donderdag 28 juni 2012
Weer een filmpje met politie die geweld gebruikt tegen een kennelijk dronken man. Weer verontwaardigde reacties, en weer springt de politie zelf in de afweer-modus: het geweld was “proportioneel”. De politie heeft dus correct gehandeld, net zoals de agente die een dronken man schopte ruim nadat die was gestopt was zich te verweren, als hij dat al had gedaan. Intussen zeggen hoge heren in de nasleep van dat schopincident griezelige dingen, en houden daarmee huidige maar ook toekomstige slaande en schoppende agenten bij voorbaat de hand boven het hoofd. De hele gang van zaken illustreert hoe onzinnig het is om het aftuigen en mishandelen van mensen door agenten af te doen als iets incidenteels.
Eerst het recente filmpje. Politieagenten proberen jongen aan te houden die dronken was. Politie fouilleert man, man draait zich om, agent geeft man vuistslag in het gezicht. Een raadslid noemt de beelden “schokkend en verbijsterend”, en moet datgene wat hij zag “overduidelijk buitensporig geweld door de politie. Het lijkt erger dan het incident op het eerste filmpje.” Nee hoor, volgens de politie. De man kreeg een klap “omdat deze een collega-agent vastgreep tijdens het fouilleren. De chef van de vuistslaande agent noemt de klap “proportioneel.” Dat weten we dus weer. Als je gefouilleerd wordt terwijl je dronken op straat bent, en je grijpt je vast aan een agent – misschien wel gewoon om overeind te blijven – dan mag een agent je in het gezicht slaan. Zoals een agent ook een ineengezakte dronken man voor dar hij in een politiebusje gekwakt wordt mag blijven schoppen. Allemaal proportioneel, allemaal volgens het geweldsprotocol. Kortom: het mishandelen van dronken mensen tijdens hun aanhouding valt gewoon binnen de regels, wat de politie betreft. De mishandeling zit dus in de regelgeving ingebouwd, de regelgeving zelf is bruut politiegeweld.
Illustratief in dit verband is de uitspraak van burgemeester Aboutaleb. Die neemt het op voor de agente die op het eerdere filmpje een dronken man bleef schoppen. Het OM had al aangegeven dat dit allemaal mocht, dat de aangifte van het slachtoffer weggewuifd kon worden en de agente niets viel te verwijten. Aboutaleb doet er een schepje bovenop. Hij zei dat de “ophef over het schopincident (…) voor het gevoel van de agent ‘heel moeilijk te verteren geweest’” Ik snap dat wel, gezien het bovenstaande: dit soort geweldsgebruik is klaarblijkelijk hoe de politie standaard met mensen mag omspringen die dronken zijn en worden opgepakt. Waarom mag dat anders wel, en waarom nu opeens zo’n drukte opdat de schoppartij op film en vervolgens op internet kwam? Uit het deelnemend medeleven van de burgemeester zou je haast gaan denken dat de agente degene was die de schoppen ontving in plaats van degene die ze uitdeelde. Dat het Gezag zo vierkant achter de schoppende agente ging staan, komt neer op een vrijbrief voor volgende schoppende politiemensen.
Jan Willem Van der Pol, voorzitter van de Nederlandse Politiebond – ja, de politie heeft een vakbond, zelfs meerdere; de schop moet duur worden betaald – doet ook een duit in het zakje. Hij klaagt erover dat mensen zo snel kritiek op de politie hebben, op basis van onduidelijke filmpjes waar het begin ontbreekt. Politici moeten niet zo snel conclusies trekken zegt Van de Pol. Grappig genoeg mag de politiebond waar hij voorzitter van is wél snel conclusies trekken, want het stukje waar ik dit in aantrof vervolgt even verderop met: “Volgens de politiebond wordt gepast geweld gebruikt en krijgt de arrestant een corrigerende tik.” Volgens deze logica kregen arrestanten op Guantanamo Bay een corrigerende zwempartij toen ze aan waterboarding werden onderworpen. Dat George Bush hier zelf niet was opgekomen… Ja, ik weet dat waterboarding niet hetzelfde is als een vuistslag in het gezicht. Mishandeling, en daarom onaanvaardbaar, is het echter allebei. Hoe dan ook, snel kritische conclusies trekken over de politie mag niet; snel vergoelijkende conclusies trekken over de politie mag dan weer wel,. Ziedaar de logica van de voorzitter van de Politiebond.
Corrigerende tikken, proportioneel optreden door middel van schoppen en vuistslag, geweldprotocollen die zoiets acceptabel vinden, een burgemeester die een schoppende agente van sympathiebetuiging voorziet terwijl het OM haar handelen in orde noemt…. we zien hier toppen van een ijsberg, onderdelen van een politiehouding tegen betrekkelijk weerloze mensen die betrekkelijk routinematig als uitschot worden behandeld. Het is aardig dat politieke partijen in Rotterdam wakker schieten, gemeentelijk debat over politieoptreden willen zoals de gemeentelijke PvdA, politieoptreden aan strengere regels wil onderwerpen zoals GroenLinks in de stad. Het laat zien dat ook in de gevestigde politiek hier en daar gezien wordt dat een korps wiens leden herhaaldelijk meppend en schoppend in beeld komen, een PR-probleem oplevert. Er is bij deze linksige politici vast ook wel van echte verontwaardiging sprake. Maar het is dezelfde gevestigde politiek die streng optreden tegen ‘overlast’ wil, en daarmee de politie opjaagt richting dit soort geweld.
Het probleem zit in de kern van wat de politie is: een gewelddadig apparaat, om ter willen van een orde die de onze niet is alles wat uit de pas loopt en buiten de gebaande wegen loopt of is belandt, als gevaarlijk uitschot behandelt. De politie verdient volledige ontmanteling, de paar nuttige taken die sommige agenten wel eens doen kunnen beter door geheel andere organisaties en met geheel andere methoden worden aangepakt. Aan die bescheiden inperking van bevoegdheden waar GroenLinks op aandringt – een inperking die gehandhaafd gaat worden door hetzelfde OM dat tot nu toe de politie dekt? Door dezelfde burgemeester die nu zo dierbaar voor zijn dienders opkomt? – hebben we hooguit iets als stapje in de goede richting, als iets dat naar veel meer smaakt.
Druk op de ketel houden, het geweldsgebruik van politie, en de systematiek daarachter methodisch en hardnekkig kritiseren en met actie terugdringen, het is harde noodzaak. Juist daarom is jouw en mijn deelname aan de actie tegen politiegeweld in Rotterdam van aanstaande zaterdag – waarvan de noodzaak door het schop-narigheid en de vuistslag-ellende extra nadruk kreeg – zo extra belangrijk. Die vuistslag raakt ook jou en mij.