ravotr

De CIA beweert dus dat mails van de Democratische top gehackt zijn vanuit Rusland, en dat dit een poging was om de presidentsverkiezingen in de VS te beïnvloeden. Dat roept meteen een paar vragen op: 1. Says who?! 2. So what? 3 Look who ‘s talking!

Vraag 1: Says who?! De CIA beweert het. Dat is dus de dienst die in 2002-2003 de bewijsvoering’dat Irak massavernietigingswapens bezat, een ‘slam dunk’ volgens toenmalig CIA-directeur George Tenet (vrij vertaald: in de roos, een voltreffer, kat in het bakkie) noemde. Precies die bewering was oorlogsexcuus voor George Bush. En rpecies die bewering bleek n iet alleen onwaar; CIA-onderzoek had allang duidelijk gemaakt dat de bewering on gegrond was. Bewuste leugens stuurtden de VS op het oorlogspad, en de CIA leverde bewust leugens. Het is maar één voorbeeld uit een zeer lange reeks. Dat de CIA iets beweert, is haast eerder een reden om het tegendeel te geloven dan iets anders. Bewijs is niet geleverd.

Interessant is dat zelfs de FBI niet bepaald overtuigd is van de ernst van de zaak, al is hun scepsis evenmin overtuigend als de zelfverzekerdheid van de CIA. “Het bureau (de FBI, PS), trouw aan haar wortels inde wetshandhaving, wil feiten en tastbaar bewijs om iets te boven iedere redelijke twijfel aan te tonen. De CIA is meer op haar gemak bij het afleiden van conclusies uit gedrag”, zo stelt de Washington Post, geciteerd via War in Context  (om bij de bron te komen moet je een mailadres achterlaten, dus ik hoop maar dat War in Context niet jokt)… Ja, feiten en tastbaar bewijs, dat zaait maar twijfel, dat kunnen we natuurlijk niet hebben in dit soort zaken, in dit post-feitelijke tijdvak. Nietwaar? Overigens kunnen we de waarheidsliefde van de FBI maar beter ook met een pondje zout nemen, evenals haar onpartijdigheid. Herinneren we ons nog het gewapper met de e-mails van Clinton door dezelfde FBI, kort voor verkiezingsdag?

Vraag 2: So what? Laten we eens aannemen dat het waar is. Dan is er totaal niets bijzonders aan de hand. Grote mogendheden die elkaars politieke besluitvorming in het geniep proberen te beïnvloeden, wat is daar zo bijzonder aan? In de jaren vijftig en zestig riepen de VS en de USSR (waarvan het huidige Rusland erfgenaam is) niet alleen hoogst lelijke dingen over elkaar, ze stookten ook in elkaars achter- en voortuin. Ze stalen gevoelige in formatie en verspreidden desinformatie. Dat ging nog niet via computerhacks, maar via van die heerlijk ouderwetse spionagepraktijken, met geheimzinnige koffertjes, documenten onder schoenzolen, bolhoeden en martini die al dan niet stirred of shaken was.

Men stookte over en weer elkaars oppositie op. De VS had lijntjes naar allerlei Oost-Europese dissidenten, de CIA stak grif geld in het Poolse ondergrondse vakverbond Solidariteit, opgekomen in 1980 als authentieke arbeidersoppositiegroep, maar al snel verstrikt geraakt in Koude oorlogsloyaliteit waarbij gold: ‘de vijand van mijn vijand is mijn vriend’. Omgekeerd oefende de Sovjet-Unie haar invloed westwaarts uit via warme contacten met de officiële communistische partijen, wen via bevriende stromingen binnen de beweging tegen kernwapens in de jaren zeventig en tachtig. Die bewegingen waren geen verlengstuk van Moskou, net zo min als Solidartiteit een verlengstuk van Washington en het Vaticaan waren. Maar dat beide mogendheden over en weer probeerden via zulke bewegingen invloed uit te oefenen is onmiskenbaar en onweerlegbaar.

De grap is natuurlijk dat het elkaar wel ongeveer in evenwicht hield, dat gestook. Dat de Koude Oorlog kantelde in het voordeel van de VS, kwam echt niet door die schamele miljoenen richting mijnheer Lech Waleza en Solidariteit en richting handenvol dissidenten. Al dat Russische geld de omgekeerde kant uit konden dit tij ook niet keren. Machtspolitiek gezien stelt het niet zo geweldig veel voor. Wat nu gebeurt is een high-tech variatie op dit eerdere patroon. Drukte om vrijwel niets, totaal niet schokkend.

En dan vraag 3: Look who ‘s talking! Er zijn vormen van beïnvloeding van het politieke proces die wel ernstig zijn, en precies in dat soort invloed is uitgerekend het land dat zich nu als slachtoffer opstelt, een grootmeester. Ja, Rusland/ de USSR heeft een aardige reeks interventies op haar naam: Hongarije 1956, Tsjecho-Slowakije 1968, Afghanistan 1978 al was dat al veel dubbelzinniger, voorafgegaan als de invasie was door, jawel, CIA-gestook..

Maar hoeveel regeringen zijn er niet omvergeworpen met actieve financiéle, politieke en vaak ook gewapende steun vanuit de VS, haar politieke stablishment, haar militaire macht en haar inlichtingendienst CIA? In mijn boekenkast staat een werk, getiteld: “The CIA – A Forgotten History – US Global Intervention since World War 2”. Het is geschreven door William Blum en dateert ui 1987. Het bevat 49 hoofdstukken, voor elke interventiepoging één.

Daar zitten de bekende brute highlights onder: Vietnam, dat een rechtse regering in het Zuiden opgedrongen kreeg wiens verdediging vervolgens excuus werd om een groot deel van het land met napalm en Agent Orange te overdekken. Staatsgrepen in Iran en in Guatemala, in het eerste geval gevolgd door decennia van staatsterreur, in dat laatste geval gevolgd door decennia lang doodseskaders en burgeroorlog. Maar de CIA en/ of aanpalende organen deden ook hun best in Costa Rica, in Uruguay, in Brits Guyana, in Suriname, in Indonesië, in Kongo, in Italië. Sommige landen komen zelfs twee keer aan de beurt, zo intensief was het interventionisme. Soms gebeurde één en ander onder een Republikeins president, soms onder een Democraat. Je merkt eigenlijk geen tempowisseling die samenhangt met de afwisseling van de twee partijen.

Het boek van Blum is niet feilloos, het maakt van weinig bewijs soms wel erg veel bewering, en schuift interne verhoudingen soms wat makkelijk als volstrekt secundair opzij. Er zijn andere boeken over dezelfde materie, er zijn internetgegevens te over. Je kunt van alle 49 hoofdstukken via alleen al Wikipedia prima nagaan in hoeverre Blums verhaal ongeveer klopt. Aan het totaalplaatje verandert dan weinig; de VS was in de behandelde periode een chronische interventiemacht.

Intussen leven we bijna dertig jaar verder. Intussen kunnen er enkele tientallen hoofdstukken interventie worden toegevoegd. Panama 1989, Irak 1990-1991, Irak 2003, Afghanistan Afghanistan 2001 en verder, maar ook ‘softere’ varianten. Zoals toen Otpor, een oppositionele jeugdbeweging in Servië, zich door VS-functionarissen liet coachen hoe ze rond verkiezingen campagne kon voeren en van verkiezingsfraude, vermeend of echt, zoveel herrie kon maken dat je er een regime ten val mee kon helpen brengen. Aldus geschiedde in 2000, rond de val van president Milosevic. Nee, de opstand tegen diens regime was niet in totaliteit een CIA-complot. Dat de CIA binnen die opstand haar partijtje meeblies, is echter evident. In oektkraÏne gebeurde iets soortgelijks in 2004 en opnieuw in 2013-14. In Georgië was het in 2003 aldus gegaan. Nee, de VS staat moreel niet bepaald sterk als het land Rusland beïnvloeding van het Amerikaanse politieke proces verwijt.

Eéén poging om invloed op politieke processen uit te oefenen is te relevant om hier te verzwijgen. Het betreft een grote mogendheid waar een president werd gekozen. De zittende president wilde herverkiezing, maar kreeg in een peiling op een bepaald moment nog maar zes procent als goedkeuringspercentage, en in een andere peiling dertien procent als verwachte verkiezingspercentage Zijn tegenkandidaat was lid van de plaatselijke Communistische Partij, die ongeveer net zo communistisch was als Joseph McCarthy maar dit terzijde. De zittende president was echter wel een bondgenoot van de rivaliserende grote mogendheid. Dus kwamen er uit die rivaliserende grote mogendheid consultants. Die hielpen de zittende president, via diens dochter die hij meer vertrouwde dan zijn officiële campagneteam. De LA Times  heeft een korte weergave, ik heb die gewoon even opgeduikeld via een zoekmachine. Zo ingewikkeld is kritische journalistiek helemaal niet, als je tenminste niet van staatswege of door grote bedrijven ervoor wordt betaald

Zal ik de namen en gegevens even invullen? Het jaar was 1996. Het land waar die president werd gekozen was Rusland. De zittende president heette Boris Jeltsin. De rivaliserende mogendheid van waaruit consultants naar Rusland gingen, was de Verenigde Staten, onder leiding van president Bill Clinton, danspartner van Boris, echtgenoot van een zekere Hillary. Twee van de bij het advieswerk betrokkenen “erkennen slechts dat informatie over hun werk beschikbaar gemaakt werd voor het Witte Huis van Clinton”. Jeltsin won uiteindelijk de verkiezingen, de VS hield haar bondgenoot in het Kremlin en hoefde geen zaken te doen met een ‘communist’, zelfs n iet met een nepcommunist. Conclusie: Amerikaanse adviseurs, minstens indirect in contact met toenmalig president Clinton, hielpen een Russisch president bij diens herverkiezing.

En nu klagen ze in de VS, nota bene in de partij van diezelfde Clinton wiens kandidaat, Hillary Clinton, het presidentschap zojuist is misgelopen, over mogelijke beïnvloeding vanuit Rusland. Hoeveel hypocrieter kun je het krijgen?

Peter Storm