dinsdag 18 maart 2014
Dit noem ik nu revolutionaire pedagogie in de praktijk. Terwijl we bestookt worden met oproepen om toch voorál te gaan stemmen, en natuurlijk op de juiste partij, laat een groep vastberaden studenten aan de VU zien hoe je werkelijk deukjes in bestuurlijke pakjes boter slaat. Na een vijf dagen durende bezettingsactie kunnen zij een overwinning op punten op hun naam schrijven. Ze wachtten op niemand, ze deden het samen, en ze deden het zelf. Prachtig!
De actie begon vorige week woensdag. Terwijl er een manifestatie met 150 aanwezigen was waar over bezuinigingen aan het onderwijs gesproken werd, begonnen eventjes verderop een dertigtal mensen met de bezetting van een een zaal in de VU. De actie richtte zich tegen een reorganisatieplan aan de faculteit Aard- en Levenswetenschappen dat “bijna veertig banen onder docenten, hoogleraren en laboratoriumpersoneel” zou kosten, en waarvan studenten aantasting van de onderwijskwaliteit verwachtten. Een vrij logische verwachting natuurlijk: minder personeel om hetzelfde werk te doen betekent hogere druk van het overblijvend personeel, óf het laten vallen van bepaalde taken en werkzaamheden. Het eerste vergroot de kans op fouten het tweede is sowieso vrijwel automatisch uitholling van kwaliteit. Er was een twee, breder, actiepunt: “perverse prestatie indicatoren in de financiering van onderwijs die onderwijskwaliteit van secundair belang maken”.
Op beide punten hebben de actievoerders – in actie onder de naam Actiegroep Titanic – na vijf dagen bezetting resultaat geboekt. Studenten krijgen een soort instemmingsrecht over het reorganisatieplan, met als criterium of de kwaliteit niet te zeer wordt aangetast. En de prestatiecriteria komen breder ter discussie, “onder andere in een hoorzitting voor studenten en medewerkers.” Noch het reorganisatieplan, nog die prestatiecriteria zijn van de baan. Maar het plan staat wel op de helling, en de criteria staan openlijk ter discussie. Dat is bereikt door actie te voeren, Stevige, directe en blijkens de mooie reportage van de Kritische Studenten Utrecht ook doordachte actie. In dat verslag wordt iemand van de beveliging geciteerd: “Deze studenten zijn professioneel bezig! Ze laten zich niet zomaar intimideren.”
De overwinning is te danken aan dit soort doordachte vasthoudendheid. Zo hebben ze onder ogen gezien dat er via ontruiming een eind aan de actie gemaakt zou worden. Dat is niet gebeurd, en maandag was er dus een akkoord gesloten, waarna de actievoerders hun bezettingsactie afsloten om een overwinning te vieren. Die overwinning is dubbelop. Er is het resultaat dat ik noemde: meebeslissingsrecht plus het omstreden maken van beleid. Er is een tweede resultaat: de actie zélf! Er zijn gemiddeld jaarlijks wel één of twee kleine studentenbezettingen. Die duren dan een dag, soms een dag en een nacht. Deze actie duurde vijf dagen! En ze kreeg bijval vanuit studenten in Utrecht, vanuit de vakbond AbvaKabo , vanuit docenten aan de universiteit en zelfs van “de pastoor (wiens kapel ze hadden bezet)”. Stevige strijd en solidariteit hadden klaarblijkelijk effect. Dit smaakt naar meer. Niet alleen aan de VU, en niet alleen onder studenten.
Peter Storm