestuurders los om verboden aan te vechten met een beroep op demonstratierecht en dergelijke. Niet lang voor de aanvang van de acties werd onder deze druk een flink deel van de verboden teruggedraaid en ontstond er enige legale ruimte om actie te voeren.
Ongetwijfeld heeft het aanvankelijk verbieden en later toch te staan van acties een functie. Het verbod zal een deel van de potentiële deelnemers afschrikken. De latere toestemming geeft de staat kans om haar democratische imago wat op te vijzelen – maar intussen is dat afschrikkende effect wel werkzaam geweest. Ik verwachtte dat het deze keer net zo zou gaan: verbieden, en dan later onder druk terugkrabbelen door de staat. Kennelijk is er een verschuiving geweest vergeleken bij eerdere jaren, en wil in ieder geval de Duitse staat slecht minimale ruimte voor acties open laten. Het is een verharding van de koers, een verdere inperking van onze rechten. We zien dat in meerdere landen.
Maar het werkte in Frankfurt maar zeer gedeeltelijk. Actievoerders kwamen toch, en hielden toch acties, ook acties die verboden waren. Inmiddels regent het echter wel arrestaties, en komt er melding van mishandeling voorafgaande aan aanhoudingen. De 5.000 opgetrommelde politieagenten zijn er weer reuze druk mee. Procedure, vaak: eerst meppen, dan afvoeren. Veel van de aangehouden mensen komen weliswaar snel vrij, maar toch. Er is vandaag van enige vorm van blokkade sprake, maar niet op gehoopte schaal. Toch heeft de publiciteit in de aanloop én de repressie zelf, voor een blokkade-achtig effect gezorgd. Een aantal banken zijn voor de zekerheid gesloten en bankiers heeft advies gekregen om in ‘casual’ kleding over straat te gaan om niet op te vallen. Tip in de verslaggeving op Indymedia aan actievoerders: “Als de blockupyers nu eens allemaal in een net pak de straat op gaan kunnen ze zo de banken overnemen”…. En Jerome Roos schrijft in een mooi stuk op ROAR: “onze doeleinden zijn al bereikt: het financiële epicentrum va het Euro-kapitalisme is volledig geblokkeerd. En de autoriteiten zijn zo aardig geweest om dat voor ons te doen.”
Het is een belangrijk feit dat, ondanks de scherpe verboden, er toch in de buurt van het ECB-doelwit actie is gevoerd waar enig rumoer en wat druk van uitging Er is het belang van he doelwit zelf, de ECB, de Trojka en het funeste beleid dat ze doordrukken. Er is ook een bredere strategische inzet. Tot aan 1999 konden grote internationale instellingen en samenkomsten – EU, G8, Wereldbank/IMF, noem maar op – hun vergaderingen/ feestjes demonstratief in het hart van grote steden houden. Zo etaleerden ze feitelijk hun macht en hun prestige. Blokkades van WTO in Seattle in 1999 , van IMF/Wereldbank in Praag in 2000, van de G8 in 2001, en van een hele reeks soortgelijke toppen, hebben de aandacht weten te vestigen op de kwalijke rol van dit soort instellingen, en allerlei aspecten van het kapitalisme wel degelijk meer omstreden helpen worden.
Dit soort acties hebben het ook onaantrekkelijk gemaakt voor machthebbers om dit soort topconferenties en vergaderingen midden in grote steden te houden. Er werd later vaak uitgeweken naar moeilijker bereikbare dorpen – Gleneagles in Schotland voor de G8 in 2005, Heiligendamm, kilometers buiten Rostock, voor de G8 in 2007. Toch wisten acties ook daar tot soms behoorlijk effectieve en ontregelende acties over te gaan. Uitgerekend deze week vindt trouwens ook een G8-vergadering plaats, en inderdaad: ver buiten een grote stad, in Camp David. Aanvankelijk zou die in de grote stad Chicago plaatsvinden, maar dat plan is dus gewijzigd….
Je zou dus met enig recht kunnen zeggen dat protestbewegingen dit soort vergaderingen de grote steden hebben uit weten te jaren. Het hele tophoppen – het wat denigrerende woord dat gebruikt is om het actievoeren van anderglobalisten en dergelijke rond topconferenties mee aan te duiden – heeft wel degelijk bijgedragen, zowel in de aantasting van de legitimiteit van het kapitalisme en haar instellingen, als in het ontmoedigen van autoriteiten om symbolische schurkenfeestjes van de elites in binnensteden te organiseren.
Maar de ECB belegde haar vergadering toch weer in de grote stad Frankfurt. Het feit da dit door actevoerders stevig is tegengewerkt is alleen al belangrijk om machthebbers duidelijk te blijven maken dat de tijd waarin ze ongestoord hun bijeenkomsten voor onze neus kunnen houden zonder onze krachtige tegenwerking, niet terugkomt. Het is waar dat de repressie onze actie zwaar hindert. Het is evengoed waar dat hun repressie geld kost, hun democratische imago schaadt, en zelfs het ongestoord houden van hun vergaderingen zelf ontregelt: een aantal ECB-activiteiten is naar een andere plek gedirigeerd door de ECB zelf. Vergaderingen als die van de ECB kunnen gelukkig rekenen op activistische uitdaging en tegenwerking met enig effect. Dat alleen al is een soort overwinning van Blockupy, en eentje die we moeten vieren, onderstrepen en koesteren.
De mensen die straks terugkeren van de acties verdienen grote waardering en een warm en hartelijk onthaal van ons allemaal. Hun verhalen verdienen grote aandacht en zijn hopelijk ook weer stof tot nadenken en tot het beramen van volgende stappen in de strijd die doorgaat. Met dat oogmerk vindt er bijvoorbeeld op 23 mei in Tilburg een openbare bijeenkomst plaats georganiseerd door Vereniging Weldaad, onder de titel: “Na Frankfurt”. En inderdaad: wat gaan we doen na Frankfurt?