ravotr

vrijdag 17 maart 2017

Met de macht van de VVD en de wel degelijk voortgaande groei van fascistisch rechts is het tranendal van verrechtsing nog geenszins compleet geschetst. We hebben immers nog het CDA. Die krabbelen dus op, van 13 zetels naar 19, een waarschuwing trouwens voor al diegenen die denken dat de PvdA dood en begraven is: historische gewortelde politieke tradities overlijden niet zo snel. Maar terug de christen-democratische nationalisten, in deel twee van deze serie.

Mensen zien het CDA graag als een pilaar van stabiliteit en een middenpartij. Dat eerste is ze graag, en de saai-maar-degelijk-uitstraling van Buma past daarbij. Maar het is een hard rechtse stabiliteit die hij nastreeft, eerder restauratie dan stabilisatie. Haar marktgerichtheid wordt deels aan het oog onttrokken door CDA-praat over zorgzaamheid en bescherming van kwetsbare mensen… Maar Intussen tapt de partij uit het antoi-islam-vaatje van waaruit de politiek intussen is doordrenkt met giftig brouwsel.

Makkelijk weerlegbare, maar daarom nog niet perse minder effectieve praat is het. Buma: “de gelijkwaardigheid van mensen komt oorspronkelijk uit het christendom voort; een wereld waarin iedereen dezelfde kansen moet hebben en dezelfde rechten en plichten moet hebben.”  Was het geschiedenisonderwijs dat Buma ongetwijfeld gehad heeft werkelijk zó beroerd?

Academicus Mart Rutjes stipt in de Volkskrant aan waar het om gaat: “Gek genoeg versterkt het ook het denken over óngelijkheid: niet iedereen is even beschaafd, anderen zijn nog niet zo ver. Dat zie je doorklinken bij de behandeling van moslims door Buma: ze zijn nog niet zo ver in hun Verlichtingsdenken dan wij”. Bij historicus Jonathan I. Israel kun je in mooie dikke boeken nalezen hoe het gangbare christendom, katholiek en protestant, trouwens aanvankelijk op dat ‘Verlichtingsdenken’ reageerde. Mooi leesvoer, en in tijden nu een nieuwe Verlichting tegenover repressie en reactie een goed idee zijn, is wat opgefriste kennis over die vorige wel welkom. Maar dat is voor een andere keer.

Het CDA hengelt met deze anti-moslim-praat naar de mensen die geneigd zijn PVV te stemmen. Het CDA voegt er een eigen nationalistische stijl aan toe. Zo ‘n stunt als Buma ‘s pleidooi om het Wilhelmus staand te leren zingen  is daar een voorbeeld van. En ja hoor. “Op de verkiezingsavond van het CDA is intussen het Wilhelmus staand gezongen”, meldde de Volkskrant in haar verkiezings-liveblog op 16 maart om 0.49 uur.  Het is tekenend voor de verrechtsing die door dit CDA wordt uitgedrukt. Het wekt enigszins op de lachspieren. Maar de dodelijke ernst waarmee het wordt gepropageerd en uitgevoerd, geeft het tegelijk iets buitengewoon griezeligs.

Het kleinere rechtse spul laat ik liggen, maar ter rechterzijde verdient D66 nog wel aandacht. Jazeker, ter rechterzijde. Iedereen die D66 links noemt, vergroot de bestaande verwarring nog verder. Dit zijn dus keiharde marktfanatici. Ik zag Pechtold afgelopen maandag tegenover Roemer in het Lagerhuis bij DWDD. Steeds als het dreigde te gaan over kosten en betaalbaarheid voor de mensen die zorg nodig hebben, wimpelde hij dat af met praatjes van ‘laten we het nou eens niet over die kosten hebben, maar over de kwaliteit’. Alsof je aan hi-tech-operaties veel hebt als je niet naar de huisarts durft wegens de kosten van het eigen risico. En ja, de kwaliteit van de zorg in Nederland is vast uitstekend, al kan het nog beter. De kwaliteit van de huisvesting in De Blaak, Aerdenhout en Rozendaal (Gelderland) is ook uitstekend, aan al die villa’s en luxe bungalows te oordelen, en kan vast nog beter…

De houding is typerend voor de partij. Het draait om efficiency, kwaliteit, rendement, moderniteit. Het draait nooit om mensen in de knel. Het is neoliberalisme in haar meest technocratische variant. Dat Pechtold niks van de PVV wil hebben is logisch: dat ouderwetse gepraat over cultuur staat maar in de weg van neoliberale gelijkschakeling. Bij D66 is iedereen gelijk op een vrije markt die ons vervolgens keurig verdeeld in daklozen en villabewoners, volgens objectieve, wetenschappelijke en berekenbare maatstaven. Sociale ongelijkheid bestaat niet, in het neoliberale utopia van Pechtold, en de restanten verdwijnen vanzelf via de markt en wat slim management. Waar Pechtold en Wilders botsen, daar zijn het twee vijanden die botsen.

Dat de PvdA zichzelf zag leeglopen ten gunste van toch vooral ook D66, laat zien hoe effectief de combinatie van neoliberalisme met een totaal oppervlakkig gelijke-rechten-verhaaltje kennelijk is. Ik vermoed dat de meest vooruitziende, toekomstgerichte delen van de kapitalistenklasse deze partij intussen als hun favoriete vehikel voor politiek beschouwen. Dat ze daarbij zoveel mensen meekrijgen, ook mensen die zich als progressief of links beschouwen, is helemaal niet grappig.

(wordt vervolgd, er komt een heel vervelend slotdeel)

Peter Storm