zaterdag 30 maart 2013
Onderstaande tekst is mijn tweede column voor de website van de Autonomen Den Haag. Daar staat-ie intussen dus al.
Je kunt merken dat Nederland nog steeds een christelijk land is qua cultuur, of wat daar voor doorgaat. De dagen voor Pasen heten in die traditie de Goede Week. Welnu, dat is te merken. Sneeuw op 28 maart, op Witte Donderdag in de paastraditie. En nog steeds maar weer die ijzige oostenwind. Intussen waait er een andere wind, minstens zo kil. Crisis en sociale catastrofe slaan toe, ook in Nederland. Een handvol nieuwsberichten van de afgelopen paar dagen.
“Economie krimpt harder dan verwacht”, aldus de Volkskrant op 28 maart. Namelijk met 0,4 procent in plaats van 0,2 procent zoals eerder ingeschat. Op 13 maart meldde de NRC een reden: “CPB: economie krimpt door dalende consumptie”. Het is dus jouw schuld en mijn schuld! We geven te weinig geld uit, dat is het probleem., heeft allemaal niets met bankroete bedrijven en winstjagende banken die op hun bek gaan te maken. Voordeel van de redenering is wel dat het CPB eraan toe voegt dat extra bezuinigen niet slim is, want dan blijven mensen de consumptie saboteren met een kopersstaking. Welk geld moeten we immers uitgeven o onze economie te redden? Dat wordt een beetje lastig. “Grootste daling inkomens in 30 jaar”, bericht Nu.nl op 29 maart: een inkomensdaling van 23 procent in 2012: . “Grootste inkomensdaling in 30 jaar”. Op 21 maart meldde de NRC: “voor het eerst sinds 1984 meer dan 600.000 werklozen.” 1984 was in de staart van de diepe recessie van de vroege jaren tachtig, met haar grote massawerkloosheid. Die massawerkloosheid is terug, en veel wijst erop dat zowel inkomensdaling als baanloosheid verder om zich heen gaan grijpen.
Daarbij mogen we bedenken dat in Nederland de grote klappen zoals de crisis die in Griekenland, Spanje, Portugal en nu in Cyprus uitdeelt, zijn uitgebleven. Vooralsnog althans, want de crisis rukt op. Na Cyprus zien we zorgelijke opmerkingen over land na land. Sterke kandidaat voor de volgende klapper is Slovenië. De Volkskrant sprak op 28 maart van “geruchten de ronde waren gaan doen dat spaarders al bezig zijn hun deposito’s van de bank te halen”, nadat de rente op langlopende leningen ophoog floepte . Een economische krimp van 2 procent vorig jaar, banken in problemen, alleen de banksector is verhoudingsgewijs minder opgezwollen dan die in het a gekantelde Cyprus. Intussen is men in Malta en Luxemburg boos omdat mensen vergelijkingen met Cyprus trekken, Die vergelijkingen zijn echter niet gek. De bankensector in Malta is net als die in Cyprus, acht keer de omvang van het BBP, zeg maar de omvang van de landelijke economie. En Luxemburg? Daar is de bankensector maar liefst 24 keer het BNP. Natuurlijk zijn “alle banken in Luxemburg gezond”, zoals een verklaring van dat land stelt. Totdat blijkt dat een paar omvangrijke banken wat minder gezond zijn dan anderen. De golf van geruststellende verklaringen uit Slovenië en Malta en Luxemburg stellen bepaald niet gerust. En waar je malta nog kunt afdoen als weer een andere Zuid-e Europese domino, daar zou met een bankrun in Luxemburg de kredietcrisis in haar acute vorm het hart van Noordwest-Europa zijn binnengedrongen. Er zijn goede redenen om aan te nemen dat de groeiende werkloosheid en de inkomensdaling in Nederland tot het voorspel behoren van een sociale ramp. Het hoofdprogramma moet nog komen. Wordt het niet tijd om ons schrap te zetten?
Intussen gaat alles politiek gesproken volgens de gangbare routines. De regering bezuinigt, terwijl duidelijk is dat dit de consumenten tot koopstaking en de economie tot krimp beweegt. De oppositie moppert over de meest uiteenlopende dingen, maar speelt het spel mee. Links, met name SP en vakbondstop moppert dat het socialer moet. Radicaal links, met name de IS, moppert dat SP en vakbondstop harder zouden moeten mopperen. Revolutionairen, anarchisten, autonomen, ik vaak ook, mopperen op het gematigd linkse geneuzel en het radicaal linkse geklaag over het gematigd linkse geneuzel, en komen lang niet altijd veel verder. En iedereen moppert intussen op de koude oostenwind.
De vraag dringt zich echter juist op aan autonomen, anarchisten en hoe we onszelf als antiautoritaire revolutionair gezinde mensen ook mogen aanduiden. De catastrofe zwelt aan. De stoomwals verplettert banen, inkomens, jaagt mensen huizen uit, sloopt voorzieningen – op 29 maart was er het bericht in de NRC dat er 1,6 miljard extra bezuinigd gaat worden op spoor en wegen. Hebben we enig idee hoe mensen zich kunnen weren? Hebben we enig idee hoe we daaraan kunnen bijdragen? Staan we waarschuwend en mopperend náást de mensen om wiens levens het gaat? Of staan we er midden tussenin om te kijken hoe we ons samen kunnen verweren? Ik hoop het tweede – maar hoe dan verder? Hoe stoppen we de machinerie van verwoesting die de winstbejagers en hun staat op ons allemaal loslaten
Deze vragen zijn geen verwijt. Ik stel ze aan anderen maar nadrukkelijk ook aan mezelf. Pasklare antwoorden heb ik niet. Ik heb wel twee hints waar we iets mee kunnen. Het wordt binnenkort weer Eén Mei. En die ijzig oostenwind die mensen ontmoedigt om de straat op te gaan, die ijzige oostenwind gaat een keer liggen. Promise? Promise.
Peter Storm