dinsdag 24 november 2015
Van schrijven komt momenteel weinig terecht. Gelukkig zijn er andere anti-autoritaire bloggers die ten strijde trekken tegen de wantoestanden in de wereld en de bijbehorende opvattingen. Ik licht er eens twee uit wiens werk me, om verschillende redenen, bevalt. Het betreft Grutjes! waarop Bas Thijs zijn stukken schrijft, en het blog van Hadrian Ferran. Aanraders zijn het, allebei.
Om te beginnen is er sinds e een aantal maanden Grutjes! Dat noemt zich heel mooi een “contrapolitiek blog”. De maker, Bas Thijs, legt uit en stelt zichzelf de vraag: “Wat bedoel je met contrapolitiek blog?” En hij antwoordt: “Nou, ik dacht, als ik buitenparlementauir schrijf dan lieg ik, want ik heb vodig jaar nog meegedac ht met een motie die unaniem door de Kamer is aangenomen. En als ik politiek schrijf, dan denit iedereen weer dat ik met de parlementaire wolven meehuil. Maar met het woordje contrapolitiek raakt iedereen lekker in verwarring, dat leek me wel wat. Val ik nu door de mand?” Geenszins, haha.
Het blog is uiterst toegankelijk geschreven, duidelijk niet gericht op de anarchistische of zelfs maar linksradicale incrowd. Dat is een grote kracht. Dit type schrijverij – radicaal en antiautoritair qua insteek, maar gericht op mensen die deze insteek niet noodzakelijkerwijs delen maar wel openstaan voor kritische meningen – zien we veel te weinig. Risico is wel dat, door de termen van de gevestigde orde over te nemen ter wille van de toegankelijkheid, de bijbehorende redeneerwijze minder diep getackeld wordt dan nodig is.
De aanpak leidt recent bijvoorbeeld tot een heel mooi artikel over de recente gebeurtenissen in Frankrijk: “Parijs: gruwelijke aanslagen” We zien daarin zowel de kracht als de risico ‘s van de werkwijze. In het stuk maakt de schrijver de punten die radicale mensen dienen te maken: ja, die aanslagen zijn vreselijk. Maar waar is de aandacht voor al die ándere aanslagen, buiten Europa, met slachtoffers die niet wit zijn? Ook hekelt het stuk de reactie op de aanslagen: meer oorlog, alsof dat na 11 september 2001 iets hielp. Dit type – in essentie juiste en noodzakelijke! – reacties loopt makkelijk het risico dat de schrijver ervan overkomt als iemand die snel een politiek punt scoort na zo ‘n gebeurtenis. De angst om die indruk te wekken, heeft me zelf nogal gehinderd om er tot nu toe veel over te schrijven. Maar het stuk op Grutjes! vermijdt dit risico voluit, door de levendige, eenvoudige en betrokken wijze van schrijven. Dit is doordacht maar komt tegelijk uit het hart. En het werkt.
Meer tactisch gemotiveerd, en daardoor wat al te meegaand met gangbaar taalgebruik, lijkt me de verwoording van de conclusie. De schrijver zegt meer bezorgd te zijn over “de reactie op terrorisme dan over het terrorisme zelf.” Hij legt uit: “Dan bedoel ik zowel onze bombardementsterreur daar, als de antiterreurmaatregelen in Europa, die funest zijn voor mensenrechten, rechtsstaat en democratie” Wat mij betreft mag ‘antiterreurmaatregelen’ sowieso tussen aanhalingstekens. Terreurbestrijding is hier eerder voorwendsel dan doel. En het word ‘rechtsstaat’ laat ik ook graag aan de gevestigde orde over.
De repressieve maatregelen hebben de sloop van onze toch al aangeslagen vrijheden en rechten niet als bijeffect. Die sloop is er, vrees ik, juist een kerndoel van. Het gaat niet om een soort ondoordacht contraproductief antiterrorisme. De werkelijkheid is, vrees ik, veel cynischer. Het zou echter best eens kunnen zijn dat de manier waarop Bas het opschrijft, mensen ontvankelijk helpt maken voor precies die cynische werkelijkheid. Hoe dat ook zij, en hoe zeer ik hier en daar ook andere formuleringen en accenten zou kiezen in deze materie, zijn aanpak is wel verfrissend, zijn stukken zijn veelal een verademing.
Een heel ander type radicaal blog is Hadrian Ferran – Author and Poet van de gelijknamige dichter en auteur. Hadrian is zeer expliciet over zijn anarchistische inspiratie. Zij stukken leiden keer op keer tot rechtstreekse en onderbouwde afwijzing van zowel de staat als het kapitalisme. Waardevol is zijn serie over hoe hij zijn werk in een supermarkt heeft ondergaan en doordacht. “Leven als een vakkenvullende Loonslaaf waarvan we een stuk over “Week 1” , over “Week 2” en een “Slot van m Mijn Ervaringen” aangeboden hebben gekregen. Dit soort analyse van wat er op de werkplek gebeurt, en hoe dat de repressieve logica van het kapitalisme tot uiting brengt, is uiterst waardevol.
Zijn aanpak laat glashelder de principes zien van waaruit hij schrijft, en dat is een kracht. Anarchisme en de bijbehorende termen en analyses verdienen het om lustig en openlijk in de publieke ruimte te worden rondgestrooid. Maar de kennelijke behoefte om van daaruit steedseen omvattende kritiek mee te nemen in stuk na stuk, is niet altijd even functioneel. Het is soms een beetje of-je-een-emmer-leeggooit. Het is in feite precies het spiegelbeeld van de soms al-te-systeembevestigende woordkeus van Grutjes! waar ik eerder op wees. Ik erken trouwens meteen dat het hier niet enkel verschillen van tactiek en methode betreft, maar simpelweg ook van persoonlijke voorkeur, van smaak. Ik leer van beide blogs. En gelukkig schrijven we niet allemaal hetzelfde!
Hadrians waardevolle artikel “Een minuut van ideologie” heeft een klein beetje last van die overkill aan expliciete radicale analyse. Het stuk gaat over de verplichte rouw naar aanleiding van de Parijse aanslagen. Maar voor hij echt zijn woede daarover goed onder woorden brengt, krijgen we een brede aanval op het kapitalisme, het neoliberalisme, verdeel en heers, de oprukkende politiestaat, de noodzaak tot solidariteit en zo nog het een en ander. Allemaal juiste observaties, maar het haalt de vaart en de focus een beetje weg, het leidt de aandacht een beetje af van het kernpunt dat het stuk maakt: over het ideologische en repressieve karakter van afgedwongen rouw.
De kracht in de laatste alinea’s van het artikel maakt een boel goed. Er is niets tegen welgemeende rouw waar mensen zelf over beslissen, zo maakt Hadrian duidelijk. “Rouw is namelijk iets wat iedereen moet kunnen doen. Het is iets dat van ons is, en niet van de Staat. Het is iets waar bij wij besluiten hoe en wanneer; en niet de Staat. En ik zal mijzelf dan ook niet laten vertellen wanneer ik die minuut van stilte zou moeten nemen. Ik zal mijzelf net zo min laten vertellen op welke manier ik rouw wil betonen en op welke tijd en locatie. Dat zijn keuzes die van ons zijn, daar blijven de machthebbers met hun poten van af. Ze hebben al te veel controle over ons!”
Zo is het, Hadrian! En in de strijd tegen precies die controle is zowel het blog van Bas Thijs als het blog van Hadrian een zeer welkom wapen. Hier zijn ze, mooi voor in je Favorieten als je daar aan doet.
- Grutjes! http://www.grutjes.nl/
- Hadrian Ferran – Author and Poet https://hadrianf.eu/
Peter Storm
Opm. 24 november, 16.43 uur: : kleine tekstwijziging aangebracht wegens verkeerd citeren
Opm. 24 november 17.14 uur: nog een paar correcties aangebracht, niet enkel tikfouten helaas 😉