dinsdag 5 november 2013
Zijne Heiligheid de Auto staat nog steeds bovenaan de tempelpyramide die ‘politiek Den Haag’ heet. De minste of geringste aantasting van de godheid wordt onmiddellijk beantwoord met banvloeken van de hogepriesters, ook wel bekend als politici, ministers dan wel parlementsleden. Eén van die hogepriesters – een hogepriesteres in feite, mevrouw Schultz – heeft dat al gemerkt nadat ze een minieme relativering van het automobiele dogma liet horen. Sindsdien loopt ze alweer in de pas. De Kerk van het Heilige Vierwilblik op Weg naar de Laatste Dagen kan gerust ademhalen – voor zolang als we dat laten duren.
Wat is het geval? Welnu, dit: “Minister Melanie Schultz van Haegen van Infrastructuur vindt asfalt niet de oplossing voor alle verkeersproblemen. Soms is het nodig een weg aan te leggen, maar er moet veel vaker gezocht worden naar een creatieve en innovatieve manier om drukte op de weg te voorkomen.” In gewone-mensen-land is zoiets niet schokkend: je kunt drukte op de weg ontlopen door de trein te pakken, de fiets, de benenwagen, en je kunt altijd ook nog proberen thuis te blijven. Het idee dat vervoer per definitie via auto en asfalt gaat, en dat het enige antwoord op een file dus een nieuwe stuk asfalt is, is een betrekkelijk irrationeel geloof dat verdampt bij twee minuten hersengebruik. Zelfs veel automobilisten namens wie de asfaltgoeroe ‘s zich zo graag verschuilen, weten beter, en zijn best bereid te trein te proberen, als die trein tenminste daadwerkelijk rijdt, en een beetje op tijd.
Maar Schultz is van de VVD, en daar is de heiligheid van auto en asfalt vrijwel onbetwist, net als bij haar concurrent op de rechterflank, de PVV. Uit die hoek begon de ketterjacht dan ook onmiddellijk. Machiel de Graaf, van de Wilders-brigade: “Schultz vertelt alleen nog linkse sprookjes en pleegt daarmee hoogverraad aan de automobilist. Een schande.” Ton Elias, VVD-Kamerlid, doet het weliswaar zonder zulke nationale veiligheidstaal, maar neemt eveneens afstand van het vleugje gezond verstand dat Schultz vertoonde. Hij noemde het idee dat meer asfalt niet noodzakelijk is “klinkklare onzin”. Overigens had Schultz niet eens gezegd dat meer asfalt niet nodig was. Ze had alleen gezegd dat meer asfalt niet altijd, niet onder alle omstandigheden nodig was. Dat is niet hetzelfde. Hoe dan ook, zo stelde Elias automobilisten, maar vooral wegenaanlegbedrijven gerust: “De asfaltwals zal nog regelmatig uitrijden in Nederland.”
Elias wil ook niet dat de aanleg van autowegen belast wordt met extra kosten. “Hij pleit er (…) tijdens het debat over de begroting Infrastructuur voor om natuurcompensatie desnoods wettelijk te verbieden”. Natuurcompensatie is bijvoorbeeld het verplaatsen van bomen, of het tot stand helpen komen van een stukje natuur om verlies e door wegenaanleg te compenseren. Natuurlijk is zoiets weinig meer dan een schaamlap: géén snelwegen aanleggen en de natuur intact laten is honderd keer beter. Maar zelfs deze schaamlap is Elias al teveel. “Elias spreekt van het afkopen van verontwaardiging bij ‘meestentijds linkse partijen en actiegroepen’”. Een soort linkse hobby dus, waarmee de boel maar op kosten wordt gejaagd. Zowel qua stanpunt als qua retoriek is de formatie van een VVD-PVV-kabinet op dit punt al zo ongeveer begonnen.
Het is opmerkelijk dat een zo voorzichtige opmerking van een minister over het asfalt-dogma zo felle reacties ontlokte. Want op de keper beschouwd stelde Schultz het idee dat er meer wegenaanleg moet zijn voor de automobiliteit helemaal niet fundamenteel ter discussie. Ze betwijfelt alleen hardop of asfalt altijd en per definitie de oplossing is – een twijfel die meer ingegeven lijkt door bezuinigingslogica dan door een werkelijke kritiek op de obsessieve automobiliteit waar haar partij in grossiert.
Dat ze geen fundamentele kritiek op de auto als afgod heeft, bleek kort erna. Uit rapportage bleek een toename van luchtvervuiling bij de A13 na verhoging van de maximumsnelheid. GroenLinks wil nu dat de maximumsnelheid naar 80 km per uur gaat. Minister Schultz wil er niet van weten, de toename van luchtvervuiling was beperkt en viel volgens haar “binnen de onvermijdelijke ( en toegestane) onzekerheid van dit soort berekeningen”. Is er bij haar misschien ook een ‘onvermijdelijke (en toegestane )’ hogere sterfte ten gevolge van de smerige lucht die al dat snelle autorijden oplevert?
De afgod auto vergt eerbetoon en kritiekloze loyaliteit, natuurverwoesting en mensenoffers. Het is hoogste tijd om met deze ongezonde (flauwe)cultus te kappen.
Peter Storm