ravotr

vrijdag 29 december 2017

Topmanagers in grote bedrijven ‘verdienen’ in Nederland buitengewoon veel: 171 keer zoveel als mensen met een modaal inkomen. Natuurlijk verdienen ze dat niet. Maar ze krijgen het wel. Alleen in de VS en in Zwitserland vangen soortgelijke bazen nog iets meer. “Dat blijkt uit een onderzoek van financieel persbureau Bloomberg”, zo schrijft de Volkskrant, die wat hilarische reacties op de schrille cijfers in haar bericht heeft verwerkt (1).

Eerst die schrille cijfers. 6,9 miljoen euro vangt een baas van onderneming die aan de beurs genoteerd is. Dat is dus “171 keer het gemiddelde inkomen. (…) In Frankrijk is dat 40 keer zoveel, in Zweden 66 keer, in Oostenrijk 49 keer en in Noorwegen 20 keer.” Het zou best kunnen dat het verschil in Oostenrijk binnenkort omhoog zal gaan, nu hard christelijk rechts daar samen met fascistisch extreem rechts een regering heeft gevormd (2). Ennuh… geen medelijden met de CEOs van Noorse topondernemingen, hoor die ‘slechts’ twintig keer zoveel ‘verdienen’ als mensen in Noorwegen met een gemiddeld inkomen. Met een inkomen van 1,28 miljoen euro gemiddeld zijn dat nu ook niet echt arme sloebers. Maar Nederlandse topmanagers torenen nog wat verder boven gewone stervelingen uit, qua inkomen in ieder geval.

De Volkskranrt haalt enkele reacties aan op het onderzoeksresultaat. Het is om je te bescheuren. Hier is de opinie van Gerard Citroen, directeur van een directeurenclub. “We hebben 229 duizend bedrijven in Nederland. Het gaat hier om de 25 beursfondsen die zijn opgenomen in de AEX. Dat lijkt mij geen goede steekproef.” Haha, dat zou je wel willen he, lief directeurtje? Dat Bloomberg een steekproef van duizend nam, waaronder die kapperszaak op de hoek met twee personeelsleden, die fietsenreparateur waar zoon en dochter meewerken na schooltijd, en dat boerenbedrijf dat maar net het hoofd boven water weet te houden? Dat drukt de gemiddelde inkomens van de bazen natuurlijk aanzienlijk zodat die topinkomens van topondernemingen een stuk minder opvallen. Dan ziet het er allemaal een stuk minder schrijnend en asociaal uit. Maar het onderzoek richt zich nu eens niet op alle ondernemingen, groot en klein. Het onderzoek richt zich op die top. Niet representativiteit voor het hele bedrijfsleven, maar vergelijkbaarheid met soortgelijke megabedrijven in andere landen is hier het criterium. Objection dismissed, Your Dishonor.

Maar Citroen is nog niet klaar. Ja, hij “erkent dat het salaris van topbestuurders van AEX-bedrijven hoger is dan die van een Brits bedrijf in de FTSE 100. ‘Maar de regering in Groot-Brittannië ziet dit ook als probleem. Veel britse bedrijven klagen dat ze niet de beste mensen kunnen binnenhalen.’” Ocherme toch! Omdat er in Groot-Brittannië iets minder aan de hebzucht van CEOs tegemoet wordt gekomen, krijgen bedrijven daar tweederangsmanagers? Wat is dan wel de kwaliteit die niet binnen te halen is door drie miljoen te bieden, maar alleen als je er minstens vier of vijf miljoen voor biedt? Zijn hebzuchtige managers betere managers dan minder hebzuchtige managers? Ja, natuurlijk, aangezien management een ander woord is voor het zo efficiënt mogelijk inzetten en opjagen van personeelsleden zodat ze zoveel mogelijk opleveren tegen zo laag mogelijke kosten. En ja, wie aldus namens het bedrijf graait van het personeel, wil zelf ook wel wat van het grote graaien in eigen portemonnee zien belanden. Is dat niet de logica, mijnheer Citroen? Is er trouwens enig bewijs voor dat Britse bedrijven het, zelfs in asociaal-commerciële termen, slechter doen dan Nederlandse omdat hun CEOs gemiddeld ietsje minder ‘verdienen’? Once more: Objection Overruled, Your Dishonor.
.
Dan hebben we tenslotte Edwin van Scherrenburg die in de Volkskrant enig licht mag doen schijnen over de zaak. Van Scherrenburg is van ondernemersclub VNO-NCW en komt ook aan met het argument van de kwaliteit. “Veel van onze bedrijven spelen in de Champions League. Die halen talent uit het buitenland en dat heeft vaak een prijskaartje.” Dezelfde kletspraat als Citroen hierboven. Laat ik er dit van zeggen: kwaliteit die slechts binnen te halen is door miljoenen te bieden, is ‘kwaliteit’ waar een plezierige maatschappij uitstekend zonder kan. Immers, door wie laat je liever een kaakoperatie uitvoeren, door een kaakchirurg die het doet uit liefde voor haar vak en voor mensen, of door eentje met louter euro-tekens in de ogen?

Maar Van Scherrenburg heeft nog een valse noot op zijn zang. Hij “stelt verder dat zijn de salarissen tot stand komen ‘door toezicht en met instemming van de aandeelhouders’” Is het werkelijk?! De graaiers-via-dividend-en-speculatie geven groen licht aan de graaiers-vis-salarissen-en-bonussen? En daarom is dat topsalaris wel legitiem? Mag ik u eens vragen, ‘geachte’Edwin van Scherrenburg. Komen die salarissen ook tot stand ‘door toezicht en met instemming’ van het personeel dat het werk doet waarover die CEOs de buitengewoon lucratieve zeggenschap hebben? Zouden die topinkomens ook maar een dag langer bestaan als dat personeel er daadwerkelijk iets over te vertellen had? En wat zegt dit allemaal over de maatschappij waarin zulke groteske verschillen tussen baas en arbeider niet alleen bestaan, maar ook met de meest absurde excuses de schijn van rechtvaardigheid krijgen toebedeeld uit de mond van het slag mensen dat in deze maatschappij de scepter zwaait?

Noten:

1 Peter de Waard, “Loonkloof bijna nergens zo groot als in Nederland: baas verdient liefst 171 keer modaal”, Volkskrant, 28 december 2018, https://www.volkskrant.nl/economie/loonkloof-bijna-nergens-zo-groot-als-in-nederland-baas-verdient-liefst-171-keer-modaal~a4551548/

2 NOS, “Regering van ‘Wunderkind’ Sebastian Kurz in Wenen beëdigd”, 18 december 2017, https://nos.nl/artikel/2208194-regering-van-wunderkind-sebastian-kurz-in-wenen-beedigd.html

Peter Storm