ravotr

donderdag 20 augustus 2015

Dat zag er niet bepaald fraai uit. Een joodse artiest die, onder druk van pro-Palestijnse activisten, van een festival geweerd wordt nadat hij weigerde zich uit te spreken over Israël/ Palestina. Het zag er uit als antisemitisme, want waarom iemand louter op basis van diens joodse afkomst aanspreken op het gedrag van de staat Israël? Maar schijn bedriegt, en aan het bedrog werkte de Volkskrant weer eens mee.

Wat was de situatie? De Volkskrant vertelt.  Reggae-artiest Matisyahu – artiestennaam van de joods-Amerikaanse zanger Matthew Paul Miller – zou optreden in Spanje op het Sunsplash-festival. Activisten van BDS – Boycot, Divestment and Sanctions, een internationaal initiatief dat de staat Israël onder druk zet door boycot-acties te stimuleren – kwamen in beweging. Aan Matisyahu werd gevraagd om een verklaring over het Israëlisch-Palestijns conflict. Dat weigerde hij: “Als enige joodse artiest probeerden ze me te dwingen tot politieke uitspraken. Moesten de andere zich ook uutspreken om te mogen optreden?” zo reageerde hij. Politieke uitspraken, daar doet hij in zijn muziek niet aan.. “Ik ben een voorstander van vrede en mededogen voor alle mensen”, zo weet hij nog te melden. Desondanks weerde het festival hem. “Volgens de organisatoren zou het optreden van Matisyahu ‘alleen maar ruzie, onbegrip, intolerantie en onbuigzaamheid’ hebben gebracht.” Een dag later, na grote woede her en der, was de boycot echter van de baan. “Het annuleren van het concert kwam het festival dinsdag op scherpe kritiek te staan van de Spaanse regering. Die liet weten tegen antisemitisme te zijn”, aldus opnieuw de Volkskrant.

Even een tussenstand, voor de duidelijkheid. Als bovengenoemde weergave klopt, dan heeft Matisyahu gelijk, dan hebben BDS-mensen een verkeerd doelwit gekozen, en is het festival ernstig in de antisemitische fout gegaan. Iemand van joodse afkomst aanspreken over het gedrag van de staat Israël – en dezelfde vraag niet aan niet-joden stellen – deugt niet. Hoe hard de staat Israël ook roept dat het spreekt namens ‘het joodse volk’, dat maakt deze claim nog niet tot waarheid. Het maakt leden van de joodse bevolkingsgroep nog niet verantwoordelijk voor wat Israël doet. Joden aansprakelijk houden voor Israël is op dezelfde manier fout als moslims aansprakelijk houden voor IS. Palestijnen zijn niet van het land gejaagd en geterroriseerd door ‘het joodse volk’, maar door de zionistische beweging, en later door de staat Israël. Joden, puur vanwege hun joodse identiteit, er uit lichten om exclusief hen daar verantwoording voor af te leggen is een anti-joodse projectie, en dus antisemitisme, anti-joods racisme.

Kortom: óf je vraagt elke artiest op een festival om een verklaring over de Palestijnse zaak. Of je doet dat met geen van de artiesten. Een joods artiest wel en een niet-joods artiest er niet naar vragen, enkel vanwege die verschillende herkomst, is een onrechtvaardig onderscheid maken op basis van afkomst. Racisme, dus. Nogmaals: áls de weergave van de Volkskrant klopt, is de boycot van Matisyahu een verwerpelijke antisemitische actie, en het terugdraaien ervan een goede zaak. Als…

Maar de weergave klopt dus niet, en ik ben daar niet verbaasd over. Deze zanger Matisyahu is helemaal niet de onschuldige apolitieke artiest die hij volgens de Volkskrant beweert te zijn. Hij heeft een lange carrière van fel pro-zionistische en anti-Palestijnse stellingnames. Geheel los van zijn herkomst hadden organisatoren van het festival hele legitieme redenen om hem een paar lastige vragen daarover te stellen. Ali Abunimah geeft op Electronic Intifada – waar ik maar eens ben gaan neuzen,want ik vertrouwde het Volkskrant-verhaal al niet helemaal – interessante zaken weer.

Matisyahu heeft opgetreden voor AIPAC, de pro-Israëlische organisatie in de VS die kritiek op Israël met intimidaterende lobby-activiteit beantwoordt, en steun door dik en dun aan de staat Iraël propageert. Matisyahu heeft opgetreden op fundraise-bijeenkomsten van een club die ‘Friends of the IDF’ heet. Het IDF, de Israeli Defense Forces, is dus het Israélische militaire apparaat dat keer op keer aan haar dodelijke werk hebben gezien in Gaza, keer op keer op keer, met intussen duizenden dodelijke slachtoffers. Vrienden van dát IDF dus, daar is de zanger en één van. Matisyahu noemt zich “een sterk supporter van Israël.” Hij praat over Palestina en Palestijnen alsof dat een “recente uitvinding” is. Hij kiest in dit soort zaken een lijn die zelfs binnen het zionisme aan de extreme kant is. Hij verdedigde de Israëlische aanval van 2010 op het hulpkonvooi dat per boot naar de Gaza probeerde te gaan. En een video van een lied van hem wordt door het ministerie van buitenlandse zaken als propaganda gebruikt, iets wat de artiest zich minstens laat aanleunen. Dit overzicht is niet compleet. Maar van het beeld van een apolitiek artiest laat dit alles weinig heel.

Anders gezegd: deze zanger heeft een kant gekozen: die van de anti-Palestijnse onderdrukker. Dát – en niet zijn joodse achtergrond – is een volstrekt legitieme reden om hem te boycotten en te weren van een festival dat volgens Electronic Intifada zaken als “vrede, gelijkheid, mensenrechten en sociale gerechtigheid” in haar vaandel voert. “Mijn muziek spreekt voor zichzelf, en ik stop geen politiek in mijn muziek”, beweerde de artiest. Dat kan zijn. Maar hij stopt zijn muziek wel in zijn pro-Israëlische politiek. De helaas mislukte poging om zijn optreden met een boycotoproep te verhinderen, had met antisemitisme niets te maken. En de Volkskrant moet zich weer eens schamen dat het de koloniale kant kiest en zich, door alles wat wijst op Matisyahu’s politieke stellingname weg te laten, feitelijk opstelt als pro-Israëlisch propagandaorgaan. Misschien is dat propagandaorgaan langzamerhand eens een boycot waard.

Peter Storm