zondag 30 juli 2017
Verkiezingen in Venezuela, voor een Grondwetgevende Vergadering. Een idee gelanceerd door president Maduro. Oppositie boos, fel straatprotest, botsingen, gewonden, doden. Als we NOS en Volkskrant zouden geloven, dan denk je dat het hier gaat om een illegitieme machtsgreep van de president, die als een soort Erdogan of Poetin wordt neergezet. Daar tegenover staat een oppositie waarover zo onkritisch wordt bericht dat je zou denken dat de Volkskrantredactie en de NOS partij hebben gekozen. Dat is inderdaad het geval: Volkskrant en NOS kiezen in de Venezolaanse crisis partij voor het verspreiden van verdraaiingen en hele, aantoonbare leugens.
Alles is goed genoeg om Maduro, zijn voorganger Chavez en hun aanhangers verdacht te maken en de oppositie in een relatief gunstig daglicht te stellen. Het is nodig om die giftige mediabagger op te helpen ruimen. Ik zeg er meteen bij dat er wel degelijk kritiek op Maduro, diens voorganger Chavez en hun politiek nodig is. De standaard-linkse vereenzelviging met de regering van Venezuela en haar beleid, en de bijbehorende heldenverering, was aldoor misplaatst. Dat is onder Maduro nog veel duidelijker dan onder Chavez, of zou dat dienen te zijn. Kritiek is noodzaak. Maar níét van het misselijke, onwaarachtige soort waarin NOS en Volkskrant weer eens uitblinken. Ik loop eens een paar stukken af om te laten zien wat ik bedoel.
Volkskrant over ‘betogers’
De Volkskrant komt op 29 juli met een repiortage van Marjolein Van De Water (1). Erboven een foto, met demonstrerende mensen, gezichtsbedekking, één van de mensen met een gasmasker. Onderschrift: “Betogers in strijd met de oproerpolitie tijdens een protest tegen de regering van president Maduro” Dit is technisch waarschijnlijk juist, al kan ik aan de foto niet zien of deze betogers met de politie vochten, of – zoals ook gebeurt – Maduro-aanhangers te lijf gingen. Wat er curieus is aan de foto is de omschrijving ‘betogers’. Groepen jonge demonstranten met gezichtsbedekking heten bij de Volskrant immers doorgaans ‘relschoppers’. Zie de berichtgeving over de protesten tegen de G20 in Hamburg. Waarom in Caracas niet?
Ik vind die aanduiding ‘relschoppers’ verwerpelijke stemmingmakerij. Maar het is wel van tweeën één. Of de straatvechtende jongeren in Caracas zijn ‘betogers’, maar dan waren de straatvechtende jongeren in Hamburg ook betogers en geen relschoppers. Of de straatvechters in Hamburg waren ‘relschoppers’, maar dan zijn de straatvechters in Caracas ook relschoppers en niet zomaar betogers.
De activisten in Caracas worden in het artikel trouwens ook heel begripvol geportretteerd en geciteerd. “’Als wij het niet doen, wie doet het dan wel?’ zegt een zestienjarige scholier die niet met zijn naam in de krant wil, omdat hij een rij molotovcocktails naast zich op een muurtje heeft staan. ‘Ik wil vrijheid’” Zo gaat het verder. Schattige betogers, deze kids, héél anders natuurlijk dan dat enge Zwarte Blok van Hamburg, dat zichzelf en andere demonstranten opvallend effectief hielp verdedigen tegen grove politiecharges – hulde, wat mij betreft! – en daarmee de onsterfelijke woede van het gezag – en haar huisorgaan de Volkskrant – op de hals haalde. Nietwaar? Maar ja, je verdedigen tegen de Duitse oproerpolitie – nogmaals, hulde, wat mij betreft! – is natuurlijk ook heel iets anders dan het doen van gerichte aanvallen door ‘betogers’, niet alleen op de oproerpolitie in Caracas, maar ook op pro-Maduro-mensen en volgens UNICEF in één geval zelfs op een kinderziekenhuis (2). Dat sommige demonstranten in Venezuela geweld gebruiken, dat geven Volkskrant en NOS nog wel toe. Maar over de moorddadige aard van een deel van het geweld lees je daar toch wel opvallend weinig.
Interessant in het artikel is ook de kop. “In Venezuela maken betogers en militairen zich op voor verkiezing die de democratie definitief de nek om kan draaien.” Dat deze verkiezingen de democratie de nek om kunnen draaien, dat is de bewering van de oppositie en hun sympathisanten. De Volkskrant zet die woorden echter niet tussen aanhalingsteken, maar presenteert haar als feit. En interessant is ook nog de balans in het stuk. Drie citaten van tegenstanders van Maduro krijgen we. Daaronder dat van de zestienjarige molotovbewaarder, van nog één van de actievoerders, en van oppositieleider Capriles. Eéén citaat van iemand die wel van plan is om te gaan stemmen, maar veel enthousiasme voor de regering blijkt daar niet uit. Geen citaten uit het pro-Maduro-kamp. Hoor en wederhoor, mensen van de Volkskrant, ooit van gehoord?
NOS over economie en verkiezingsuitstel
We gaan naar de NOS. “Venezolanen naar de stembus: wordt het crisisland een dictatuur” (3) , zo heet een achtergrondstuk over de verkiezingen. Twee deskundigen aan het woord, allebei mensen die Maduro de schuld geven van de meeste ellende. Niet alles wat zij zeggen is onzin. Marc Bessems wijst terecht op het beleid waarin bedrijven dollars kopen langs reguliere weg, daarmee spullen kopen die ze dan met grote winst op de zwarte markt waar dollars veel meer waard zijn, kunnen verkopen. Grote winsten voor die handelaren, gekoppeld aan tekorten van van alels en nog wat tot en met medicijnen. Dit drijft mensen tot wanhoop, en ja, dat beleid komt voor rekening van Maduro en zijn mensen.
Maar Bessems brengt het als volgt: “Er wordt vaak gezegd dat de economie is ingestort door de lage olieprijzen (olie is de belangrijkste inkomstenbron van Venezuela, red.). Maar het is pas echt misgegaan door een jarenlang economisch wanbeleid.” Waarmee de rol van de olieprijzen dus feitelijk wordt weggewuifd. Dat is echter onzin. Het ‘wanbeleid’ is er al jaren. Zolang de olieprijzen echter hoog waren, had de regering – toen nog onder Chavez – inkomsten om wel degelijk de armoede te bestrijden, om gezondheidszorg, onderwijs en woningbouw te verbeteren en dergelijke. Dat geld is nu veel minder. Wat resteert is het ‘wanbeleid’, waarvan dus wel degelijk sprake is maar wat lang niet alles verklaart. Het is wel degelijk de olieprijsdaling die de economie precies de dreun heeft gegeven die de huidige crisis een hoofdrol speelt. Dat wegwuiven, dat is de boel verdraaien.
Maar de boel verdraaien kan nog fraaier. Ik lees het volgende. “’Als je de grondwet zou volgen, moeten er gewoon weer presidentsverkiezingen komen”, zegt Bessems. ‘Maar president Maduro weet dat hij niet populair is, gehaat wordt door een groot deel van de bevolking en het parlement en dus sstelt hij die verkiezingen zo lang mogelijk uit. Dat doet hij nu door de grondwetgevende vergadering’”. Even verderop: “Maduro’s tegenstanders willen een referendum over die nieuwe vergadering én ze willen dat de presidentsverkiezingen die nu steeds uitgesteld worden, nu eindelijk worden gehouden. Maar daar wordt niet naar geluisterd.” En dan: “Maduro schortte eerder dit jaar de verkiezingen al op, toen duidelijk was dat hij kansloos was om te winnen.” Presidentsverkiezingen uitgesteld? O ja?
De woordjes ‘eerder dit jaar’zijn hyperactief, daar staat kennelijk de bronvermelding via een link. Ik heb maar eens doorgeklikt en kwam op “50.000 Venezolanen betogen tegen ‘dictator’ Maduro”(4) , een artikel van 8 april van dit jaar. En daar lees ik…. niets over uitgestelde presidentsverkiezingen. Wel staat daar dat oppositiekandidaat Capriles voor 15 jaar wegens beschuldigingen van corruptie geen officiële politieke functie meer mag uitoefenen, en dus volgend jaar geen president kan worden. Daar kun je schande van spreken, het wekt op zijn minst de indruk dat Maduro – in wiens omgeving de corruptie welig tiert, zoals ook kritische aanhangers van de regering erkennen – zich via zo’n beschuldiging wel erg makkelijk van een lastige rivaal afmaakt. Maduro heeft hier de schijn tegen, en dan zeg ik het vriendelijk. Maar iemand weren als presidentskandidaat is nadrukkelijk niet hetzelfde als het uitstellen van presidentsverkiezingen. De bewering van de NOS hierover is ongefundeerd, en wat als bron werd opgevoerd is dat geenszins. Feitenvrij nieuws, derhalve.
Maduro heeft trouwens nadat hij initiatief tot de grondwetgevende vergadering had genomen, met nadruk bevestigd dat de presidentsverkiezingen in 2018 gewoon doorgaan (5). Misschien kan de oppositie wat tijd steken in het zoeken naar een niet van corruptie doordrenkte kandidaat, maar dat zal nog niet meevallen. En misschien kan de NOS weer eens een poging doen om journalistiek te gaan bedrijven, in plaats van platte leugenachtige propaganda.
Noten
1 Marjolein van De Water, “In Venezuela maken betogers en militairen zich op voor verkiezing die de democratie definitief de nek om kan draaien”, Volkskrant, 29 juli 2017, https://www.volkskrant.nl/buitenland/in-venezuela-maken-betogers-en-militairen-zich-op-voor-verkiezing-die-de-democratie-definitief-de-nek-kan-omdraaien~a4508817/
2 “Declaración de UNICEF Venezuela: 21 de april de 2017”, UNICEF Venezuela, 21 april 2017, https://www.unicef.org/venezuela/spanish/media_36025.html Gevonden via Ricardo vaz, “The Guardian’s propaganda on Venezuela: all you need to know”, Investig’action.net, 25 juli 2017, http://www.investigaction.net/en/the-guardians-propaganda-on-venezuela-all-you-need-to-know/
3 “Venezolanen naar de stembus: wordt het crisisland een dictatuur?”, NOS, 30 kuli 2017, http://nos.nl/artikel/2185700-venezolanen-naar-de-stembus-wordt-het-crisisland-een-dictatuur.html
4 “50.000 Venezolanen betogen tegen ‘dictator’Maduro NOS, 8 april 2017, http://nos.nl/artikel/2167284-50-000-venezolanen-betogen-tegen-dictator-maduro.html
5 Romel j. Pucha, “Maduro:’Llueve, truene o relampaguee habra elecciones presidencial en 2018’”, Panorama.com.ve, 12 mei 2017, http://www.panorama.com.ve/politicayeconomia/Maduro-Llueve-truene-o-relampaguee-habra-elecciones-presidenciales-en-2018-20170512-0118.html Gevonden via Ricardo Vaz, “The Guardian’s propaganda on Venezuela: all you need to know”, investig’action.net, 25 juli 2017, http://www.investigaction.net/en/the-guardians-propaganda-on-venezuela-all-you-need-to-know/
Peter Storm
#1 by Kees Romijn on 2017/08/05 - 21:03
U heeft het over de reactie van de buitenlandredacties van onder andere de Volkskrant. U noemt deze vervreemdend. Maar zou het misschien ook kwaadwillend kunnen zijn ? Ik vind u namelijk te mild. Er zijn namelijk twee soorten berichtgevingen: de ene is er om de heersende mondiale elite te dienen en de andere daarentegen heeft als doel ( of zou het moeten hebben ) om de bestaande macht omver te werpen en het volk kritisch te kunnen laten zijn als het gaat om de bandieten die over hen regeren. Tot slot nog even dit : er bestaat een gezegde van een volk dat voor tirannen zwicht, zal lijf en lief verliezen … dan dooft het licht. Vast wel bekend bij velen van u. Ik constateer dat wij in Nederland al enkele decennia voor de tirannen gezwicht zijn.
#2 by Nayoko Sadashi on 2017/08/01 - 10:43
Goed verwoord Hector
Vervreemdend, dat is wat het is.
Btw, het valt mij op hoe makkelijk ergens het label ‘nepnieuws’ op geplakt wordt.
Voordat het überhaupt onderzocht wordt, uitgeplozen, tegen het licht gehouden wordt, is het nepnieuws.
Ik sprak eens een of andere VVDer. Voor deze persoon was ieder links geluid, of iedere links theorie : voor ‘lager opgeleiden’, of het is ‘conspiracy’.
Ergens zijn die soort conspiracy mensen dus wel irritant, want ze geven rechts een troef in handen. Alles kan afgeschoven worden op het ‘conspiracy’ verhaal.
#3 by Hector Reban on 2017/07/31 - 18:39
Ik erger me ook te pletter aan de leugenachtige berichtgeving over Venezuela. Marjolein van de Water schreef al oppositie propaganda over het chavisme en vooral Ecuador toen zij nog vrijwilliger voor Noticias.nl was.
Ik noemde in een twitter reactie haar reportage valse on-the-ground journalisme, een vorm van journalistiek dat kennelijk was bedoeld authenticiteit te verlenen aan standaard propaganda door te suggereren dat de waarheden wel als rijpe appelen voor je voeten vallen als je maar ter plaatse bent.
Ik zie het ook in overvloed als het over Oekraine-Rusland gaat. Op de nieuwe frisse oorlogsjourno’s – de Olaf Koensen, de Joost Bosmansen, de Steven Derixen – kan zonder meer vertrouwd worden als de juiste ideologische lijn moet worden gevolgd met het strijdtoneel als decor om journalistieke nabijheid bij de feiten te suggereren.
Het gelieg van (met name) de buitenlandredacties van alle grote bladen en TV-kanalen is stuitend en vervreemdend. Er wordt feitelijk massaal aan geschiedsvervalsing gedaan. Misschien is dat nog wel het ergste.