maandag 6 mei 2013
Er is in Syrië intussen nog wel degelijk van authentiek volksverzet sprake. Er zijn strijders van het eerste uur die klagen over corruptie en roof door oppositieleiders bijvoorbeeld. Dit laat enerzijds een proces van verloedering zien, maar tegelijk ook weerzin daartegen. In Qalad al Miduq vond in november 2012 een demonstratie plaats om van het bestuur te eisen dat de broodvoorziening en de energievoorziening op orde zouden komen. Het bestuur is er in handen van oppositiefiguren, nioet in handen van het bewind. het is een teken dat er krachten actief zijn in de opstand die met haar verloedering geen genoegen nemen. Er zijn intussen ook nog steeds de wekelijkse demonstraties tegen het bewind.
Maar het verzet op straat zet veel en veel minder de toon zoals het dat in maart, april en mei 2011 deed. Het is zwaar beschadigd door het staatsgeweld van het bewind Maar het is ook ondermijnd, klemgezet en ondergeschikt gemaakt een machtige politieke stromingen die, met Westerse en conservatief-Arabische steun, de seculiere maar wel degelijk sektarische Assad-dictatuur willen vervangen door een autoritair religieus, en eveneens sektarische, bewind. Valt het regime van Assad vandaag of morgen, dan is zo ‘n conservatief islamistisch regime, eventueel opgeleukt met wat liberale versiering, de meest waarschijnlijke uitkomst. Opkomen voor iets dat ‘de Syrische Revolutie’ wordt genoemd is erger dan zinloos als het niet gepaard gaat met afwijzing van deze dynamiek. Het impliceert in de huidige context namelijk krediet voor de steun die deze ‘Syrische revolutie’ krijgt uit Westerse hoofdsteden, en daarmee het verder omvormen van oppositie tot een verlengstuk van Westerse/ pro-Westerse staten en tot een nieuw autoritair bewind-in-spe. Met Israël als de zoveelste reactionaire macht die de gewapende strijd tegen Assad helpt, is de rechtse wind die in oppositiekring de overhand heeft, alleen nog maar duidelijker te worden.
Gisteren werd ook nog bekend dat Groot-Brittannië pleit voor wapeninspecties in Syrië, om te kijken of het bewind chemische wapens tegen de bevolking gebruikt. Herinneren we ons hoe wapeninspecties in Irak in de aanloop naar de aanval op dat land excuses voor die aanval mochten helpen leveren? Toen waren de onvindbare – want niet aanwezige – massavernietigingswapens de smoes. Nu zijn het de chemische wapens en hun inzet tegen de bevolking – iets waarover de aanwijzingen onduidelijk zijn, maar uitgesloten is het niet. Turkse artsen die slachtoffers van een vermeende gifgasaanval onderzochten, vonden overigens geen sporen van het giftige Sarin. (verwijzing gevonden via EA Worldview). Maar de kans dat zoiets toch plaats zou vinden geeft bemoeials onder VN-vlag nog steeds bevoegdheden om te gaan neuzen in Syrië, enkel en alleen omdat de Britse regering dat zou willen. Druk in die richting is druk in de richting van Westers militair ingrijpen. Interessant ‘detail’: inmiddels zijn er aanwijzingen, serieus genomen doorde mensenrechtencommissie van de VN, dat oppositiestrijders Sarin hebben gebruikt. Het ondermijnt het verhaal van een goede opstand tegen een slecht regime- toch al steeds moeilijker staande te houden – nog verder.
Uit de VS horen we intussen dat grondtroepen in Syrië niet, maar wapenleveranties aan de oppositie mogelijk wel, aan de orde zijn. Dat er zelfs over grondtroepen gepraat wordt is al tekenend. En de officiële Amerikaanse lijn dat er wel materieel, maar strikt genomen geen wapens naar de oppositie gaat, wordt ook steeds openlijker losgelaten. Dat er intussen allang wapens geleverd worden, en dat de VS daar een rol speelt, is intussen evident.
Ik denk dat het maar eens hardop gezegd moet worden. Een revolutie die steun krijgt van Saoedi-Arabië, Qatar, Israël, Turkije, Jordanië, de Verenigde Staten, Frankrijk en Groot-Brittannië, en vanuit die landen deels zelfs aangestuurd wordt, is geen revolutie. Overigens is een Syrisch anti-imperialisme dat bewapend en ondersteund wordt door China en Rusland ook geen anti-imperialisme. Rusland en China zijn immers imperialistische mogendheden, al zijn ze veel zwakker dan de VS.
Deze sceptische houding ten aanzien van de gewapende oppositie is dan ook geen vrijbrief voor het regime of voor zelfs maar bedekte steun eraan. Sterker: zelfs al is de kans dat een val van Assad gevolgd zal worden door de vestiging van een conservatief islamistisch bewind erg groot, toch is een gestroomlijnde omvorming – zonder abrupte val – misschien nog ongunstiger. Bij een val van het bewind is er een tijdje chaos, en daarmee ruimte voor initiatieven van onderaf, voor het vrijer ademhalen van de zieltogende revolutionaire impulsen in de opstand. Die impulsen kunnen arbeiders, arme boeren en andere onderdrukten kracht geven die ze tegenover het nieuwe bewind net zo nodig gaan hebben als tegen het oude. Bij een machtswisseling in overleg, waar de structuren van de staat intact blijven en alleen het personeel aan de top plus wat extreem medeplichtige functionarissen wordt ingewisseld, is die ruimte er waarschijnlijk minder of niet. Dat, en dat alleen, is reden om een abrupte val van het bewind te verwelkomen – maar zonder daarmee de kant van de oppositieleiding en de bijbehorende gewapende strijdgroepen te kiezen. Iets beschouwen als de minst ongunstige optie is nog iets anders dan actief die optie najagen als zijnde het alternatief. Vechten voor speelruimte voor revolutionair verzet is iets anders dan steun aan contrarevolutionaire oppositie, zelfs als hun overwinning enige speelruimte voor verzet zou bieden.
We hoeven geen keus te maken tussen rechtse scenario’s, tussen Assad of deislamistische oppositie, tussen het imperialisme van de VS en van conservatief rechts in de regio en het imperialisme van Rusland en China, maar hooguit gebruik maken als er zich in de strijd mogelijkheden voordoen van revolutionaire dynamiek. Weg met Assad en zijn schrikbewind, jazeker. En weg met de rechtse, islamistische en op imperialistische mogendheden leunende oppositieleiding die diens meest waarschijnlijke opvolgers zijn. Weg bovendien met al die Westerse en regionale conservatieve machten die met hun interventie van alles en nog wat dienen, maar zeer zeker niet de bevrijding van de Syrische bevolking. Ook daarom verdienen de Israëlische luchtaanvallen een luid en actief néé.
Peter Storm