ravotr

woensdag 13 december 2017

Gisteren staakten docenten in het basisonderwijs voor hoger loon en voor maatregelen tegen de hoge werkdruk. Gangmaker van de staking was de organisatie PO in Actie, en er deden tienduizenden docenten mee, “een meerderheid van de leerkrachten op basisscholen”, aldus de Algemene Onderwijsbond AOb (1). Die betuigde zich “tevreden”: “Negentig procent van alle leraren op basisscholen zou hebben meegedaan” (2).

Steun en deelname door docenten was dus groot. Gezien de eisen (3) is dat ook logisch en terecht. Het gaat dus om loon: docenten in het basisonderwijs zien dat ze een stuk minder krijgen dan docenten in andere onderwijsvorm. Unfair, vinden ze, en geef ze maar eens ongelijk. Docenten willen ook extra gekld om iets aan de hoge werkdruk te doen, door meer mensen voor de klas bijvoorbeeld, en zodat kleinere klassen mogelijk worden. Ook daarin staan docenten in hun recht. Ze eisen er daarom 1,4 miljard euro.

De regering komt echter slechts met de helft, en wil een deel van dat toegekende geld niet meteen inzetten ook. Eerst maar eens invullen hoe dat geld dan besteed moet worden, is het devies van minister Slob (4) . Docenten dreigen dus afgescheept worden met half geld waarvan ze vooralsnog ook nog maar een deel te zien krijgen. Docenten nemen er geen genoegen mee. Vandaar dat ze na een eerdere staking gisteren opnieuw op grote schaal het werk neerlegden.

De staking zag er gisteren wel anders uit dan op die eerdere stakingsdag op 5 oktober. Op die dag kwamen 60.000 stakende docenten bijeen in het Zuiderpark in Den Haag (5). Dat waren er meer dan de verwachte 30.000. En ze waren allemaal samen, ze maakten een grote, zichtbare vuist. Gisteren was dat anders. Plaatselijke bijeenkomsten en manifestaties, de ene nogal gezapig met de actievoerder in de rol van toeschouwer, de andere wat actiever, met wat meer inbreng van de stakers zelf. Dat laatste gold voor Tilburg, waar een paar honderd stakers zich manifesteerden op het Koningsplein. Ze zongen daar het toepasselijk tot actielied omgevormde Money money money van ABBA (6). In Nijmegen was de manifestatie in een gebouw, met sprekers en nauwelijks ruimte voor de tot ‘de zaal’ gereduceerde actievoerders.

Het verspreiden van de stakers in allemaal locale samenkomsten is versnippering van de strijd, ondermijning van het gevoel van gezamenlijke strijd. Maar juist plaatselijke bijeenkomsten zijn ook kwetsbaar voor plaatselijk initiatief, iets wat bij grootschalige, top-down-opgezette landelijke manifestaties vaak moeilijker is. In Nijmegen bijvoorbeeld ongeduldige stakers uit het opgelegde top-down-protocol, en gingen alsnog de straat op voor een geïmproviseerde demonstratie van tweehonderd mensen sterk.(7) Juist in dit soort plaatselijke acties kunnen radicalere activisten hun beste beentje voor zetten en de druk helpen opvoeren. Voorwaarde is dan natuurlijk dat zulke activisten de staking – hoe top-down, gematigd, ‘reformistisch’ ook – serieus nemen als mogelijkheid om de strijd tegen de asociale prioriteiten van de regering aan te gaan.

De regering houdt intussen voet bij stuk. Er wordt al gesproken over vervolgacties om alsnog inwilliging van eisen af te dwingen. Dit conflict is niet voorbij, de noodzaak tot solidariteit dus evenmin. De rechtvaardige eisen van de stakers zijn één reden om hun kant te kiezen. Maar het gaata niet louter om de stakers zelf. Het gaat om onderwijs, om kwetsbare kinderen ook. Docent Arie Schilling legt uit (8): “Ouders merken het ook: we zitten met overvolle klassen en heel veel zorgleerlingen die hun plek moeten krijgen in regulier onderwijs. Dat heet passend onderwijs, alleen het past niet.” hoe hoger de werkdruk, hoe meer kinderen in de knel raken omdat docenten ze niet de aandacht kunnen schenken die ze nodig hebben. Ook daarom verdienen deze stakers steun.

Noten

1 “Veel scholen dicht vanqwege lerarenstaking”, NOS, 12 december 2017, https://nos.nl/artikel/2207161-veel-scholen-dicht-vanwege-lerarenstaking.html

2 “Onderwijsbond ‘tevreden’ over actiedag, ‘staking meer dan terecht’”, RTV Utrecht, 12 december 2017, https://www.rtvutrecht.nl/nieuws/1703160/

3 “Dit is waarom basisschoolleraren dinsdag opnieuw staken”, Nu.nl, 12 december 2017, https://www.nu.nl/dvn/5045543/waarom-basisschoolleraren-dinsdag-opnieuw-staken-.html

4 “Slob: eerst plannen, dan pas geld voor minder werkdruk op basisscholen”, NOS, 12 december 2017, https://nos.nl/artikel/2207244-slob-eerst-plannen-dan-pas-geld-voor-minder-werkdruk-op-basisscholen.html

5 , “Manifestatie met 60.000 stakende leraren in Den Haag goed verlopen”, Nu.nl, 5/6 oktober 2017, https://www.nu.nl/binnenland/4951175/manifestatie-met-60000-stakende-leraren-in-haag-goed-verlopen.html

6 Ben Ackermans, “Stakende leerkrachten op het Koningsplein zingen mee met ABBA: ‘Money money money’”, Brabants Dagblad, 12 december 2017, https://www.bd.nl/tilburg-e-o/stakende-leerkrachten-op-het-koningsplein-zingen-mee-met-abba-money-money-money~af504013/

7 Ramon Lambregts, “Leerkrachten spontaan de straat op in Nijmegen”, socialisme.nu, 12 december 2017, http://socialisme.nu/blog/nieuws/54637/54637/

8 “Oerwijsbond ‘tevreden’over actiedag, ‘staking meer dan terecht’, RTV Utrecht, 12 december 2017, https://www.rtvutrecht.nl/nieuws/1703160/

Peter Storm