woensdag 27 juni 2017
Je zou haast vergeten hoe dat ook al weer is: een serieuze staking die nog tot resultaat leidt ook. Nee, geen uurtje later beginnen met lesgeven (al is dat hopelijk een aanloop naar méér). Gewoon het werk neerleggen voor onbepaalde tijd, tot de baas minstens een flink eind aan de eisen van arbeiders tegemoet komt. Arbeiders in een Volkswagenfabriek in Slowakije hebben de afgelopen weken laten zien dat zoiets noch achterhaald, noch uitzichtloos is. Misschien is het een idee om eens wat mensen die kant op kan sturen om stage te lopen, kijken hoe je dat ook alweer doet?
De staking begon vorige week woensdag, 20 juni (1). Het bedrijf: een Volkswagen-vestiging in de Slowaakse hoofdstad Bratislava. Inzet: een stevige loonsverhoging. De vakbond van autoarbeiders ter plekke bracht een looneis van 16 procent naar voren. De directie kwam met een tegenbod van 4,3 procent plus een eenmalige toeslag en bonussen. Arbeiders besloten om te gaan staken (2). En dat deden ze.
De staking bleek stevig. Van de 12.000 arbeiders legden er 8.000 het werk neer. De staking werd ook actioef gedragen door deelnemers: stakers zaten niet maar passief thuis terwijl vakbondsbestuurders onderhandelden met de directie. Nee, dagelijks kwamen vele honderden, aanvankelijk drieduizend, later toch nog duizend, arbeiders samen, met een picnic en culturele activiteiten op een parkeerterrein bij de ingang Een poging om de staking te breken ging gelukkig niet door. Zwakke plek van de staking: uitzendkrachten deden niet mee, dat is wetelijk verboden. Maar er was voor hen weinig te doen, want de productie lag vrijwel stil. (verwijzing als in noot 1).
Een kleine week lang duurde de staking. Op 26 juni maakte een vakbondsfunctionaris bekend: “We beëindigen onze staking”. Er was een akkoord: arbeiders kregen 14,1 procent loonsverhoging, in etappes. (3) Hoe de details precies uitpakken, weet ik niet, en er zitten in dit soort akkoorden vaak addertjes onder het gras waardoor het mooier lijkt dan het werkelijk is. Maar de ruim veertien procent liggen dicht bij de geëiste zestien procent,. En toch wel een heel eind boven de schamele ruim vier procent plus losse extra’s waar Volkswagen aanvankelijk mee kwam. Ik zou zeggen: de stakende arbeiders hebben op punten gewonnen. En dat is goed.
Dit was overigens een reguliere vakbondsstaking, gehouden binnen de in Slowakije geldende wettelijke kaders. Toch heeft dit soort actie een radicaal en trouwens ook grensoverschrijdend belang. Ja, de reguliere vakbond had de regie in handen. Maar zonder de vasthoudendheid van de stakers, zonder hun klaarblijkelijke enthousiaste betrokkenheid bij de strijd, had Volkswagen het been veel makkelijker stijf kunnen houden. Het daadwerkelijk en succesvol lamleggen van de productie bleek een effectief drukmiddel dat arbeiders kunnen toepassen, vakbondsbestuurders op zichzelf niet. Binnen het keurige geven-en-nemen van reguliere vakbondsstrijd was er een mooi element van directe actie voelbaar. Dat werkt, en daar kunnen we van leren. FNV-leden, lezen jullie ook mee?
Het belang van dit soort strijd is grensoverschrijdend. Autobedrijven en andere industriële ondernemingen gebruiken landen als Slowakije maar wat graag op productie naar over te plaatsen om van lage lonen gebruik te maken. Zo worden arbeiders daar leeggeplukt, terwijl arbeiders in bijvoorbeeld Duitsland (of Nederland) gechanteerd worden: ‘als jullie niet akkoord gaan met lager loon, verkassen we naar Slowakije waar ze dat wel doen…’ En inderdaad: “Volgens de Slowaakse a vakbond van autoarbeiders is het startsalaris in Duitse VW-fabrieken 2037 euro, terwijl het in Slowakije 679 euro is” (als in noot 3). De strijd voor stevige loonsverhoging in Slowakije is niet alleen rechtvaardig. Ze is ook gunstig voor autoarbeiders in Duitsland: hoe kleiner het loonsverschil, hoe minder geloofweaardig het dreigement met overplaatsing van Duitsland naar Slowakije wordt.
De staking kreeg ook nog steun… vanuit de regering! Premier Fico vroeg zich af “waarom zouden arbeiders hier een derde van het salaris van hun (Duitse) collega’s verdienen in hetzelfde bedrijf” (als in noot 2). Nou, mijnheer Fico, dat komt ook omdat regeringen maar wat graag lage lonen inzetten om bedrijven tot vestiging ter plekke te verleiden. Wat kan de reden zijn dat de huidige regering zich nu wel voor een looneis heeft uitgesproken? Ik vermoed dat er twee dingen meespelen.
Allereerst kun je als politicus altijd wel goede sier maken door niet zomaar een bedrijf, maar een buitenlands bedrijf, als boosdoener aan te wijzen: Slowaakse arbeiders die worden uitgebuit door, niet zomaar kapitalisten maar Duitse kapitalisten, daar is nationalistisch krediet uit te halen. Verder is het binnenkort ook verkiezingstijd. Gezien worden als arbeidersvriend kan voor een premier van een linksige regering zoals die in Slowakije electoraal best handig zijn. Het verplicht verder tot niets, en na de verkiezingen kun je altijd weer een draai maken en bedrijven naar de mond praten.
Het zou dus funest zijn als arbeiders op dit soort politieke steun zouden gaan rekenen. Steunverklaringen vanuit regeringskringen zijn fundamenteel iets anders dan solidariteit opbouwen van mensen in hetzelfde schuitje. Bouwen op de politiek is bouwen op drijfzand. Arbeiders zelf hebben gevochten en gewonnen. Hun eigen kracht was, is en blijft beslissend in een strijd die bovenal hun eigen levenspeil betreft.
Noten:
1 Jura, “Initial notes on the first-ever strike at Volkswagen Bratislava, Slovakia”, Libcom.org 21 juni 2017, http://libcom.org/forums/news/strike-volkswagen-bratislava-slovakia-21062017 .Zeer informatief, zowel de tekst zelf als de commentaren en aanvullingen eronder.
2 VW’s Slovak plant workers call strike over wage demand”, Reuters.com, 14 juni 2017, http://www.reuters.com/article/volkswagen-slovakia-idUSL8N1JB409
3 “Volkswagen Slovakia workers win wage hike, end strike”, Menafn.com, 26 juni 2017, http://www.menafn.com/1095581237/Volkswagen-Slovakia-workers-win-wage-hike-end-strike
Peter Storm
#1 by Nayoko Sadashi on 2017/06/30 - 21:31
Het heeft ook veel met de instelling van de arbeiders/werkers te maken, of er gestaakt wordt.
Zoals, wie zei dat ook alweer ? Zo’n Amerikaan. Hij zei zo, de arbeiders in Amerika zien zichzelf niet als een klasse, maar als tijdelijk gebrouilleerde miljonairs. Allemaal zouden zij zogenaamd een Donald Trump worden.
Toen ik werkte in een fabriek, was het klasse bewustzijn zegmaar honderd procent afwezig. Men sprak van, als wij harder werken, dan komt dat ons ten goede, want het bedrijf gaat dan beter. Ja, alleen zal jij daar niets van merken. Alleen de bazen merken dat, jij hebt immers gewoon een uurloon en krijgt niet uitbetaald naar productie. Kortom, als je een beetje fatsoen hebt, dan werk je zo langzaam mogelijk, om je mede werkers te ondersteunen en daarmee ook jouzelf. Maar nee hoor, men identificeerde zich met de baas, een baas die niet eens aardig was. Een baas die alleen maar aan het intimideren en het dreigen was. Een verziekte toestand was het.
Maargoed, daarin is het neoliberalisme enorm geslaagd, het compleet lam slaan, van ieder klasse bewustzijn. De manier waarop de arbeidersklasse zich helemaal identificeert met zij die bezitten.
Wat die leraren doen, vind ik ook erg tam. Ik heb leraren altijd heel tam gevonden. Ze vertelde ons, op de middelbare school, hoe ze leidde onder het management. En toen had ik al zoiets van, doe er dan wat aan, wat doe je hier dan ? Ga met ons mee, spijbelen.
uit het leven van Nayoko.
metero seksuele, designer, annex kwantumfysicus