zaterdag 21 april 2012
Over een week, op zaterdag 28 april, wordt in Nijmegen een anarchistische bibliotheek geopend. Je raadt het wellicht al: de Anarchistische Bibliotheek Nijmegen. Het is zaak daarbij aanwezig te zijn, vanwege een kleine reden en vanwege een grote reden. De kleine reden is dat ik daarbij wat liedjes kom zingen met mijn gitaar, om de boel te ondersteunen. De grote reden is de gebeurtenis zelf. Zoiets is immers niet alleen gezellig en plezierig. Het is vooral ook een stap vooruit in het beschikbaar maken van anarchistische ideeën en voor de opbouw van bevrijdende praktijken belangrijke informatie.
Anarchistische en aanverwante bewegingen hebben door de geschiedenis heen steeds veel aandacht besteed aan onderwijs, onderricht, aan lees- en schrijfcultuur. Je zag dat terug bij libertaire onderwijshervormers zoals Francisco Ferrer in Spanje, vermoord door de Spaanse staat na een showproces in 1909. Je zag dat terug in de bredere anarchistische bewegingen in hetzelfde Spanje: naast het organiseren van onophoudelijke stakingen en opstanden hielden anarchisten zich ook bezig met het opzetten van onderwijs aan kinderen en volwassenen. Deel van de infrastructuur van de beweging vormden de zogeheten ateneos, een soort volksscholen waar een beschikbare boekenvoorraad een anarchistische bibliotheek deel van uitmaakten. Toen in 1936 arbeiders en boeren hun revolutie tegen de staatsgreep van generaal Franco begonnen, wisten ze waar ze mee bezig maken. Ervaring, maar ook door studie en zelfstudie verworven inzicht, hadden daar nogal wat mee te maken.
Dit soort studie en zelfstudie vormt onderdeel van wat anarchisten vaak een “verzetscultuur”, “culture of resistance” noemden. De strijd vergde immers niet alleen solidariteit en vastberadenheid tegenover het kapitaal en tegenover een meedogenloze staat. De strijd vergde ook inzicht in hoe de macht werkte, en hoe een vrije maatschappij vormgegeven zou kunnen worden. “We dragen een nieuwe wereld, hier in ons hart”, zei de Spaanse anarchist Durrutti ooit. Om die nieuwe wereld op te bouwen, was echter een beweging van zelfbewuste vrijheidsstrijders, van mensen met inzicht en ook kennis om inzicht op te bouwen, van groot belang. Dat vereiste onder andere doodgewoon ook studie, zelfstudie, lézen dus.
Ook vandaag de dag zien we dat in de anarchistische en aanverwante autonome bewegingen. Infocentra maken daarvan een belangrijk deel. In dat geheel hebben anarchistische bibliotheken een functie. Via zulke bibliotheken kunnen anarchistische inzichten verder verspreid worden. Via zulke bibliotheken kunnen belangstellenden in contact komen, niet slechts met zulke ideeën maar ook met anarchisten zelf. Zo kan het inzicht groeien, en tegelijk de bewegingen die zulk inzicht als wapen maar al te hard nodig hebben.
In Amsterdam functioneert zo’n anarchistische bibliotheek al een flinke tijd, als onderdeel van de werkzaamheden van de, overigens van een mooie nieuwe website voorziene, Anarchistische Groep Amsterdam. Ik ben daar een paar keer geweest, en het is een plaats waar het prettig en leerzaam vertoeven is. En nu hebben mensen in Nijmegen dus iets soortgelijks op poten gezet. Hopelijk komt er flink wat belangstelling voor dit nieuwe ook bestanddeel van anarchistische infrastructuren in Nederland. Hopelijk komen er meer steden in de lijst van plekken waar een anarchistische bibliotheek wordt opgezet. Duzzzzzz…….
Opening Anarchistische Bibliotheek Nijmegen
Datum en tijd: zaterdag 28 april, 14.00-17.00 uur
Plaats: De Klinker, Van Broekhuysenstraat 46, Nijmegen