zondag 22 december 2013
Heftige rellen in Hamburg rond een protest tegen de dreigende ontruiming van Rote Flora, een gekraakt complex dat als cultureel centrum en als woonplek voor vluchtelingen dienst doet. Media leggen vooral de nadruk op gewonde agenten en agressieve betogers waaronder natuurlijk heel veel ‘linkse extremisten’. Er is voor de exploderende woede van betogers echter gegronde reden, en de beeldvorming bevat weer eens opvallende vertekeningen en weglatingen. Laten we maar eens kijken.
De Volkskrant pakt uit met: “117 gewonde agenten, 140 arrestaties in Hamburg”. Er zouden 7300 betogers zijn volgens de politie; de organisatie van de demonstratie spreekt van 10.000. De politie had bij voorbaat al 2.000 agenten klaar staan. De rellen zouden zijn begonnen nadat demonstranten de politie begonnen te bekogelen met “stenen, flessen en vuurwerk”. De NOS heeft iets meer detail over het politiegeweld: “De politie zette pepperspray, waterkanonnen en wapenknuppels in om de demonstranten in bedwang te krijgen”. Actievoerders wierpen barricaden op . Demonstranten en politie raakten ook elders in de stad slaags, sommige betogers vielen ook een drogisterij waar nog klanten waren aan, volgens deze berichten die wel opvallend veel detail over het gedrag van sommige betogers hadden, en veel minder over het politiegeweld dat slechts in algemene termen wordt aangeduid. Vooral de gewonden aan politiezijde worden breed uitgemeten. Eén was bewusteloos vanwege een steen tegen het hoofd, zestien moesten voor behandeling naar het ziekenhuis. Opvallend gedetailleerd. Over slachtoffers aan de kant van demonstranten lezen we veel minder. “Over gewonden onder de demonstranten is niets bekend” , schrijft de Volkskrant. De NOS: “Het is nog niet duidelijk hoeveel demonstranten er gewond zijn geraakt.” Vermoedelijke vertaling: de politiewoordvoerder zei daar nog niets over. Wel lezen we dat er 140 demonstranten zijn gearresteerd.
Komende dagen zullen we over gewonde demonstranten wel meer te horen krijgen, maar vermoedelijk nauwelijks via gevestigde media. Gezien de politie-overmacht en de gehanteerde machtsmiddelen kunnen het er niet weinig zijn geweest. Maar de gewonde agenten zijn natuurlijk interessanter, als je een beeld wilt schetsen van destructieve demonstranten en een noodzakelijke ordehandhaving. Mij zou het niets verbazen als onder de gewonde agenten vooral veel blauwe plekkendragers zitten, die misschien eventjes au hebben geroepen voordat ze de volgende aanval inzetten. Plus wat agenten die van alle herrie en rondvliegende spullen even met het psycho-begeleidingsteam heeft moeten napraten wegens stress en traumatisering.
Ook over het begin van de rellen is meer te zeggen. Aljazeera citeert een politiewoordvoerder: “De betogers begonnen plotseling te marcheren, en dit was niet wat we met we met ze hadden afgesproken, dus moesten we de optocht stoppen”. Lachwekkend bijna. Politie maakt geen ‘afspraken met ‘de betogers’, behalve als je opgelegde instructies, eventueel besproken met een woordvoerder vanuit een groep die de demonstratie op touw helpt zetten – op basis slikken of stikken en niet veel meer – een afspraak noemt. Los van de vraag of organisaties met zo ‘n opgelegde afspraak akkoord zijn gegaan, een onder dwang afgesloten overeenkomst is zelfs volgens de burgerlijke rechtsorde niet rechtsgeldig. Wat er kennelijk gebeurde: de demonstranten gingen lopen, de politie probeerde dat tegen te houden, demonstranten pikten dat niet en begonnen met dingen te gooien, straatgevechten kwamen op gang. Dat is al iets anders dan het door NOS en Volkskrant gebrachte beeld van een ongeprovoceerde aanval vanuit de demonstratie.
Maar zelfs als de door NOS en Volkskrant geschetste volgorde wel zou kloppen, dan nog is daar het één en ander weggelaten aan essentiële informatie. Indymedia biedt gelukkig achtergronden. Rote Flora bestaat al 24 jaar, en moet nu wijken omdat projectontwikkelaars de boel tegen de vlakte willen hebben om er te kunnen bouwen Ze stelden een ultimatum, dat om 20 december was afgelopen. Met de dreigende sloop valt een alternatief cultuurcentrum en een woonplek voor vooral Afghaanse vluchtelingen weg, en wordt het stadsdeel eromheen verder kaalgeslagen. De stemming stond al op scherp nadat er vrijdag al een gekraakte flat, ook gebruikt voor muziek en bedrijvigheid, ontruimd. Dat voedde de woede ongetwijfeld. De veldslagen van zaterdag zijn deel van een langere strijd tegen de ‘stadsvernieuwing’ ten koste van sociale centra, alternatieve culturele activiteiten, een plek voor vluchtelingen waaronder mensen die vanaf het Italiaanse eiland Lampedusa een heenkomen hadden gevonden dat dus ook niet veilig blijkt. Stadsvernieuwing in kapitalistische zin, afgedwongen met grootschalig politiegeweld, stond tegenover sociaal verzet.
Dat sociaal verzet zal met de confrontatie van vandaag niet voorbij zijn. Er worden al solidariteitsacties gemeld uit Stuttgart en Mainz. Intussen is het belangrijk ook de berichtgeving over Hamburg met aandacht te blijven volgen. dan zullen we waarschijnlijk zien hoe weinig er van al die gruwelverhalen over gewonde agenten over gaat blijven – en hoe zwaar demonstranten door de politiemacht in actie zullen blijken te zijn toegetakeld. Nu al zegt de organisatie van de actie “dat de politie te veel geweld heeft gebruikt en (…) dat de agenten al op voorhand hadden besloten het protest af te breken”, aldus de NOS. Het meteen al tegenhouden van de demonstratie toen die begon te lopen, zoals Aljazeera dat berichtte, wijst inderdaad in die richting. Maar hoe het ook precies begon: de rellen zijn een legitieme reactie op tevoren gepland politiegeweld, niet andersom. Leve Rote Flora, en de strijd gaat door.
Peter Storm