dinsdag 29 mei 2012
Okay, nog één keertje GroenLinks, en dan hou ik er eventjes over op. Maar het is ook allemaal niet helemaal niks, die steun voor verwerpelijk asociaal milieuverziekend beleid die deze partij ten tonele spreidt. GroenLinkse verdedigers van het infame vijfpartijenakkoord kunnen daarbij hameren op twee zaken. Ze kunnen zeggen: sommige voorgenomen bezuinigingen die de gedoogcoalitie van plan was, zijn geschrapt, (mede) door onze inzet. En ze kunnen zeggen: mede dankzij ons staan er nu een paar maatregelen in die gunstig zijn voor het milieu. Bescherming tegen dreigend onheil, plus dorvoering van heilzame zaken, dat zijn de pijlers waarop Saps verdediging van het akkoord berust. Beide pijlers verdienen het om te worden doorgezaagd, of liever nog, opgeblazen.
Eerst het argument ‘schadebeperking’. Zeker: de bezuiniging op het passend onderwijs is in het akkoord geschrapt. Dat is een opluchting voor de leerlingen die baat hebben bij dat onderwijs, hun ouders, degenen die dat onderwijs geven, en degenen die hen allen dat graag gunnen. Zeker, de nieuwe wet die mensen in de Wajong en in de sociale werkvoorziening bedreigde, gaat niet door. Zo is er nog wel meer. Het is, voor betrokkenen en solidaire mensen, op zichzelf geen onprettig nieuws. Maar er hangt een prijskaartje aan.
Dat prijskaartje is dat het geld dat via de nu geschrapte maatregelen bespaard zou worden, nu elders wordt gehaald. De voorziening voor de één blijft behouden, die voor de ander wordt gesloopt. Nu gaat bijvoorbeeld wel de rollator uit het zorgpakket. Mensen die slecht ter been zijn, veelal ouderen, mogen er zelf voor opdraaien. In het bezuinigingspakket is het weliswaar zo geregeld dat mensen met alleen AOW er op vooruitgaan. Geldt dat ook als je opeens voor je eigen rollator mag opdraaien? Het is maar een voorbeeld, er zijn er meer. Het eerder voorgenomen beleid om versnelde doorvoering van hogere AOW-leeftijd voor sommige getroffen groepen te verzachten – de doorwerkbonus bijvoorbeeld – staat niet in het nieuwe bezuinigingsplan. Wederom zijn het trouwens veelal oudere mensen die hiervan de dupe zijn.
Maar het gaat me hier niet om generatie-effecten. Het gaat me erom dat de ene kwetsbare groep wordt ontzien door de andere kwetsbare groep te duperen. Maar waarom zou de zorg voor kwetsbare leerlingen betaald moeten worden door de zorg door ouderen die slecht ter been zijn uit te hollen? Of trouwens ook omgekeerd? Wat hier gebeurt is niet alleen dat bezuinigingen van de ene groep in de knel naar een andere groep in de knel worden doorgeschoven. Hiermee worden deze kwetsbare groepen ook nog eens tegenover elkaar gezet. Tja, jullie kunnen geen rollator meer vergoed krijgen, want anders kunnen we het passend onderwijs aan jullie kleinkinderen niet meer c financieren. Tja, wees maar blij dat je in de WSW zit die nog een beetje ontzien wordt, en da je geen oudere werkende bent die langer door moet werken of moet solliciteren naar banen die er niet zijn… Zo worden scheve ogen tússen groepen mensen aan de onderkant aangewakkerd. Zo raakt de solidariteit binnen de brede onderkant – van arbeiders, gepensioneerden, scholieren en studenten, mensen in Bijstand, Wajong, WIA of WW – ondermijnd. Van de VVD kun je zoiets verwachten. Maar GroenLinks werkt hier dus weloverwogen ook aan mee, en neemt dus plaats in het brede rechtse eenheidsfront tégen de solidariteit.
Het tweede punt is wellicht nog kwalijker: de ‘groene’ maatregelen die het akkoord behelst. Ik lees in Trouw het volgende. “GroenLinks-fractievoorzitter Jolanda Sap claimde al eerder dat door deelname van haar partij aan het vijf-partijenakkoord het belastingstelsel groener wordt en er meer subsidie komt voor groene energie. De belangrijkste maatregel in het vergroeningspakket is volgens Natuur en Milieu en GroenLinks de belasting op reiskostenvergoedingen en de woon-werk kilometers met de auto. Mensen gaan daardoor immers dichter bij hun werk wonen, menen beide organisaties.”
Het is een grove graai uit het budget dat werkende mensen momenteel te besteden hebben, het kan tientallen, soms honderden euro’s aan inkomen kosten als je een eind van je werk woont. Het een aantasting van de levensstandaard van honderdduizenden mensen, sommige welvarender, maar overwegend helemaal niet rijk. Het jaagt mensen naar beneden op de inkomensladder, soms met treden tegelijk. Mensen die met reiskostenvergoeding nét rond komen, dreigen echt in problemen te komen als er opeens fors belasting op wordt geheven. De maatregel is geen kleinigheid, maar een frontale aanval. Dat is al volop reden om er fel tegen te zijn.
Het feit dat deze maatregel als milieumaatregel gebracht wordt maakt het allemaal nog veel erger. Mensen die in financiële problemen worden gebracht en te horen krijgen dat het moet voor het milieu, zouden wel eens aanzienlijk negatiever over dat milieu kunnen gaan denken. Als je wil dat mensen milieubeleid, milieubescherming en dergelijke, gaan verafschuwen, dán is het een goed idee om mensen met zo’n, als groen verpakte, belasting maatregel te bestoken. Het redden van de planeet, de planten en dieren die erop wonen, en daarmee uiteindelijk ook onszelf, zal sowieso drastische veranderingen vereisen, veranderingen die de gangbare levensstijl van ons allemaal diepgaand zullen veranderen. Veel van die veranderingen zullen aanvankelijk voelen als verlies. Het idee dat je bijvoorbeeld zowel het klimaat als het huidige autoverkeer kunt redden, lijkt me nogal zeer misplaatst. Het soort verandering dat nodig is zal alleen lukken als mensen zich daar welbewust en actief voor inzetten. En dat zal alleen gebeuren als mensen het echt willen.
Maar als mensen het gevoel krijgen dat milieu vooral een smoes is om ze geld uit de zakken te kloppen, dan zal die wil en die inzet alleen maar moeilijker tot stand komen. En precies deze maatregel zal het gevoel dat milieu inderdáád zo’n smoes is, bevestigen. Het is ook nog eens koren op de molen van rechtse politici die het milieu mar al te graag af doen als elitepolitiek, als ‘linkse hobby’ die ‘hardwerkende Nederlanders’ geld kost. Als Jolanda Sap de bedoeling had gehad om Wilders gratis en voor niets behulpzaam te zijn in diens campagne, had ze nauwelijks een betere maatregel kunnen verzinnen.
De maatregel wordt als milieubeleid gepresenteerd. Maar daar deugt ook nog eens weinig van. Trouw vervolgt de geciteerde passage aldus: “Of dat…” (dichter bij huis wonen, PS) “…ook daadwerkelijk gebeurt, valt te betwijfelen, gezien de malaise op de woningmarkt en het feit dat binnen een huishouden tegenwoordig meerdere mensen betaald werk hebben.” Vrij vertaald: verhuizen lukt nauwelijks, je raakt je huis niet kwijt en vindt nauwelijks een passende andere woning. En als je in Utrecht woont, en jij werkt in Amsterdam maar je partner in Den Bosch – hoe helpt verhuizen naar jouw werk dan in het verminderen van woon-werkverkeer? Als milieumaatregel is het dus vooral een onzin-maatregel.
Sterker: zou het wél effect hebben, zou iedereen netjes pal naast de werkplek gaan wonen en het woon-werkverkeer tot nul dalen – wat dan? Dan zou de staatskas 1300 miljoen mislopen, één miljard en driehonderd miljoen euro’s dus. Dat is meer dan tien procent van het totale bezuinigingsbedrag uit het akkoord! Dat zou dan – nogmaals, als iedereen braaf doet wat zogenaamd de bedoeling is, namelijk verhuizen naar de plaats waar men werkt – alsnog op een andere manier moeten worden binnengesleept om de begrotingsnorm van de Heilige Drie Procent te halen. Ik geloof niet dat het werkelijk de bedoeling van de vijf bezuinigingspartijen samen is dat het zo gaat. Het succes van dit beleid als milieumaatregel zou dan immers meteen de mislukking van dit beleid als bezuinigingsmaatregel inhouden. En het gaat in dit hele beleid om bezuinigingsbeleid. De verpakking van deze maatregel als ‘groen’ is dus doortrokken van hypocrisie. Dat machtsbeluste politici als Sap ons dit rad voor ogen draaien is al erg. Dat een club als Natuur en Milieu meegaat in deze flauwekul is diep beschamend. Redt het milieu van deze ‘milieubeschermers’!