woensdag 4 juli 2012
De PVV van Geert Wilders – en van steeds minder fractiegenoten, maar dit nu terzijde – heeft gisteren haar verkiezingsprogramma gepresenteerd. Het is een angstaanjagend document: niet zozeer de ‘onafhankelijkheidsverklaring’ tegen ‘Europa’ en “Brussel’ – zoals Wilders het vooral presenteert – maar boven alles een manifest om Nederland om te vormen tot een racistische dwangstaat. De media-aandacht gaat vooral naar feitelijke domme en onjuistheden in de tekst. Maar een lacherig ‘kijk eens hoe dom die lui zijn!’ is een verkeerde reactie, één die Wilders eerder in de kaart speelt dan afremt.
Lacherig was bijvoorbeeld de berichtgeving van Joop.nl . Die wijst erop dat de in de tekst aangehaalde “Chinese verwensing: moge u leven in interessante tijden”, als zodanig waarschijnlijk gewoon verzonnen is. En de twaalf sterren op de EU-vlag komen niet van de toenmalige twaalf EU-landen, zoals het programma suggereert, maar heeft andere achtergronden. De 80-km-grens rond grote steden moet van de PVV worden opgedoekt, maar dat is zojuist gebeurt, meldt Joop ook nog eens. Lekker belangrijk allemaal. Ja, er spreekt achteloosheid jegens feiten uit, en ook domheid. Maar primair dáár op scoren zal bij PVV-aanhangers toch eerder overkomen als: daar heb je die hoogopgeleide elite-figuren weer , die neerkijken op onze Geert, en op de mensen voor wie hij opkomt. Snobisme als antwoord op de PVV maakt de PVV eerder sterker dan zwakker. En snobistisch is de reactie van Joop.nl.
NRC next doet het zinniger. Dat komt met een fact-check van enkele beweringen uit het PVV-programma en beoordeelt er één als ongefundeerd, en drie zelfs als onwaar. Onder die laatste bijvoorbeeld de PVV-bewering: “Op elke plek zien we allochtonen een steeds groter deel van de bevolking uitmaken.” Dat verwijst dan naar een kaartje van het RIVM met prognoses over het aantal; allochtonen in 2040. De bewering klopt niet, want de verwachting is dan juist in de grote steden het percentage allochtonen – niet-westerse allochtonen, om preciezer te zijn – juist zal afnemen. De PVV-bewering klopt dus niet. Zo vindt de NRC nog wel meer. Overigens zie ik niet waarom lagere aantallen niet-westerse allochtonen op zichzelf goed nieuws kunnen zijn. Maar het onderuit halen van een feitelijkke onjuisheid van een bewering die het betoog van Wilders moet onderbouwen, is op zichzelf uitstekend. Het is zinnige informatie, waar tegenstanders van de PVV hun voordeel mee kunnen doen.
Maar het idee dat je de PVV simpelweg in de verdediging kunt brengen door aan te tonen dat de partij haar feiten niet op orde brengt, is een rationalistische illusie. De PVV groeit door leugens, insinuaties, drogredeneringen, demonisering van bevolkingsgroepen. Niet zozeer de feitelijkheid van beweringen afzonderlijk, als wel de stootrichting en samenhang in dit verhaal van haat moet boven tafel gehaald worden, zodat de doelwitten van de haat zich er beter tegen kunnen verweren. Die doelwitten zijn niet alleen de bevolkingsgroepen die hij aanvalt: moslims, mensen uit Oost-Europa. Die doelwitten zijn alle mensen aan de onderkant die verzwakt worden als de solidariteit tussen mensen van diverse herkomsten wordt ondermijnd. Die doelwitten zijn we dus allemaal.
Die boodschap van haat, deze aanval op de solidariteit aan de onderkant, zien we in het programma terug, in uitsprak na uitspraak, voornemen na voornemen. Voorbeelden die de Volkskrant aanhaalt: koran en boerka verboden, belasting voor hoofddoeken; verbod van hoofddoekjes in ziekenhuis, gemeentehuis, zorg en dergelijke; wie boerka draagt of slecht Nederlands spreekt krijgt geen uitkering; alle islamitische scholen dicht; maximaal 1000 asielzoekers per jaar en een wettelijk verbod voor elk generaal pardon; korting van gemeenten die aan “multikul-subsidies” doen. De NRC noemt ook nog het minarettenverbod, de registratie van de nationaliteit van criminelen, “inclusief de vermelding Antilliaan” – het gaat hier dus kennelijk niet enkel om nationaliteit maar om herkomst en huidskleur. Moslims, vluchtelingen, migranten in het algemeen worden aan alle kanten frontaal belaagd, als het aan de opstellers van dit programma ligt.
Niet verbazingwekkend, deze waslijst aan racistische maatregelen: het is het handelsmerk van Wilders. Maar het is belangrijk om deze kanten naar voren te halen. Wilders mag niet wegkomen met het wijd verbreide beeld dat hij het islam-bashing een beetje heeft ingeruild voor Brussel-bashing. In werkelijkheid horen de twee zaken bij elkaar: een belangrijke reden dat de PVV van de EU af wil is dat die EU, via verdragen, het soort beleid dat WE Wilders voorstaat, frustreert of zelfs blokkeert. Dat geldt bijvoorbeeld voor het nog verder inperken van de mogelijkheid om naar Nederland te vluchten. Internationaal recht, geregeld v in Europese wetgeving, staat dat in de weg.
Het racisme past in een breder autoritair project. Dat blijkt uit tal van andere programmaonderdelen. Geen taakstraffen meer; hoge minimumstraffen voor zware delicten; een einde aan vervroegde vrijlating: een algehele verzwaring van het strafklimaat dus. Fleur Agema heeft van dat strafklimaat zelfs een letterlijke versie: zij wil, blijkens berichtgeving vandaag, de temperatuur in gevangenissen enkele graden verlagen, maar dat voorstel vond men zelfs in de fractie te bar. Jongeren in de bijstand krijgen werkplicht, waarmee de dwangarbeid een nieuwe stap voorwaarts maakt. Privacy is bij de PVV vogelvrij: foto’s van criminelen moeten op internet gegooid. Vlag bovenop dit rechtse beleid is natuurlijk de nationale driekleur, die verplicht boven elke school wappert, terwijl de Europese vlag van Tweede Kamer- en andere openbare gebouwen dient te verdwijnen. Nationalisme, autoritarisme en racisme. Dat is het giftige brouwsel dat Wilders aan de kiezer presenteert.
Dat zijn aanhang vaak snapt waar het hem om gaat – en zich niet in de luren laat leggen door beeldvorming dat Wilders de moslims als doelwit heeft ingeruild voor ‘Brussel’- blijkt uit een recente peiling. “Bij de mensen die nu aangeven dat ze PVV gaan stemmen, scoort het aanscherpen van de immigratieregels het hoogst (58 procent). Dit is opvallend, omdat Geert Wilders dinsdag aankondigde dat hij Europa tot speerpunt van zijn campagne maakt.” In werkelijkheid is hier geen grote tegenstelling. Wilders’ schimpen op “Europa” is voor een aanzienlijk deel ingegeven door racisme, omdat dit Europa een deel van zijn anti-immigratiebeleid dus dwarsboomt.
De samenhang tussen islamofobie, racisme en afkeer van ‘Europa’ is trouwens niet nieuw. Volkskrant-columniste Nausicaa Marbe wees daar op 25 mei al op, en kwam met citaten uit het PVV-verkiezingsprogramma uit 2010 om dat te illustreren. Ze geeft weer: “Nederland moest zich losmaken van ‘de multiculturele superstaat met als hoofdstad Brussel – het rijk dat ons nog meer islam wil opdringen, om elke herinnering aan een onafhankelijk en herkenbaar Nederland te ontnemen.’”
Wilders probeert nu ook nog eens om de terechte woede vanwege bezuinigingsbeleid en het redden van banken – doorgedrukt via Europese richtlijnen – te misbruiken om Eurofobie vervolgens in te zetten om racisme ruimer baan te geven. Maar Wilders’ vijanden wonen niet in de eerste plaats in Brussel. Wilders vijanden, dat zijn moslims, Antillianen en Arubanen, Roemenen en Polen, linkse mensen, iedereen aan de onderkant. Wilders’ vijand is niet te vergeten het milieu, want windmolens en vliegtaks wil de PVV ook niet. Wilders vijanden, dat zijn wij samen, en de planeet die we bewonen. Laten we die vijandschap beantwoorden, en ons niet van de wijs laten brengen door de weg-met-Brussel-retoriek waarmee hij mensen nog meer zand in de ogen strooit.