Woensdag 24 april 2013
Sinds 28 maart staken in Hong Kong enkele honderden havenarbeiders. Het is een gevecht om hoger loon, en een protest tegen beroerde arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden. De staking duurt nog steeds voort, en is om meerdere reden van aanzienlijk belang.
Inzet van de staking is een eis tot loonsverhoging van 20 procent. Dat klinkt als een boel, maar het gata om een groep arbeiders die al 15 jaar geen loonsverhoging heeft gehad. Arbeiders klagen over lange ploegendiensten en gebrek aan pauzes, zelfs om even naar de WC te gaan. Kennelijk voelen ondernemers nattigheid, want ze wisten zowaar enkele arbeiders te vinden die in de media wilden vertellen dat het wel meeviel. Tijdens de slavernij waren er ook slaven te vinden die hoog op gaven over de humaniteit van hun eigenaar, zullen we maar denken.
De arbeiders zijn in dienst van onderaannemers. Die ‘regelden’ de arbeiders voor de eigenaar van de haven, Hutchison International Terminals. Daarin heeft “de rijkste man van Azië”, Li Ka-Shing het voor het zeggen. Arbeiders en familieleden hebben op 19 april bij diens huis gedemonstreerd, maar de man was naar verluidt op de golfbaan.
De staking vindt weerklank: er is al 3.5 miljoen Hong Kong dollars opgehaald als steun, en via vakbonden in allerlei landen komen steunbetuigingen binnen. Bazen bieden intussen een kleine loonsverhoging van 5 procent. Tegelijk kwam vanuit de top van Hutchinson een aanval op de stakers: die zouden zich gedragen al; in de Chinese Culturele revolutie (de massacampagne van dictator Mao tussen 1966 en 1969, met als protest vermomde intimidatie van tegenstanders van het bewind als karakteristieke uitingsvorm), en bovendien zou het met de lonen best meevallen. Een verklaring vanuit de Hong Kong Dock Workers Union, de betrokken vakbond, komt met cijfers die een werkelijkheid van stagnerende lonen laat zien. “gegeven een cumulatieve inflatie van 28,5 procent inflatie gedurende 18 jaar (…), daalde het inkomen van arbeiders met 29 procent; onze eis van een stijging van 20 procent kan niet eens die inflatie compenseren.” En dan komen ondernemers dus met een bod van 5 procent aan zetten…
De staking verloopt dus via een vakbond, de Hong Kong Dockworkers Union., en vertoont geen speciale tekenen van radicalisme, van zelforganisatie bijvoorbeeld. Dat is echter geen reden om de actie weg te schamperen. In de allereerste plaats zien we hier de dagelijkse strijd van arbeiders voor een betere betaling en iets minder ondraaglijke arbeidsvoorwaarden plaatsvinden. Ongeacht hoe sterk t de strijd is ingekapseld, in essentie is die strijd terecht en verdient die steun. Onder de eisen lig bovendien dat zo herkenbare gevoel, dat verlangen naar respéct van arbeiders, van mensen zonder wiens harde werk de boel in de maatschappij niet zou draaien. Dat is één
Het is bovendien een staking op een strategische plaats: één van de grootste havens ter wereld. Het bedrijf van die rijkste man van Azië zou al in de eerste week dagelijks 644.000 verlies maken vanwege de actie van de 450 stakers. Havens zijn belangrijke plekken voor de internationale vervoersstromen waar het wereldwijde kapitalisme behoefte aan heeft. Havenstakingen, net als stakingen op vliegvelden en spoorwegen laten de kwetsbaarheid van het kapitalisme zien.
Dat zo’n staking plaatsvindt, niet in Rotterdam, Hamburg of San Francisco maar in Hong Kong laat nog iets zien. De globalisering van het kapitaal wordt beantwoord met een globalisering van arbeidersprotest en – verzet. China – waar Hong Kong deel van uitmaakt – functioneert in zekere zin trekpaard van een stagnerende wereldeconomie. En China doet ertoe. Daar groeit de economie, terwijl die elders stagneert of erger. Chinese machthebbers zitten trouwens niet bepaald te wachten op openlijk arbeidersprotest in Hong Kong. Zo vonden er hack-aanvallen plaats tegen een website in Hong Kong die onder meer bericht over de staking. De site werd offline gehaald onder deze druk. Mensen van de website zeggen dat de aanvallen ui China komen en met de kritische inhoud van de site en de stakingsberichtgeving te maken zou kunnen hebben. Zoiets laat zien dat wat in Hong Kong gebeurd, verdere uitstraling kan hebben, en dat Chinese machthebbers daar wel eens beducht voor zouden kunnen zijn.
Dat op de stoep van China ook de strijd groeit, laat zien dat globalisering het kapitalisme niet van haar proletarische kwelgeest weet te bevrijden. Ook voor het kapitaal geldt: you can run, but you cannot hide.
Veel van de artikelen waar het bovenstaande op is gebaseerd heb ik gevonden via de Hong Kong-rubriek van Labourstart.nl
Peter Storm