ravotr

zondag 23 maart 2014

Wat een mooie demonstratie was dat! Met zeker tweehonderd mensen liepen we luid roepend vanaf het Hobbemaplein zigzaggend door en langs de Schilderswijk naar het Spuiplein in de binnenstad van Den Haag. Aan het begin twee toespraken. Aan het eind nog drie, plus een afsluitend opstookwoordje vanuit de organisatie. Veel politie, maar desondanks geen heftige confrontatie met de demonstranten. Leuzen, vlaggen, mooie spandoeken. En een elegant zonnetje om te hele boel in een welhaast ideaal daglicht te zetten. Echt goed.

Ik heb het over de demonstratie tegen de Nuclear Security Summit (NSS)  die 24 en 25 maart onder begeleiding van absurde politie-en legermaatregelen gehouden wordt. De leus in het Engels: “Stop Nuclear Power! Abolish Poverty”. Dat ‘nuclear power’ slaat op kernenergie maar kan tegelijk gelezen worden als verwijzing naar de nuclear powers, de kernmogendheden. Zowel kernenergie als kernwapens waren doelwit van het protest. In de Nederlandstalige leus “Stop Kernenergie! Armoede uitbannen!” was het anti-kernwapengeluid zoekgeraakt, maar dat werd in toespraken en leuzen nadrukkelijk gecompenseerd.

De demonstratie verliep goed, soepel, strijdbaar en blijmoedig. Hoe anders zag het er in de aanloop uit! Al tijden ging de oproep vanuit Stop de NSS rond,met name op Facebook. Het aantal aanmeldingen steeg echter slechts traag, eind vorige week waren er amper boven de tweehonderd mensen die aangaven te zullen komen. Dat mag je doorgaans ruimschoots halveren, dan heb je de opkomst. Realistische Facebookprognose derhalve: tachtig tot honderd mensen. Gelukkig had de organisatie de opkomst bepaald niet uitsluitend via inrernet gedaan. Er is afgelopen week in Den Haag zeer stevig geflyerd en al doende naar eigen zeggen 3000 pamfletten verspreid. Het tekent de serieuze houding van organisatoren.

Intussen speelde het gezag haar gebruikelijke intimiderende spelletje. Demonstreren mochr natuurlijk wel, maar lopen mocht dus aanvankelijk niet van de Haagse burgemeester Poetin, die d zich wel vaker een geestverwant betoont van de Russische president Van Aartsen. Daarvoor was… niet voldoende politie. Daar nam de organisatie uiteraard geen genoegen mee, en ze stond op om een route te kunnen lopen. Daar legden bestuurlijke autoriteiten zich uiteindelijk bij neer. Er bleek natuurlijk ruimschoots politie beschikbaar te zijn onder de 20.000 gewapende staatsdienaren die voor de top waren opgetrommeld. En er kon dus worden gelopen. Maar kon er ook vreedzaam en ongestoord worden gelopen?

Enigszins nerveus ging ik naar Den Haag. Hoe zou het zijn bij Holland Spoor? Fouilleren, veel politie? Dar viel mee, er hingen een paar agenten rond maar dat is helaas gebruikelijk. Ik liep richting Hobbemaplein. Aanvankelijk niets opvallends, maar dichterbij het verzamelpunt zag ik wel een politievoertuig, ik vermoed een cameravoertuig. Toen ik het plein bijna had bereikt zag ik meer: zeker acht ME-busjes op een rij. Veel staande en rondlopende politielui vlak om de samenkomende actievoerders, maar niet in ME-tenue.

Dat samenkomen ging gestaag  en gezellig. Toen ik aankwam,rond half twee, waren er enkele tientallen van ons. Toen ik ruim erna eens ging tellen, zag ik er zeker honderd. Enige tijd later waren het er aanzienlijk meer, ik vermoed toch wel het dubbele. Best mogelijk dat er na dat moment nog at mensen bij zijn gekomen, en dan zit je ruim boven de 200.

We kregen enkele toespraken, gelukkig geen lange en wel relevante. Eerst een speech van Jorien de Lege, vanuit Greenpeace. Zij constateerde hoezeer dit soort topbijeenkomsten het probleem helemaal niet echt aanpakte, en was daarom boos. Als je echt het gevaar van kernterrorisme wil bestrijden, hou dan op met kernenergie. Helder. Rene Oosterhuys sprak vanuit de organisatie, en wees op de verspilling van de kosten van de top, in schril contrast met schrijnende armoede.

De felle voordracht van die laatste spreker was een mooie aftrap: lópen gingen we. In een in meerdere opzichten kleurrijke stoet. Het was een veel minder witte demonstratie dan we te vaak zien, qua herkomst en achtergrond. End e optocht was voorzien van mooie spandoeken, twee gele, een zwarte en een rode. Een handvol zwarte vlaggen één met de A erin, plus een zwart-rode vlag in de kopgroep. Elders een grote vlag met een mooi hart erin. Een enkel beschreven bord.

We riepen leuzen: “NSS, No Suitable Solution!”, “Nukes are Evil, Power to the People!”, “NSS is a lie, how many people have to die?”, al snel uitgebreid met “NSS is a trick, they spend money, we get sick!”, “Toen niet, nu niet, nooit meer Fukushima!”, en het aloude maar immer relevante “A- Anti-Anticapitalista!” Vrij laat in de demo klonk ook “One solution – Revolution” eventjes. Groot was kennelijk de behoefte om speciaal de VS er uit te lichten als opperschurk: “USA, Terrorist!” Klopt natuurlijk, maar ik wil niet dat Poetin, Hollande, Cameron, Xi Jinping en al die andere staatsterroristen aangiftes wegens discriminatie gaan doen omdat ze zich achtergesteld voelen en te weinig aandacht kregen. Ik ben maar eens “NSS, Terrorist” gaan roepen, wat eventjes werd overgenomen. De inperking van anti-imperialisme tot enkel anti-het-Amerikaans-imperialisme is niet zo gezond. Het grootste en machtigste imperialisme is daarom nog niet het enige gevaar. Vandaar.

De hele optocht werd begeleid door politie, met stokken zichtbaar. Bijna aan het eind zag ikw at er achter ons aan reed: vijf ME-bussen. Er reed er ook eentje voor ons uit. DE aantallen waren ridicuul en intimiderend. Maar het was niet het gebruikelijke machtsvertoon. Agenten liepen bijvoorbeeld niet gehelmd en droegen geen schilden; het ME-tenue ontbrak op straat. Ik zag ook geen politie te paard die vaak zo hinderlijk vlák achter de staart van een demonstratie rijdt. Ook konden demonstranten en omstanders gewoon contact met elkaar hebben zonder dat dit opvallend door hagen van agressieve agenten verhinderd werd. Dat was anders dan ik te vaak heb gezien. Flyers uitdelen aan omstanders om het punt van de demonstratie duidelijk te maken kon dus ook. Aanwezig was de politie dus, en met overmacht, maar toch op een beduidend andere manier dan we vaker zien.

De reden? Overheids-PR, naar mijn idee, zeker ook nu de whole spreekwoordelijke world was watching, zo vlak voor de top zelf. Ik denk dat, toen er eenmaal bepaald was dat er gelopen mocht worden, de politie van hoog niveau instructie heeft gekregen om zich een beetje terughoudend op te stellen. Kennelijk was er het Gezag deze keer veel aan gelegen om uit te stralen: wij zijn volledig de baas, maar wij staan een keurige demonstratie toe, goed van ons he? Repressieve tolerantie, heette dat in de late jaren zestig. De waarnemers zullen een extra prikkel zijn geweest voor de Haagse politie om zich op ongebruikelijke afstand te houden, en geen provocaties te zoeken of op escalatie aan te sturen. Een keertje ging het die kant op, toen een boze jongeman, van wie mededemonstranten in ieder geval zagen dat hij een duw van politie kreeg, riep dat hij door politie was geslagen. Demonstranten: “No justice, no peace – Fuck the police!” Wat er precies aan vooraf ging weet ik niet. Het bleek geen voorbode van een grotere botsing, de demonstratie werd voortgezet.

De gang van zaken laat zien wat er gebeurt als de politie eens weinig of niet provoceert, zeikt, zeurt, tergt en treitert bij dit soort demonstraties, zoals ze heel vaak juist wel doet. Doet ze dat wel, dan krijg je een rel. Doet ze dat niet, dan krijg je geen rel. maar een fijne demonstratie. Dit soort dingen draait op vechten uit omdat de politie dat gewoon wil, opzoekt, uitlokt en als dat niet lukt, gewoon zelf begint. Dat deed ze nu eens niet. Ik ben haar daar niet dankbaar voor overigens. Waarom zou ik dankbaar zijn als ik eens krijg wat doodgewoon mijn recht is, namelijk de gelegenheid om een groepswandeling te maken als ik dat wil?! En dat dan ook nog binnen een wel; degelijk ernstig beperkte ruimte? Moet ik dankbaar zijn omdat er eens een keer niet op ons wordt ingeslagen? Omdat er eens wat minder opvallend onrechtmatig inbreuk op onze vrijheden wordt gemaakt?

Terug naar de tocht zelf. Op het Spuiplein aangekomen kregen we nog drie toespraken. Politie was er nog, er stond een lijntje agenten echt pál langs de spandoeken en actievoerders die als het ware het terrein afschermden waar de slotmanifestatie plaatsvond. Dat politielijntje maakte duidelijk dat enige expeditie van actievoerders richting binnenstad dus nadrukkelijk niet de bedoeling was, en het zag er onprettig uit. Maar ME-busjes waren vrij snel vertrokken, en er gebeurde op politiefront verder niets.

Toespraken dus. Dirk, vanuit Landelijk Kernenergie Archief LAKA, zette uiteen hoe hypocriet de diverse mogendheden omgingen met kernenergie en kernwapens. Wie belooft geen kernwapens te maken, mag kernenergie ontwikkelen, en die kernenergie is de evidente opstap naar kernwapens. Advocaat en ex-legerofficier Meindert Stelling legde haarfijn uit dat het echte nucleaire terrorisme van enig gewicht van staten afkomstig was, en dat in een serieuze rechtsstaat een samenkomst van nucleaire staatsterroristen niet zou worden getolereerd. Applaus natuurlijk, terecht, zelfs al erken ik geen enkele staat en denk ik dat zoiets als een rechtsstaat onbestaanbaar is. Waar recht zegeviert, daar is iedere staat onhoudbaar.

Fatima Faid van de Haagse Stadspartij wees op de militarisering waarmee de hele top gepaard ging, al die agenten die volgens haar beter “andere nuttige dingen” konden gaan doen. Dat ‘andere’ kon wat mij betreft wel weg, maar de strekking van haar verhaal was natuurlijk gewoon goed. Daarna kwam René Oosterhuys nog even terug om deelnemers te bedanken en ons ook voort de komende periode tot verzet op te roepen. Wat napraten hier en daar, en met een goed gevoel huiswaarts. Goede, en prima georganiseerde, demonstratie!

Peter Storm